Home Gemakzuchtige bladvulling

Gemakzuchtige bladvulling

  • Gepubliceerd op: 17 april 2007
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Gert Oostindie
  • 2 minuten leestijd

‘Zwart’ perspectief biedt geen vernieuwing
In het Amsterdamse Oosterpark staat sinds 2002 het Nationaal Monument ter herdenking van de slavernij. Aan de overkant van het park huist het ‘dynamische monument’: het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee). Directeur is Glenn Willemsen, auteur van Dagen van gejuich en gejubel.



Doet dat ertoe, in deze recensie? Jazeker. De Nederlandse overheid besloot een instituut te financieren om zo ruimte te geven aan onderzoek en educatie over het slavernijverleden door de ‘nazaten’ zelf. Uitdrukkelijk werd daarbij rekening gehouden met de onvrede in Surinaamse en Antilliaanse kring over de dominante rol van ‘de witte wetenschap’ en het ontbreken van het ‘zwarte perspectief’.

Wanneer NiNsee dan eindelijk een boekenreeks start over geschiedenis en actualiteit van het slavernijverleden, en wanneer bovendien het eerste deel in deze reeks door de directeur wordt geschreven, dan is er alle reden de vraag te stellen: wordt hiermee nu inderdaad een ander, beter, vernieuwend licht geworpen op die geschiedenis en erfenis?

Hoewel ik Dagen van gejuich en gejubel met plezier heb gelezen, moet ik deze vraag helaas ontkennend beantwoorden. Het boek biedt een korte inleiding over slavernij in de Caraïben; een verhandeling over slavenhandel, slavernij en afschaffing ervan in de Nederlandse Caraïben; en twee hoofdstukken waarin de ‘emancipatie’ en de viering ervan in Suriname en de Antillen worden besproken. Een conclusie ontbreekt. Wel telt het boek vijfenzeventig pagina’s facsimilebijlagen – gemakzuchtige bladvulling.

Dagen is informatief, vlot geschreven en evenwichtig van toon, maar niet nieuw, laat staan vernieuwend. Dat is niet zo vreemd: het boek is vrijwel geheel gebaseerd op wetenschappelijk werk van anderen – voor zover dat ertoe doet, voornamelijk witte auteurs. Waar Willemsen al een ander beeld schetst, zit dat minder in nieuwe inzichten dan in terminologische ‘rechtzettingen’ – in de sfeer van ‘slaaf’ wordt ’tot slaaf gemaakte Afrikaan’ – en een enkele aanvechtbare eigen interpretatie.

Willemsen kan ongetwijfeld beter. Belangrijker: NiNsee zou zijn goed verdedigbare bestaansgrond beter bewijzen met een boek dat wél nieuw perspectief biedt. Bijvoorbeeld over de werkelijk prangende vraag wat nu eigenlijk die hedendaagse erfenis is van de slavernij en hoe (verschillend) daarover in onze Caraïbische gemeenschap en daarbuiten wordt gedacht.

Gert Oostindie is directeur van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Taal-, Land-, en Volkenkunde.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer