Kijkgaatjes
In twaalf hoofdstukken en een epiloog beschrijft Theo Toebosch evenzoveel spraakmakende opgravingen in Nederland; als eerste die van Caspar Reuvens op het landgoed Arentsburg in 1827-1834, en als laatste die in het tracé van de Betuweroute bij Hardinxveld in 1997-1998. ‘De hoofdstukken zijn te vergelijken,’ zegt Toebosch, ‘met de proefsleuven die archeologen trekken. Het zijn...
Werkende vrouwen
Tot ver in de negentiende eeuw werden er nauwelijks afbeeldingen van werkende vrouwen gemaakt. Daar kwam verandering in met de opkomst van het realisme. De aanhangers van deze stroming in de beeldende kunst lieten zich inspireren door het gewone dagelijkse leven. Dat leven van alledag bleek ook door werkende vrouwen te worden bevolkt. In dezelfde...
Oorlogshelden
Sedert de verkiezingen van 1992 speelt de mislukte Amerikaanse interventie in Vietnam telkens een rol als ethisch ijkpunt in de presidentsverkiezingen. In 1992 werd kandidaat Clinton door de Republikeinen scherp bekritiseerd omdat hij zich in de late jaren zestig handig had weten te onttrekken aan de dienstplicht. Zo iemand was ongeschikt voor het presidentschap, omdat...
Beeldgeheim
Een oude foto. Wat is het verhaal erachter? Henri Lenferink, burgemeester van Leiden, en Jacq. Wallage, burgemeester van Groningen, doen een poging. ‘‘Dit is erg moeilijk hoor, het is een lastige foto,’ vindt de Leidse burgemeester Henri Lenferink. Ook zijn Groningse collega Jacq. Wallage weet in eerste instantie niet veel over de foto te zeggen....
Mijn verhaal
In ‘Mijn verhaal’ vertellen lezers over een historische gebeurtenis waarbij zij betrokken waren. Annie Grevelt (89) maakte in juli 1934 het Jordaanoproer mee. Met die opstand, waarbij zes doden en tientallen gewonden vielen, protesteerden de bewoners van de Amsterdamse Jordaan tegen een drastische verlaging van de uitkeringen door de regering-Colijn. ‘In de Jordaan hadden we...
De Vooruitgang
Proefschriften, lezingen en studies kunnen ons beeld van het verleden ingrijpend veranderen. Socioloog C.J. Lammers concludeert dat ons land sinds 1648 vrijwel continu een bezettende mogendheid is geweest. De gedachte dat Nederland als koloniale mogendheid ook als ‘bezetter’ kan worden beschouwd is niet nieuw. Maar hoeveel Nederlanders weten dat ons land ook jarenlang grote delen...
Desiderius Erasmus (ca. 1466-1536)
Nederland koos in 2004 de grootste Nederlander aller tijden. Historisch Nieuwsblad leverde een bijdrage aan de discussie met een serie portretten van historische Nederlanders, die een blijvende bijdrage hebben geleverd aan de Nederlandse samenleving en identiteit. Op 8: Erasmus, geleerde, humanist en intellectuele vader van tolerant en pacifistisch Nederland. Op 22 november 1996 stortte het...
Het Hoge Woord
De stichting Digitaal Monument Joodse Gemeenschap wil de namen en persoonlijke gegevens van alle 104.000 in de oorlog vermoorde joden op internet zetten. Dit is een verwerpelijke variant van het collectivisme waaruit de shoah zelf voortkwam, zegt cultuurhistoricus Hermann von der Dunk. Het wordt gênant om over de aantasting van normenbesef te schrijven bij al...
De problemen van immigranten zijn economisch, niet cultureel
De multiculturele romantiek uit de jaren zeventig heeft plaatsgemaakt voor een droombeeld van culturele eenvormigheid. Het is echter de vraag in hoeverre het begrip ‘cultuur’ bruikbaar is voor integratie. Problemen die onder de noemer ‘cultuur’ worden geschoven, zijn vaak een kwestie van inkomen, leefmilieu en opleiding. Op 19 januari presenteerde de Onderzoekscommissie Integratiebeleid het onderzoeksrapport...
Sensatie en sentiment in het levenslied
Van nieuwsvoorziening tot tranentrekker, van roddellied tot liefdesverklaring. De smartlap heeft nooit geleden onder gebrek aan belangstelling. Tijdens de opening van de tentoonstelling Ode aan de Zangeres Zonder Naam, in het Leidse museum De Lakenhal, vloeiden er tranen. Echte tranen. In een van de laatste kabinetjes draaide een film over het leven van de Zangeres....
Met de Roze Zaterdag had Roermond in 1979 de primeur in Nederland
Vandaag opent Nederland de Pride-maand met de kleurrijke botenparade door de Utrechtse grachten. De eerste Roze Zaterdag in 1979 markeerde het begin van de georganiseerde homobeweging in Nederland. Wat begon met een handjevol activisten in Roermond, groeide uit tot een landelijke traditie en bredere emancipatiestrijd.
De teruggevonden oprichtingsnotulen van de ARP
Onlangs kreeg de Vrije Universiteit de notulen aangeboden van de oprichtingsvergadering van de Anti Revolutionaire Partij, de eerste politieke partij van Nederland. Het verloren gewaande verslag is, waarschijnlijk in 1942, door een schoonzoon van ds. A. Kuyper jr. (inderdaad: de zoon ván) uit angst voor confiscatie door de Duitsers meegegeven aan dr. A. La Fleur....