Vijf Nederlandse arbeiderskinderen liepen vlak voor de Eerste Wereldoorlog van Amsterdam naar Jeruzalem. Wim Willems beschrijft hun avonturen. Hippies, maar dan uit het begin van de twintigste eeuw. Na lezing van Wim Willems’ De wereldwandelaars kun je het troepje Nederlandse idealisten in 1911 dat vanuit Nederland te voet de wijde wereld in trok gevoeglijk zo noemen. Arbeiderskinderen waren het, die hun leven zelf wilden inrichten. In eerste instantie deden ze dat conform hun idealen: pacifisme, geheelonthouding en socialisme. Ook wilden ze leren van ‘de school van het leven’, en daarvoor moest je de wereld betreden door te reizen – je reinste Wanderlust. ‘Wereldreizigers’ noemden ze zich. Een romantische sjerp met dat opschrift, schuin over hun borst gedrapeerd, getuigde daarvan. Boeiend is hoe Willems tijdens zijn vertelling van de reis die zijn wereldreizigers maakten, van Amsterdam naar Jeruzalem, steeds meer van hun ideeënwereld ontsluit. Zo komt via hun toevallige ontmoeting met de weduwe van onderwijsvernieuwer en leraar Jan Ligthart naar voren hoe diens denkbeelden bij hen wortel hadden geschoten. Aan geld wilden ze komen door hun reis journalistiek te verslaan én door onderweg zelfgetekende ‘portretkaarten’ te verkopen. Dat laatste werd geen succes. De armlastigen die ze ontmoetten toonden geen behoefte aan zulke nijverheid. Op grond van die naïeve verwachting kun je de wereldwandelaars natuurlijk afdoen als zonderlinge bloemenkinderen. Maar daarvoor was het voor een dubbeltje geboren vijftal te straatwijs. Ze kwamen uit arbeidersbuurten in Amsterdam, Delft en Den Haag. Gerard Perfors, Bram Mossel en Frans van der Horn waren de eerste drie ‘wereldreizigers’. Na ongeveer een jaar voegde Marie Zwarts, Gerards vriendin, zich bij hen. De komst van een vrouw (en de hoorbare geluiden van het minnekozen) beproefde het moreel van de andere jongemannen. Ook de komst daarna van weer een andere vrouw uit Nederland, Hendrina, bevorderde de groepsband niet. Toch was het uiteindelijk de Eerste Wereldoorlog die een einde maakte aan het avontuur. De groep viel uiteen. De niet-Joodse Gerard bleef in Palestina, waar hij zionist werd en – in strijd met het pacifisme van weleer – de noodzaak leerde om gewapend te strijden voor zijn idealen. – Jeroen Vullings is biograaf en criticus. De wereldwandelaars. Een verbond van idealisten Wim Willems 384 p. Querido, € 23,99