Alle artikelen
Het enige wat nog aan Joegoslavië herinnert, zijn musea en monumenten. Wat wordt straks een bedevaartsoord: de bungalow van Tito of de bunker van Milosevic?
De belangrijkste historische attractie van Belgrado is met geen bord aangegeven. Er loopt geen wandelpad van rode sterren van het vacante gebouw van het Joegoslavische parlement in het centrum naar het Huis van de Bloemen, de laatste rustplaats van Josip Broz, aan de rand van villawijk Dedinje. Vooral oud-Joegoslaven uit Slovenië weten Tito nog te liggen, beweert de vrijwilliger onder aan de trappen van het mausoleum, een bescheiden bakstenen bungalow met een fontein ervoor. ‘Begrijpelijk; in Slovenië is het nu alleen maar business, business. In Servië kunnen we ons die nostalgie niet veroorloven.’
In 2006 zijn ook de laatste resten van Joegoslavië opgeruimd. Slobodan Milosevic, de laatste president van Joegoslavië, stierf in een Scheveningse cel. En met de onafhankelijkheid van Montenegro scheidden ook de laatste twee republieken van de Socialistische Federatieve Republiek Joegoslavië. Het idee van een groep Servische kunstenaars om een Joegoslavië Museum te vestigen in het voormalige parlementsgebouw in Belgrado, wereldberoemd sinds de bestorming die in oktober 2000 de val van Milosevic inleidde, vindt echter nauwelijks weerklank.
‘Museum voor de geschiedenis van Joegoslavië’ staat al wel op een klein bordje bij het poortgebouw van Tito’s herinneringshuis, de grootste curiosaverzameling van Belgrado. Behalve de marmeren tombe worden hier de geschenken bewaard die de in 1980 overleden Tito tijdens zijn reizen ontving. Geen klompen van het bezoek aan Nederland in 1970, wel meubilair uit Indonesië en een medicijnmannenpak uit Zuid-Amerika.
Bezoekers zijn Amerikaanse en Noorse toeristen die per cruiseschip de Donau afvaren, Sloveense jongeren die in Belgrado gaan stappen en bejaarde communisten. Een Joegoslavië Museum zal toeristen langer in de stad kunnen houden, denken de voorstanders. Het feit dat Het Tito Kookboek en het Lexicon YU Mythologie het afgelopen jaar hoog in de bestsellerlijsten stonden, zou bovendien duiden op belangstelling binnen de landsgrenzen.
Naar alle waarschijnlijkheid wordt een bunkercomplex van Milosevic in Dobanovac opengesteld voor het publiek. Slobo heeft meer toeristisch potentieel dan Tito, ook volgens zijn aanhangers in Pozarevac, de plaats waar hij in maart dit jaar werd begraven. De stad heeft het plaatselijke voetbaltoernooi vernoemd naar sporthater Milosevic. Novi Sad krijgt dankzij de regerende Servische Radicale Partij zelfs een Slobodan Milosevic-straat.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
De laatste restjes Joegoslavië
Het enige wat nog aan Joegoslavië herinnert, zijn musea en monumenten. Wat wordt straks een bedevaartsoord: de bungalow van Tito of de bunker van Milosevic? De belangrijkste historische attractie van Belgrado is met geen bord aangegeven. Er loopt geen wandelpad van rode sterren van het vacante gebouw van het Joegoslavische parlement in het centrum naar...
VOC helpt vissenonderzoek
In de achttiende eeuw werden er in Nederland veel ‘vissenboeken’ samengesteld, waarin alle nieuwe en oude soorten werden toegelicht. Bij de totstandkoming van die vissenboeken speelde de VOC een belangrijke rol, omdat de schepen van hun reizen exotische vissen meenamen op sterk water. In 1735 bezocht de internationaal beroemde systematicus Carolus Linneaus het exotische vissenkabinet...
Maassluis worstelt met Abraham Kuyper
Vorig jaar stelde de fractie van D66 in Maassluis voor om in het stadje aan de Waterweg een standbeeld te plaatsen van Abraham Kuyper. De antirevolutionaire voorman werd in 1837 in deze plaats geboren. Het voorstel werd afgewezen, maar de plannen zijn nog niet weggegooid. Het lijkt een vreemde combinatie: D66 en Abraham Kuyper. D66-fractievoorzitter...
Canons zingen
De deadlines en verschijningsdata van Historisch Nieuwsblad sporen niet lekker met de discussie over de Canon. Sowieso ligt er een behoorlijke tijd tussen mijn deadline en het moment dat het blad bij u in de bus ligt. Dat geeft me vaak het gevoel mosterd na de maaltijd te serveren. Dat hoeft niet zo erg te...
Tragedie van een volk. De Russische Revolutie 1891-1924
De Russische Revolutie is altijd met mythen omgeven. Links heeft de Revolutie jarenlang voorgesteld als onvermijdelijk. De klassentegenstellingen en het despotische regime van de achtereenvolgende tsaren werden uitvergroot om de onontkoombare greep naar de macht van Lenin en de zijnen beter te doen uitkomen. Ter rechterzijde van het politieke spectrum werd de Oktoberrevolutie daarentegen misprijzend...
Canonieke geschiedenis
Een dubbele loyaliteit is de gewoonste zaak van de wereld. Kinderen in Nederland – en naar we mogen aannemen ook elders in Europa – leerden vroeger altijd twee nationale geschiedenissen op school: de zogenoemde vaderlandse geschiedenis en iets dat ‘bijbelse geschiedenis’ heette.Vroeger? Waarschijnlijk is dat nog het geval op heel veel scholen. En ook al...
Het leger dat een eeuw niet vocht
De Tiendaagse Veldtocht is het vertrekpunt van Moeyes’ verhaal over leger en neutraliteit tussen 1839 en 1939. Volgens hem was deze veldtocht tegen de ondankbare Belgen de laatste manifestatie van de oude, orangistische, offensieve traditie van continentale expansie. Na de smadelijke nederlaag restte Nederland niets anders dan honderd jaar eenzaamheid in neutraliteit. Het grootste wapenfeit...
De Stelling
We hebben meer behoefte aan een canon van de wereldgeschiedenis Anton van Hooff: ‘Als selectie uit de Nederlandse geschiedenis vind ik de Canon niet slecht. Het is een goede mengeling van politiek en cultuur. In het verleden bestond dit soort canons uit een opsomming van de grote politieke figuren, dus dit is wel een verbetering....
Gezien
Tentoonstelling door Marieke Prins Royalty met cultuurEr ligt een kristallen dwarsfluit op de tentoonstelling Lodewijk Napoleon, aan het hof van onze eerste koning (1806-1810). Het was een cadeau van Lodewijk voor zijn vroegere muziekleraar. Er vlakbij staat een kist met aquarelbenodigdheden, ingelegd met parelmoer, van Lodewijks vrouw Hortense de Beauharnais. Ernaast liggen twee schilderijtjes van...
Willem Drees, een praktische idealist
De vierdelige Drees-biografie nadert haar voltooiing. Nadat Hans Daalder eerder de oorlogsjaren en de netelige Indonesische kwestie behandelde in twee kloeke delen, promoveerde Jelle Gaemers in juni op het eerste deel, dat Drees’ levensjaren tot 1940 omvat. Er rest nu nog het vierde en laatste deel, over de jaren als minister-president tot aan zijn dood,...
P.J. Oud en de dienstmaagd
De huishoudster Annetje Beets krijgt een geheime verhouding met de latere politicus P.J. Oud. Nadat ze zwanger is geworden, geeft de vader van de minnaar, de effectenhandelaar H.C. Oud, haar geld om het kind weg te laten halen. Ze neemt het geld aan, maar haar kind laat ze via een ingewikkelde wisseltruc geboren worden en...
Een langgerekt Spaans exces
De Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) is wel de ‘oorlog der dichters’ genoemd, vanwege zijn romantische uitstraling, die velen in Europa moreel betrokken en soms zelfs medeplichtig maakte. Van degenen die ter linker- of ter rechterzijde hun steun betuigden, waren velen blind en doof voor wat er werkelijk in Spanje aan de hand was: moord, doodslag, verraad...
