Het behendig manoeuvreren van Caesar
Dit boek, dat in het Nederlands simpel Caesar heet, heeft in de oorspronkelijke Engelse uitgave een boodschap in de titel: Caesar. The Life of a Colossus. Het boek zelf is met 640 bladzijden kolossaal van omvang. Maar moet er werkelijk nog een kloek werk komen op mijn rijk gevulde plank Caesar-studies? In zijn opzet heeft...
De gewelddadigste eeuw ooit
Niall Ferguson is een van die Britse historici die meer tijd lijken door te brengen in vliegtuigen en televisiestudio’s dan in archieven en bibliotheken. Schijnbaar moeiteloos produceert hij een eindeloze stroom boeken, televisieseries en krantenartikelen. Hij is verbonden aan drie topuniversiteiten (Harvard, Oxford en Stanford), is als karikatuur vereeuwigd in de film The History Boys...
De Nieuwe Mensch
In 1937 schilderde Henri van de Velde het monumentale schilderij De Nieuwe Mensch, dat uitdrukking gaf aan het nationaal-socialistische gedachtegoed. Het werk eindigde in Musserts werkkamer, en werd tijdens de bezetting de oorlog ingezet als propagandamiddel. Vanaf 2009 is het te zien in de opstelling over de twintigste eeuw van het nieuwe Rijksmuseum. In 1937...
Baden-Powell: redder van het Britse imperium
De World Scout Jamboree in Zuid-Korea wordt afgelast vanwege een naderende orkaan. De Britse generaal Baden-Powell stond in 1907 aan de basis van 's de scouting.
De ideeën van de Verlichting stammen niet uit Frankrijk, maar uit de Republiek
De beroemde historicus Jonathan Israel combineert verschillende historische methodes en weet zo steeds opnieuw de wereld van historici op te schudden. In zijn werken over de Nederlandse Republiek gaat hij op zoek naar de wisselwerking tussen sociaal-economische ontwikkelingen en het ontstaan van ideeën. Hoe populair en invloedrijk vage ideeën kunnen zijn, bleek in de jaren...
Hugo de Groot: intelligent maar onuitstaanbaar
Hugo de Groot (1583-1650) ontsnapte in een boekenkist. Juist in zijn geval, als een van de meest belezen personen van de zeventiende eeuw, is dat gegeven van een haast literaire schoonheid. Voor de duur van zijn ontsnapping veranderde deze ‘boekige’ man in een omgevallen boekenkast. Een nieuwe biografie wil De Groot, alias Grotius, tonen als...
Mei 2007: Tweede Wereldoorlog
Een gevarieerde greep uit de talloze kleine en grotere evenementen, tentoonstellingen, films, documentaires en websites rond het thema Tweede Wereldoorlog. Ook al ligt de oorlog al weer 62 jaar achter ons, de meidagen blijven een inspiratiebron. Voorstellingen In het Rozentheater in Amsterdam gaat op 2 mei De Brief in reprise. Dit toneelstuk, over een Joods-Oekraïense...
De Brede Maatschappelijke Discussie over kernenergie
Kernenergie is dit jaar terug als verkiezingsthema. Begin jaren tachtig moest de Brede Maatschappelijk Discussie uitwijzen of Nederland nieuwe kerncentrales mocht bouwen.
De voorronde van de Grote Geschiedenis Quiz 2007
Het is weer tijd voor de voorronde van de jaarlijkse Grote Geschiedenis Quiz. Traditiegetrouw wordt deze georganiseerd door de Volkskrant, het Historisch Nieuwsblad en het televisieprogramma Andere Tijden. Voordat u zich probeert te kwalificeren voor de finale een welgemeende waarschuwing. Natuurlijk kunt u veel antwoorden opzoeken. Maar daarmee houdt u dan uzelf en ons voor...
De lokroep van de Beweging
De NSB trok in de jaren dertig veel leden met de belofte dat het gedegenereerde Nederland herboren zou worden als een sterke natie. De aantrekkingskracht van de Beweging bleek echter tijdelijk. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog werden de overgebleven NSB’ers weggezet als een zielige verzameling opportunisten. Dat de Nationaal-Socialistische Beweging niet deugde, is...
De nationaal-socialistische verzorgingsstaat
De Duitsers bleven Hitler tijdens de oorlog trouw omdat het nationaal-socialisme erg goed voor hen zorgde. Met geloof in de ideologie van de nazi’s had de steun voor Hitler weinig te maken. In de winter van 1944-’45 maakte Julius Posener, officier in dienst van het Britse leger, mee hoe in Napels de mensen met honderden...
Brieven
Karel I In het artikel over de Eerste Engels-Nederlandse Oorlog (Historisch Nieuwsblad 2007/2) wordt gesproken over de katholieke Engelse koning Karel I, die in 1649 zijn hoofd op het schavot kwijtraakte. Maar Karel I was helemaal niet katholiek; hij was hoofd van de anglicaanse staatskerk. Maria Kist Van Indië tot Indonesië In de recensie van...