Home Erasmus kijkt over je schouder mee

Erasmus kijkt over je schouder mee

  • Gepubliceerd op: 21 oktober 2024
  • Laatste update 08 nov 2024
  • Auteur:
    Beatrice de Graaf
  • 2 minuten leestijd
Beatrice de Graaf

‘Hij woonde hier vlak achter in Queens. Hij kon zo in onze achtertuin kijken.’ Vlak achter het college waar ik dit semester verblijf in Cambridge, woonde de persoon op wie de bibliothecaris doelt. ‘Als hij zin had schreef hij zijn boek over en deed het cadeau aan zijn vrienden. Dit exemplaar hebben we hier op de plank liggen.’ Trots haalt de boekenwachter een onooglijk, bruin boekje tevoorschijn.  

Het gaat om een manuscript met drie handgeschreven Griekse teksten met de vertaling in het Latijn erbij: vertaald en uitgeschreven door Desiderius Erasmus, die tussen 1511 en 1514 theologieprofessor in Cambridge was. Daar had hij tijd om te studeren en hoopte hij van zijn galstenen te genezen. Al ging dat minder goed, want hét Renaissance-medicijn voor galstenen was rode wijn, maar de wijn en het bier in Cambridge bevielen hem slecht. ‘Stuur me maar wat kratten Griekse wijn,’ schreef hij aan een vriend, ‘dan zal ik je zegenen.’  

Meer columns lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.

Ontvang historische artikelen, nieuws, boekrecensies en aanbiedingen wekelijks gratis in uw inbox.

Uit originele etsen en gravures uit de tijd van Erasmus blijkt dat de colleges nauwelijks zijn veranderd sinds die vroege zestiende eeuw. De manier waarop de bibliothecaris over Erasmus en zijn geschreven cadeaus praat, doet denken aan iemand die het over een goede kennis heeft. De eeuwen liggen hier om de hoek. In de prachtige bibliotheekhal van Christopher Wren hoor je nog het gefluister van Erasmus en zijn vrienden Thomas More en Martin Bucer. Aan de bibliotheek grensde de kamer van Newton, en ertegenover had de Russische auteur Nabokov (van Lolita) zijn studentenkamer. 

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.

Terwijl de bibliothecaris nog meer schatten laat zien, komen er studenten voorbij op hippe sneakers en met tijdloze capes om. Alle eerstejaars moeten die de lange gang door de bibliotheek door, waar aan het einde een dik boek ligt uitgestald. Daarin moeten ze zich met de hand inschrijven, zoals sinds de oprichting van het college in de zestiende eeuw gebruikelijk is. Het doet wat met je, om tussen die materiële sporen van vorige generaties te kunnen studeren en te leren. Wanneer je de schim van Newton, Russell of Erasmus voorbij voelt glijden, ga je toch beter je best doen. Ze kijken over je schouders mee.  

Er zijn ook studenten die daar de kriebels van krijgen. Tussen schilderijen van illustere fellows is de plek leeg waar eens het schilderij van oud-student en fellow Arthur Balfour hing. Hij was de opsteller van de Balfour-verklaring uit 1917, die de opmaat vormde voor de stichting van de staat Israël. Zijn portret werd afgelopen maart door pro-Palestijnse demonstranten vernield. De activisten die het schilderij kapotsneden probeerden een breuk met het verleden te forceren. Ze wilden het leed in het heden aankaarten. Maar nu is dat stukje galerij een plek waar geen schim meer voorbijglijdt, en waar leegte heerst.   

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 11 - 2024