Het onlangs verbouwde museum Het Hof van Nederland in Dordrecht is gevestigd in wat ooit het belangrijkste en grootste augustijnenklooster van de Noordelijke Nederlanden was. Het Hof werd in de dertiende eeuw gebouwd en na een verwoestende brand in 1512 herbouwd. Het gebouw alleen al is een bezoek waard, maar we komen voor het museum.
De geschiedenis van Dordrecht kent een aantal duidelijke thema’s. De gouden veertiende eeuw is er een van, toen de stad almachtig was en de handel floreerde. Een ander thema is 1572, wanneer in Dordrecht de Eerste Vrije Statenvergadering van de opstandige Nederlanden wordt gehouden. En als derde natuurlijk de Synode van Dordrecht, waarin scherpslijpers en vrijzinnige calvinisten elkaar tijdens een halfjaar durende vergadering het leven zuur maakten.
Deze thema’s staan centraal in Het Hof van Nederland. Ze worden uitgelegd in een langwerpig boekje dat iedere bezoeker meekrijgt. Ook de toelichting op de tentoongestelde voorwerpen staat hierin.
De eerste zaal vraagt je in te loggen door een ‘monogram’ met een viercijferige pincode aan te maken. Zo krijg je je eigen digitaal archiefboek. Je moet je geslacht en geloof invullen en je interesse aangeven. Ik kies voor ‘kunst en cultuur’ en krijg route 3 aangeboden, met als naam ‘Storm’. Dat gaat mis. Alle andere routes staan aangegeven, maar nergens route 3. Ik ben niet de enige die in verwarring is, want ik hoor bezorgd gemompel om me heen.
Het lange, smalle boekje biedt uitkomst. Al lezend wandel je door de geschiedenis van Dordrecht. We beginnen in de gewelven, waar de grandeur van middeleeuws Dordrecht is uitgestald. Aktes en oorkonden uit de dertiende eeuw lichten op in het duister. Het museum bezit juweeltjes en heeft die aantrekkelijk weten te presenteren. Een topstuk is het Grootprivilege van Maria van Bourgondië uit 1477. De rol perkament meet wel twee meter.
Minder geslaagd is zaal 3, De Storm, die ik dan eindelijk heb gevonden. Met visuele middelen zoals een enorme muurprojectie wordt aangestuurd op emotie en ‘beleving’, maar het verhaal heeft hieronder te lijden. Er is weinig informatie te vinden, terwijl de relatie tussen Dordrecht en het water intrigerend is. Op de vitrines dansen sterretjes van licht. Door die aan te raken, kun je ‘ontdekken wat het water met de stad doet’. Maar die projecties werken niet lekker, want ze zijn slecht leesbaar. Dan maar eens mijn digitale archiefboek uitproberen. Ook hier valt de slechte leesbaarheid op. Het is niet duidelijk wat de meerwaarde van deze kunstgrepen is. Nieuwe technologie moet wel werken.
En dat dit museum het wel kan, bewijst de spectaculaire presentatie van de rol van Dordrecht in de beslissende beginjaren van de Opstand tegen de Spaanse koning. Geen gemakkelijke kost, want het is een ingewikkeld verhaal met veel hoofdpersonen en gebeurtenissen.
Het Hof laat het verhaal beginnen met een extra nieuwsbulletin, omdat grote onlusten zijn uitgebroken in Dordrecht. De verslaggeefster van het journaal kan zich met moeite verstaanbaar maken tussen de joelende menigte, die in het oranje gestoken leuzen roept als ‘Alva = Moord!’ en ‘Leve Oranje!’. Vertegenwoordigers van de Hollandse steden komen in paniek bijeen. De museumbezoekers mogen meekijken terwijl zij vergaderen over de vraag of ze wel of geen steun aan de opstandelingen verlenen. Het is enorm spannend. Watergeuzen leggen dreigend hun pistool op tafel. Marnix van Sint-Aldegonde, plaatsvervanger van Willem van Oranje, moet alle zeilen bijzetten om de steden achter Willem te krijgen en de geuzen in toom te houden.
Deze spannende vergadering wordt geacteerd door een ware sterrencast. Het resultaat is geweldig en smaakt naar meer. Kan regisseur Theu Boermans niet de hele Opstand verfilmen? Het museum is smaakvol, de collectie aantrekkelijk, de digitale foefjes onzinnig, maar deze film is briljant. Komt dat zien.
Het Hof van Nederland
Permanente expositie
Hof 6, Dordrecht
Info: www.hethofvannederland.nl
Dit artikel is exclusief voor abonnees
