Alle artikelen
Krantenuitgevers in de zeventiende-eeuwse Republiek onderscheidden zich door hun keuze van nieuws van hun vele concurrenten.
Nederlandse nieuwsliefhebbers konden halverwege de zeventiende eeuw kiezen uit ongeveer een dozijn edities per week, uitgebracht in Haarlem, Amsterdam en andere steden. De berichten in de kranten overlapten deels, want de makers schroomden niet om elkaar over te schrijven. Maar toch hadden de kranten ook elk een eigen kleur, omdat de uitgevers nieuws selecteerden voor hun doelgroep. Zo verwierven ze hun eigen niche. De Oprechte Haerlemse Courant, bijvoorbeeld, was rond 1670 de populairste krant van het land en hét advertentieplatform voor boekhandelaars. De Amsterdamsche Courant werd vooral gelezen door koopmannen uit eigen stad en de Opregte Leydse Courant was sterk in Brits nieuws.
Die specialismen trokken ook verschillende adverteerders aan. Twee vroege Amsterdamse concurrenten, de Tijdinghen uyt verscheyde Quartieren en de Courante uyt Italien, die verschenen vanaf de late jaren 1610, hadden elk hun eigen adverteerders-pool. Boekhandelaren uit Delft, Deventer, Franeker, Gouda en Zwolle kozen voor de Courante en die uit Alkmaar, Den Bosch en Groningen adverteerden in de Tijdinghen.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Ieder zijn krant
Krantenuitgevers in de zeventiende-eeuwse Republiek onderscheidden zich door hun keuze van nieuws van hun vele concurrenten. Nederlandse nieuwsliefhebbers konden halverwege de zeventiende eeuw kiezen uit ongeveer een dozijn edities per week, uitgebracht in Haarlem, Amsterdam en andere steden. De berichten in de kranten overlapten deels, want de makers schroomden niet om elkaar over te...
Legertop hield vast aan het oude
Het Nederlandse leger stelde zich na de Koude Oorlog behoudend en afwachtend op. Met succes. Een paar maanden na de val van de Muur in 1989 besloot de Nederlandse defensietop dat de Koude Oorlog voorbij was. Daarom kreeg het leger een nieuwe hoofdtaak: crisisbeheersing en vredesoperaties. Voor de landmacht betekende dat een grote verandering, want...
Koningin op kaplaarzen
Op verschillende plaatsen in Nederland stijgt het water snel. De strijd tegen het water is een ‘culturele constructie’, die Nederland een identiteit gegeven heeft, betoogt Lotte Jensen.
Dode Zee-rollen
Het Museum of the Bible in Washington maakte bekend dat vijf van de daar getoonde Dode Zee-rollen nep zijn. Direct na de opening van het museum in 2017 rezen al twijfels over de authenticiteit. Om die weg te nemen stuurde het museum de rollen naar een Duits onderzoeksinstituut, waar het oordeel snel kon...
Duitse historici voelen zich bedreigd
Tijdens een congres hebben Duitse historici een resolutie aangenomen vóór tolerantie, democratie en een beschaafd publiek debat, en tegen populisme. Ze nemen zo stelling tegen de rechts-nationalistische partij Alternative für Deutschland (AfD). Waarom? ‘Heel veel Duitse historici voelen zich bedreigd door de opkomst van het populisme,’ zegt Krijn Thijs, historicus aan het Duitsland...
Minister Blok schoffeert Jan Brokken
Tijdens de Tweede Wereldoorlog redde de Nederlandse Jan Zwartendijk als consul in Litouwen het leven van duizenden Joden door ze visa voor Curaçao te verlenen. Dat staat beschreven in De rechtvaardigen, het laatste boek van Jan Brokken. Na de oorlog kreeg Zwartendijk van de Nederlandse regering geen lintje, maar een reprimande omdat hij zich niet...
Janny van der Heijden over haar heldin Elizabeth I van Engeland
Janny van der Heijden is presentatrice en culinair publiciste. Ze schreef onder meer Dineren aan de gracht bij een tentoonstelling in Museum Van Loon en werkt aan het boek Smaakpalet van de Lage Landen, over vier eeuwen eetcultuur. Ze heeft bewondering voor Elizabeth I van Engeland vanwege haar intellect en grote veerkracht. Wanneer maakte...
Column Annegreet van Bergen over Van Gend & Loos
Vijftien jaar geleden verdwenen de grijs-oranje auto’s van Van Gend & Loos uit het straatbeeld. Het ooit zo vermaarde transportbedrijf werd opgeslokt door een vervoergigant. Daarmee ging een vertrouwde naam verloren, merkt Annegreet van Bergen. In mijn boek Het goede leven vertelt Anneloes (1955) over kampeervakanties uit haar kindertijd. Zij woonde met haar ouders...
De Stelling
Martin Sommer: ‘In het Rijksmuseum wordt nog altijd de rijkbewerkte achterzijde of spiegel van de HMS Royal Charles tentoongesteld. Michiel de Ruyter maakte dit Britse oorlogsschip in 1667 buit tijdens zijn beroemde Tocht naar Chatham, tijdens de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog. Moeten we dat kunstwerk nu zo snel mogelijk terugsturen naar de Britten, of is het...
Rauter – Theo Gerritse
Een blinddoek wil hij niet om. Voor het vuurpeloton dat klaarstaat op de executieplaats in de duinen van Scheveningen gaat hij in de houding staan, hij roept: ‘Deutschland!’, en daarna: ‘Feuer!’ Onmiddellijk wordt er geschoten, ook al is van Nederlandse zijde daartoe geen bevel gegeven. Tot het laatst wil de Höherer SS- und Polizeiführer Hanns...
Macht der gewoonte – Carla Hoetink
Hoezeer de Tweede Kamer een heel specifieke biotoop is, met eigen rituelen en gewoontes, werd Thierry Baudet onlangs op pijnlijke wijze ingewreven door premier Rutte. Nadat de FvD-leider geklaagd had dat het kabinet niets deed met de vele moties die waren ingediend, maar deze slechts ter kennisgeving aannam, stelde de premier voor de camera’s even...
Tegen de terreur – Beatrice de Graaf
De jaren na de definitieve val van Napoleon, in 1815, hebben in de geschiedschrijving een slechte naam. Deze periode wordt meestal aangeduid als de Restauratie en zou een bijzonder benauwd en bekrompen tijdvak zijn geweest, waarin de oude gezagsverhoudingen werden hersteld en elk streven naar vrijheid en democratie hardhandig de kop werd ingedrukt. Reactionaire machthebbers...
