Home Gezien: Dagje uit in kleur

Gezien: Dagje uit in kleur

  • Gepubliceerd op: 21 maart 2007
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    René Kok

Ruim twintig jaar na de ‘geboorte’ van technicolor in de Verenigde Staten, ging in 1958 de eerste Nederlandse kleurenfilm in première: Jenny van regisseur Willy van Hemert. Het bioscooppubliek zag een groep roeiers in zwart-wit onder een brug door gaan om ze er vervolgens in kleur weer onder uit te zien komen.



Toch was de kleurenfilm in Nederland geen onbekend fenomeen. In 1938 trok de toen negentienjarige Amerikaanse filmproducent Julian Wintle (1913-1980) in kleur filmend door het land dat hij zo bewonderde om zijn voortdurende strijd tegen het water. Zijn mooie film Behind the Dykes is te zien op de dvd-box Kleurrijk verleden, die werd samengesteld door Heleen Scheurwater van Tijdsbeeld Media. Op drie dvd-schijfjes zijn achtereenvolgens kleurenopnamen te zien uit de jaren dertig, veertig en vijftig.

Kleurenfilms uit de jaren vijftig zijn per definitie aantrekkelijk als tijdsbeeld, al zijn ze de laatste jaren wat minder uniek geworden. Meesterspeurder Gerard Nijssen van het televisieprogramma Andere Tijden wist twee jaar geleden voor de jubileumuitzending De Andere Jaren Vijftig meer dan 45 uur kleurenmateriaal te verzamelen.

Schaarser zijn de kleurenopnamen uit de jaren rond de Tweede Wereldoorlog. Eind jaren dertig waren het vooral bemiddelde amateurfilmers die hun gezinsleven, een dagje naar het strand, op het water of in de sneeuw op kleurenfilm vastlegden. Crisis en oorlogsdreiging lijken ver weg. De kleuren van deze amateurfilmpjes zijn door de tand des tijds soms wat flets, maar in andere gevallen verrassend goed, zoals de haarscherpe opnamen van de ‘Wereld Jamboree’ in 1937.

Kleurenopnamen die de Duitse bezetting in beeld brengen bestaan voor zover bekend niet. De in de box opgenomen beelden van Amsterdam in 1940 zijn boeiend, maar moeten gezien de afwezigheid van welk bezettingselement dan ook kort voor de Duitse inval zijn gemaakt .Wel zijn kleurenopnamen te zien van prinses Juliana en haar dochtertjes in Canada en van de driedaagse bevrijdingsfeesten in de hoofdstad in juni 1945.

De uitgever mikt met deze box eerder op een breed publiek met nostalgische gevoelens naar het verleden dan op een specifiek historisch geïnteresseerd publiek. Om die reden is ook afgezien van begeleidend boekje met toelichting en achtergronden. En dat is jammer.

René Kok is beeldarchivaris van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.