In de jaren zeventig werden sommige progressieve denkbeelden in Nederland zo breed gedragen dat bepaalde dingen niet meer ‘konden’. Alles wat naar kolonialisme zweemde viel daaronder. Hoewel Suriname en de Nederlandse Antillen sinds het Statuut van het Koninkrijk uit 1954 officieel gelijkwaardig waren aan Nederland, waren veel mensen ervan overtuigd dat echte onafhankelijkheid van de voormalige ‘wingewesten’ een ethische eis was. Toen in 1972 PvdA, D66 en de PPR gezamenlijk de Tweede Kamerverkiezingen in gingen met het programma Keerpunt ’72, stond daarin dat Suriname uiterlijk in 1976 onafhankelijk moest worden. En omdat deze drie partijen deelnamen aan het kabinet-Den Uyl, dat een jaar later aantrad, leek deze datum ineens haalbaar. Man van het moment. Een politieke biografie van Henck Arron Peter Meel 745 p. Prometheus/Bert Bakker, € 49,95 In Suriname zelf was niet iedereen enthousiast over dit vooruitzicht. Oppositieleider Jagernath Lachmond, van de overwegend uit Hindoestanen bestaande Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP), achtte zijn land voorlopig nog niet rijp voor onafhankelijkheid. De leider van de Nationale Partij Suriname (NPS), Henck Arron, die eind 1973 premier was geworden, was daarentegen van mening dat dit dé kans was om van Suriname een zelfstandig land te maken. Wat voor zijn voorganger, de legendarische Jopie Pengel, altijd een ideaal voor de langere termijn was geweest, leek nu haalbaar. Vandaar dat Arron korte tijd na zijn aantreden verklaarde dat Suriname uiterlijk in 1975 onafhankelijk zou worden. Arron besefte dat dit het juiste ogenblik was, omdat het door koloniale schuldgevoelens geplaagde kabinet-Den Uyl  bereid was de nieuwe republiek een forse ‘bruidsschat’ mee te geven. Terecht heeft Arrons biograaf, de Leidse historicus Peter Meel, zijn levensbeschrijving dan ook de titel Man van het moment gegeven. Dat wil uiteraard niet zeggen dat Arron op andere momenten altijd de juiste beslissing nam. Henck Arron (1936-2000) was binnen de Surinaamse context – dat wil zeggen, in een land dat ook toen ongeveer half zoveel inwoners telde als Amsterdam – een groot politicus. Als zoon van een katholieke politieagent behoorde hij bepaald niet tot de elite, maar na een opleiding tot bankier in Nederland wist hij al op betrekkelijk jonge leeftijd de leider van een van de grootste partijen te worden. Hij bezat een groot verantwoordelijkheids- en rechtvaardigheidsgevoel, en in tegenstelling tot nogal wat landgenoten gebruikte hij de politiek niet om zich te verrijken. De latere pogingen van het militaire regime van Desi Bouterse om hem van corruptie te beschuldigen liepen dan ook uit op een lachwekkend fiasco. Als premier van het onafhankelijke Suriname wist Arron echter niet de etnische en partijpolitieke tegenstellingen te overbruggen, en vervreemdde hij andere politici van zich door de verkiezingen steeds maar uit te stellen. Ook schatte hij de onvrede onder de onderofficieren van het Surinaamse leger totaal verkeerd in, zodat hij in februari 1980 tot zijn verbijstering moest ontdekken dat zestien sergeants met succes een staatsgreep hadden gepleegd. Enkele maanden later moest hij samen met enkele andere gevangenen aantreden voor een vuurpeloton. Uiteindelijk ging de executie niet door, maar Arron heeft nooit geweten of dit een beslissing op het laatste moment was, of dat het bedoeld was ter intimidatie. Na het herstel van de democratie, in 1987, keerde Arron terug als vicepremier in het kabinet-Shankar. Dit was geen succes, en na de tweede militaire staatsgreep, de zogeheten ‘telefooncoup’ van 1990, was zijn politieke rol definitief uitgespeeld. Meels biografie is gedegen en geeft een goed beeld van de politieke ontwikkelingen in Suriname gedurende de laatste vier decennia van de twintigste eeuw. Een boek dat je met rode oortjes leest is het echter niet. Daarvoor citeert de auteur veel te uitgebreid uit toespraken, rapporten en interviews, en doet hij te weinig pogingen een echt verhaal te vertellen. – Rob Hartmans Ferdinand Lankamp interviewde historicus Peter Meel, auteur van de biografie over de Surinaamse oud-premier. U leest het interview op historischnieuwsblad.nl/links.