Home Dossiers Negentiende eeuw
‘Ik voelde me in de negentiende eeuw’
‘Ik voelde me in de negentiende eeuw’
Interview

‘Ik voelde me in de negentiende eeuw’

In elk nummer vraagt Alies Pegtel een historicus naar zijn of haar historische sensatie. Naar het moment waarop, zoals Johan Huizinga het formuleerde, heden en verleden lijken samen te vallen. Een gevoel dat vaak onverwacht wordt opgewekt door een document, voorwerp, geluid, geur, locatie of inzicht. Deze maand Suzanna Jansen. ‘Als ik door Amsterdam fiets,...

Lees meer
Feitenvrij vissen
Feitenvrij vissen
Artikel

Feitenvrij vissen

Liep de visstand rond 1900 terug? En zo ja, kwam dat dan door het zogeheten kuilvissen? Vissers en wetenschappers konden het er niet over eens worden.

Lees meer
Industrie in Japan
Industrie in Japan
Artikel

Japan: westers of Aziatisch?

In hoog tempo nam Japan in de tweede helft van de negentiende eeuw alles wat westers was over. Het kreeg wolkenkrabbers,  boulevards, lichtreclames, taxi’s, trams en treinen. Maar het vond geen politieke aansluiting bij het Westen. Nationalisten zagen daarin hun gelijk bevestigd: Japan moest terug naar vroeger. Geen land in de moderne geschiedenis maakte in...

Lees meer
Duitsers willen een plek onder de zon
Duitsers willen een plek onder de zon
Artikel

Duitsers willen een plek onder de zon

Vanaf 1871 groeide de macht van het nieuwe Duitse keizerrijk. Het land was in alle opzichten succesvol en dat leidde tot scheve ogen bij andere grote mogendheden. Groot-Brittannië zag zijn positie als werkplaats van de wereld in gevaar komen, en zon op tegenmaatregelen. Met de plechtige proclamatie in de Spiegelzaal van het slot van Versailles...

Lees meer
Anthony Fokker
Anthony Fokker
Artikel

Geluksvogel Anthony Fokker

Nederland was te klein en te benauwd voor luchtvaartpionier Anthony Fokker. Daarom was hij vanaf 1923 vooral actief in de Verenigde Staten. Hij leefde er tussen de rich and famous en werd wereldberoemd. Een onwaarschijnlijke levensloop voor een jongen die op school niet wilde deugen. Het succesverhaal van Anthony Fokker als vliegtuigbouwer begon in augustus...

Lees meer
Johanna Borski
Johanna Borski
Artikel

Johanna Borski: rijker dan alle mannen

Een 50-jarige weduwe, moeder van acht kinderen, die zich ontpopt tot een van de rijkste Nederlanders van de negentiende eeuw. Dit is het bijzondere verhaal van de uitzonderlijke zakenvrouw Johanna Borski, zonder wie De Nederlandsche Bank kopje onder was gegaan. Een van de rijkste Nederlanders van de negentiende eeuw was een vrouw: Johanna Borski. Alleen...

Lees meer
Standbeeld van Rembrandt.
Standbeeld van Rembrandt.
Artikel

Rembrandt, een nieuwe nationale held

Veilinghuis Christie’s gaat twee herontdekte portretten van Rembrandt veilen. Lange tijd werd het werk van Rembrandt matig gewaardeerd, maar in de negentiende eeuw werd hij herontdekt.

Lees meer
Buffalo Bill
Buffalo Bill
Artikel

Buffalo Bill

Bill Cody, beter bekend als Buffalo Bill, was aan het begin van de twintigste eeuw misschien wel de beroemdste Amerikaan ter wereld. Met zijn Wild West-shows schiep hij een beeld van de heroïsche cowboy en de tragische indiaan dat de populaire cultuur blijvend bepaalde. Het leven van William Frederick Cody is omgeven door een web...

Lees meer
Koningin Victoria (1819-1901)
Koningin Victoria (1819-1901)
Artikel

Koningin Victoria (1819-1901)

Op 18-jarige leeftijd bestijgt de jonge Victoria de Engelse troon. Impulsief en onervaren zal ze de nodige fouten maken. Maar met steun van haar geliefde echtgenoot Albert groeit ze uit tot voorbeeld voor het moderne koningschap, en onder haar regime wordt Groot-Brittannië de meest invloedrijke natie op aarde. Zij is een van die zeldzame historische...

Lees meer
De industriële revolutie
De industriële revolutie
Artikel

De industriële revolutie

Gedreven door de stoommachine onderging Europa in de negentiende eeuw een industriële revolutie. Engeland liep daarbij voorop, maar uiteindelijk zou de hele wereld worden betrokken in een informeel wereldrijk, waarin economieën en landen steeds afhankelijker van elkaar werden. Ook door verstedelijking en migratie veranderde de samenleving ingrijpend. Het Britse Lagerhuis-lid William James vond het zelf...

Lees meer
Boerenslimheid tegen Britse overmacht
Boerenslimheid tegen Britse overmacht
Artikel

Boerenslimheid tegen Britse overmacht

In 1899 brak de Boerenoorlog uit, waarin het almachtige Britse Empire het opnam tegen twee kleine Boerenrepublieken in Zuid-Afrika. De uitkomst van deze ongelijke strijd stond van begin af aan vast. Toch slaagden de Boeren erin om de ‘rooinekken’ mee te sleuren in een jarenlang conflict, met grote gevolgen. Het verhaal van de Boerenoorlog begint...

Lees meer
Charles Darwin: vader van de evolutietheorie
Charles Darwin: vader van de evolutietheorie
Artikel

Charles Darwin: vader van de evolutietheorie

Wetenschappers hebben de complete bibliotheek van Charles Darwin online gezet. De evolutietheorie van Charles Darwin veranderde het denken over het leven op aarde voorgoed.

Lees meer