Home Gezien: Dagje uit in kleur

Gezien: Dagje uit in kleur

  • Gepubliceerd op: 21 maart 2007
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    René Kok
  • 2 minuten leestijd

Ruim twintig jaar na de ‘geboorte’ van technicolor in de Verenigde Staten, ging in 1958 de eerste Nederlandse kleurenfilm in première: Jenny van regisseur Willy van Hemert. Het bioscooppubliek zag een groep roeiers in zwart-wit onder een brug door gaan om ze er vervolgens in kleur weer onder uit te zien komen.



Toch was de kleurenfilm in Nederland geen onbekend fenomeen. In 1938 trok de toen negentienjarige Amerikaanse filmproducent Julian Wintle (1913-1980) in kleur filmend door het land dat hij zo bewonderde om zijn voortdurende strijd tegen het water. Zijn mooie film Behind the Dykes is te zien op de dvd-box Kleurrijk verleden, die werd samengesteld door Heleen Scheurwater van Tijdsbeeld Media. Op drie dvd-schijfjes zijn achtereenvolgens kleurenopnamen te zien uit de jaren dertig, veertig en vijftig.

Kleurenfilms uit de jaren vijftig zijn per definitie aantrekkelijk als tijdsbeeld, al zijn ze de laatste jaren wat minder uniek geworden. Meesterspeurder Gerard Nijssen van het televisieprogramma Andere Tijden wist twee jaar geleden voor de jubileumuitzending De Andere Jaren Vijftig meer dan 45 uur kleurenmateriaal te verzamelen.

Schaarser zijn de kleurenopnamen uit de jaren rond de Tweede Wereldoorlog. Eind jaren dertig waren het vooral bemiddelde amateurfilmers die hun gezinsleven, een dagje naar het strand, op het water of in de sneeuw op kleurenfilm vastlegden. Crisis en oorlogsdreiging lijken ver weg. De kleuren van deze amateurfilmpjes zijn door de tand des tijds soms wat flets, maar in andere gevallen verrassend goed, zoals de haarscherpe opnamen van de ‘Wereld Jamboree’ in 1937.

Kleurenopnamen die de Duitse bezetting in beeld brengen bestaan voor zover bekend niet. De in de box opgenomen beelden van Amsterdam in 1940 zijn boeiend, maar moeten gezien de afwezigheid van welk bezettingselement dan ook kort voor de Duitse inval zijn gemaakt .Wel zijn kleurenopnamen te zien van prinses Juliana en haar dochtertjes in Canada en van de driedaagse bevrijdingsfeesten in de hoofdstad in juni 1945.

De uitgever mikt met deze box eerder op een breed publiek met nostalgische gevoelens naar het verleden dan op een specifiek historisch geïnteresseerd publiek. Om die reden is ook afgezien van begeleidend boekje met toelichting en achtergronden. En dat is jammer.

René Kok is beeldarchivaris van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Documentatie van oud-onderzoeker Bijlmerramp wordt digitaal erfgoed
Documentatie van oud-onderzoeker Bijlmerramp wordt digitaal erfgoed
Nieuws

Documentatie van oud-onderzoeker Bijlmerramp wordt digitaal erfgoed

De KB, nationale bibliotheek bewaart een website met documenten uit het onderzoek naar de Bijlmerramp voortaan als digitaal erfgoed. De maker van de website, oud-onderzoeker Henk Pruis, wil de fysieke dossiers ook een plek geven in het Nationaal Archief. Pruis digitaliseert documenten uit het onderzoek naar de Bijlmerramp, waar hij als ambtenaar van de Rijksluchtvaartdienst...

Lees meer
Beatrice de Graaf
Beatrice de Graaf
Column

Zoek democratische medestrijders op – column van Beatrice de Graaf

Er zijn dagen dat er te veel geschiedenis wordt geschreven. Zoals nu. Binnen een paar weken zijn saaie instituties, waar hoogstens droge colleges over worden gegeven, uitgegroeid tot theaters van psychologische, economische en politieke oorlogsvoering. USAID werd afgeschaft. De NAVO werd ondermijnd. En de EU maakte een kwantumsprong naar een eigen Europese militaire samenwerking. Ze...

Lees meer
Chris van der Heijden: ‘Mijn vader was geen echte nazi’
Chris van der Heijden: ‘Mijn vader was geen echte nazi’
Interview

Chris van der Heijden: ‘Mijn vader was geen echte nazi’

‘Kritisch, maar met liefde,’ zo karakteriseert Chris van der Heijden zijn nieuwe boek, dat gaat over zijn ‘foute’ ouders. In Historisch Nieuwsblad legt hij uit wat zijn vader en moeder bezielde om zich bij de NSB aan te sluiten.

Lees meer
‘Ik vond mijn vader een rechtse klootzak’ – interview met Chris van der Heijden
‘Ik vond mijn vader een rechtse klootzak’ – interview met Chris van der Heijden
Artikel

‘Ik vond mijn vader een rechtse klootzak’ – interview met Chris van der Heijden

Steeds wanneer historicus Chris van der Heijden iets publiceerde over de Tweede Wereldoorlog, brachten anderen zijn ‘foute’ vader ter sprake. Nu heeft hijzelf een boek geschreven over zijn ouders, die beiden actief waren in de NSB. ‘Ik denk dat hun intenties goed waren, maar de uitwerking hartstikke slecht.’ Met Grijs verleden. Nederland en de Tweede...

Lees meer