Lees artikelen uit ons archief over de negentiende eeuw, met verhalen over Buffalo Bill, de Boerenoorlog en de kroning van Napoleon.
Negentiende eeuw
- 35 artikelen



‘Dankzij de Maartrevolutie werden vrouwen politiek actief’
Maart is de maand van de vrouwenbeweging, met om te beginnen 8 maart als Internationale Vrouwendag. Het is geen toeval dat juist deze maand is gekozen: in maart 1848 brak in Duitsland de revolutie uit. Universitair docent Anne Heyer (Universiteit Leiden) legt uit wat het verband is. ‘Voor het eerst bezochten vrouwen de senaat.’ Wat...


Hoe de Hongaarse kokarde uit 1848 is gekaapt door Viktor Orbán
Afgelopen zaterdag 15 maart herdachten de Hongaren de onafhankelijkheidsoorlog van 1848-1849. Het is traditie om op deze feestdag een kokarde in de kleuren van de nationale vlag te dragen. Maar tegenwoordig laten veel Hongaren hun kokardes liever thuis, omdat Viktor Orbán er een partijsymbool van heeft gemaakt. Elk jaar herdenken de Hongaren op 15 maart...


In ‘Il gattopardo’ verliest de adel het van de baantjesjagers
De nieuwe Netflix-serie 'Il gattopardo' speelt in Italië ten tijde van de eenwording. Het drama behandelt de ondergang van de adel en de opkomst van de middenklasse. Niet langer de hoge heren, maar de patjepeeërs zetten de toon.


Garibaldi was de verlosser van Italië
Giuseppe Garibaldi vocht in de negentiende eeuw voor een Italiaanse eenheidsstaat. De massamedia bezorgden hem de reputatie van een halve heilige.


Willem I wilde ook een kanaal door Midden-Amerika
Donald Trump wil dat het Panamakanaal weer in Amerikaanse handen komt om de economie een boost te geven. Koning Willem I wilde ooit een vergelijkbaar kanaal.


Viollet-le-Duc nam de Nôtre-Dame onder handen
Voor het eerst sinds de verwoestende brand in 2019 is de Nôtre-Dame weer van binnen te zien. In de negentiende eeuw werd de kathedraal gerestaureerd door Eugène Viollet-le-Duc.


Alles veranderde in de negentiende eeuw
Vanaf 1795 brak Nederland met het oude politieke bestel: het werd een eenheidsstaat met een nationale identiteit.


Nederlandse steden veranderden volkomen
Nederland was in de negentiende eeuw beslist geen poel met stilstaand water, zo laat Auke van der Woud zien in zijn nieuwste boek.


De luddieten verzetten zich tegen technologie
Begin negentiende eeuw sloegen textielarbeiders de machines die hun banen bedreigden kort en klein.


Nederland heeft weinig helden op sokkels
In Nederland staan minder en kleinere standbeelden van nationale helden dan in veel andere landen. Waarom is dat? ‘Ik heb liever dat men zich afvraagt waarom er nog géén standbeeld voor mij is opgericht, dan dat men zich afvraagt waarom er wél een standbeeld voor mij is opgericht,’ zou de Romeinse consul Cato de Oudere...


Opeens brak in heel Europa de revolutie uit
In de jaren 1848-1849 was Europa in de ban van vele revoluties. Van Palermo tot Parijs en van Wenen tot Boedapest pikten de burgers het niet meer en wankelden de tronen. In een monumentaal boek schetst Christopher Clark de ontwikkelingen op het hele continent. Ook die in Nederland, dat door snelle hervormingen een revolutie wist te voorkomen.


Over het recht om gecremeerd te worden is honderd jaar gesteggeld
Het kabinet wil het mogelijk maken om je lichaam na overlijden te laten oplossen in een warme vloeistof. In de negentiende eeuw was crematie onderwerp van verhitte politieke debatten.