Alle artikelen
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Prisoners of History – Keith Lowe
‘Geschiedenis is een gevangenis waaruit niemand kan ontsnappen.’ Dat is de sombere boodschap van Keith Lowe (50), een Britse historicus die zich heeft gespecialiseerd in de Tweede Wereldoorlog en zijn nagalm in hedendaagse cultuur. Hoe graag we soms ook een streep onder het verleden zouden trekken en met een schone lei beginnen, de geesten van...
Wolfstijd – Harald Jähner
Jähner vindt dat de “vergeten jaren” van 1945 tot en met 1955 meer aandacht verdienen. Dit waren immers de jaren waarin Duitsland na een verloren oorlog de samenleving weer op de rails moest krijgen. Typerend voor de chaos in mei 1945 is dat meer dan de helft van de mensen in Duitsland niet waren waar...
Snel herstel na een epidemie
Vanaf 1349 maakten de Zwarte Dood en latere pestgolven in het graafschap Henegouwen veel slachtoffers. Na de grote sterftepieken herstelde het ene deel van het graafschap sneller dan het andere. Dat kwam door verschillen in economische kansen, schrijft Joris Roosen in zijn proefschrift. Wat zijn langetermijneffecten van een ramp als de Zwarte Dood? Roosen: ‘Die...
Trump heeft de wereld gered
Als je de krant leest, lijkt nepnieuws een recente uitvinding. De eerste keer dat NRC Handelsblad het woord gebruikte was in 2015. ‘De hoeveelheid nepnieuws neemt toe,’ was toen de kop. Sinds die tijd publiceerde de krant elk jaar tientallen berichten over het fenomeen. In de eerste tien maanden van dit jaar zijn het er...
De wraak van Diponegoro – Martin Bossenbroek
In De wraak van Diponegoro concentreert Martin Bossenbroek zich op twee sleutelmomenten in de geschiedenis van Nederlands-Indië: het begin en het einde. De aanvang van Indië als koloniaal overzees rijk situeert hij in de eerste helft van de negentiende eeuw, toen de Britten zich met het Traktaat van Londen terugtrokken uit de Indische archipel. De...
‘Ik hoorde de eerste feministische golf!’
In elk nummer vraagt Alies Pegtel een historicus naar zijn of haar historische sensatie. Naar het moment waarop, zoals Johan Huizinga het zo treffend formuleerde, heden en verleden lijken samen te vallen. Een sensatie die vaak volstrekt onverwacht kan worden opgewekt door een document, voorwerp, geluid, geur, locatie of inzicht. Deze maand spreekt Jolande Withuis...
Een eeuw van licht – Hugh Aldersey-Williams
Sommige mensen bezorgen je voor de rest van je leven een minderwaardigheidscomplex. Ze zijn zo briljant en veelzijdig, dat je altijd het gevoel hebt dat hoezeer je ook je best doet, je altijd een armzalige krabbelaar zult blijven. En wie de biografie van Christiaan Huygens (1629-1695) heeft gelezen, vraagt zich af of het überhaupt nog...
Kerken in hun recht
De Nederlandse regering kan kerken niet verplichten een maximumaantal personen toe te laten tijdens religieuze bijeenkomsten. Terwijl de coronamaatregelen de afgelopen maanden steeds strenger werden voor horeca, evenementen en familiebijeenkomsten, bleven in sommige kerken de gelovigen in groten getale samenkomen. Zo werden in Staphorst in oktober diensten gehouden met 600 zingende kerkgangers. Uit verschillende hoeken...
Schone middeleeuwers
Laatmiddeleeuwse beambten in Bologna bewaakten de reinheid van hun stad. Dat schrijven Taylor Zaneri en Guy Geltner (Universiteit van Amsterdam) in het tijdschrift Urban History. Het stadsbestuur hanteerde het principe van ‘de vervuiler betaalt’. Viezigheid in de straten, verstopte leidingen en andere hygiënerisico’s werden in Bologna bestraft. Dat gold ook voor morele vergrijpen zoals prostitutie...
DDR werkte Joden tegen
Na de Tweede Wereldoorlog probeerden Joden in Duitsland een eenheid te vormen, ook toen het land uiteenviel in twee staten. In de DDR stuitten de Joden op tegenwerking van de overheid, schrijft de Duitse historicus Andrea Sinn in het tijdschrift Central European History. Joden die na de Holocaust in het ‘land van de daders’ bleven...
Wat is er nog over van de ‘Bijzondere Relatie’ tussen de VS en Groot-Brittannië?
Pierre Abélard
Pierre Abélard was arrogant en geniaal, maar ook wellustig. Als filosoof en theoloog verrichtte hij baanbrekend werk. Toch werd hij vooral beroemd als de tragische minnaar van Héloïse. Omstreeks 1132 was filosoof en theoloog Pierre Abélard wereldberoemd. Hij was een toonaangevend denker die de methodologische twijfel introduceerde: hij stelde systematisch vragen en nam niets als...
