Home Dossiers Negentiende eeuw

Negentiende eeuw

  • 35 artikelen
Negentiende eeuw

Lees artikelen uit ons archief over de negentiende eeuw, met verhalen over Buffalo Bill, de Boerenoorlog en de kroning van Napoleon.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.
‘Dankzij de Maartrevolutie werden vrouwen politiek actief’
‘Dankzij de Maartrevolutie werden vrouwen politiek actief’
Interview

‘Dankzij de Maartrevolutie werden vrouwen politiek actief’

Maart is de maand van de vrouwenbeweging, met om te beginnen 8 maart als Internationale Vrouwendag. Het is geen toeval dat juist deze maand is gekozen: in maart 1848 brak in Duitsland de revolutie uit. Universitair docent Anne Heyer (Universiteit Leiden) legt uit wat het verband is. ‘Voor het eerst bezochten vrouwen de senaat.’ Wat...

Lees meer
Hoe de Hongaarse kokarde uit 1848 is gekaapt door Viktor Orbán
Hoe de Hongaarse kokarde uit 1848 is gekaapt door Viktor Orbán
Artikel

Hoe de Hongaarse kokarde uit 1848 is gekaapt door Viktor Orbán

Afgelopen zaterdag 15 maart herdachten de Hongaren de onafhankelijkheidsoorlog van 1848-1849. Het is traditie om op deze feestdag een kokarde in de kleuren van de nationale vlag te dragen. Maar tegenwoordig laten veel Hongaren hun kokardes liever thuis, omdat Viktor Orbán er een partijsymbool van heeft gemaakt. Elk jaar herdenken de Hongaren op 15 maart...

Lees meer
In ‘Il gattopardo’ verliest de adel het van de baantjesjagers
In ‘Il gattopardo’ verliest de adel het van de baantjesjagers
Recensie

In ‘Il gattopardo’ verliest de adel het van de baantjesjagers

De nieuwe Netflix-serie 'Il gattopardo' speelt in Italië ten tijde van de eenwording. Het drama behandelt de ondergang van de adel en de opkomst van de middenklasse. Niet langer de hoge heren, maar de patjepeeërs zetten de toon.

Lees meer
Garibaldi was de verlosser van Italië
Garibaldi was de verlosser van Italië
Artikel

Garibaldi was de verlosser van Italië

Giuseppe Garibaldi vocht in de negentiende eeuw voor een Italiaanse eenheidsstaat. De massamedia bezorgden hem de reputatie van een halve heilige.

Lees meer
Tekening van hoe het kanaal door Nicaragua eruit moest komen te zien.
Tekening van hoe het kanaal door Nicaragua eruit moest komen te zien.
Artikel

Willem I wilde ook een kanaal door Midden-Amerika

Donald Trump wil dat het Panamakanaal weer in Amerikaanse handen komt om de economie een boost te geven. Koning Willem I wilde ooit een vergelijkbaar kanaal.

Lees meer
Viollet-le-Duc nam de Nôtre-Dame onder handen
Viollet-le-Duc nam de Nôtre-Dame onder handen
Artikel

Viollet-le-Duc nam de Nôtre-Dame onder handen

Voor het eerst sinds de verwoestende brand in 2019 is de Nôtre-Dame weer van binnen te zien. In de negentiende eeuw werd de kathedraal gerestaureerd door Eugène Viollet-le-Duc.

Lees meer
Regenten en regentessen van het leprozenhuis, door Jan Adam Kruseman, circa 1835.
Regenten en regentessen van het leprozenhuis, door Jan Adam Kruseman, circa 1835.
Recensie

Alles veranderde in de negentiende eeuw

Vanaf 1795 brak Nederland met het oude politieke bestel: het werd een eenheidsstaat met een nationale identiteit.

Lees meer
Kattenburgerbrug in Amsterdam. Foto door Jacob Olie, 11 september 1899.
Kattenburgerbrug in Amsterdam. Foto door Jacob Olie, 11 september 1899.
Recensie

Nederlandse steden veranderden volkomen

Nederland was in de negentiende eeuw beslist geen poel met stilstaand water, zo laat Auke van der Woud zien in zijn nieuwste boek.

Lees meer
Luddieten vernietigen een weefgetouw, negentiende-eeuwse ets.
Luddieten vernietigen een weefgetouw, negentiende-eeuwse ets.
Artikel

De luddieten verzetten zich tegen technologie

Begin negentiende eeuw sloegen textielarbeiders de machines die hun banen bedreigden kort en klein.

Lees meer
Potloodtekening door Ludwig Rohbock (1850). Achter het beeld de Gotische Galerij. Rechts een deel van het paleis Noordeinde.
Potloodtekening door Ludwig Rohbock (1850). Achter het beeld de Gotische Galerij. Rechts een deel van het paleis Noordeinde.
Artikel

Nederland heeft weinig helden op sokkels

In Nederland staan minder en kleinere standbeelden van nationale helden dan in veel andere landen. Waarom is dat? ‘Ik heb liever dat men zich afvraagt waarom er nog géén standbeeld voor mij is opgericht, dan dat men zich afvraagt waarom er wél een standbeeld voor mij is opgericht,’ zou de Romeinse consul Cato de Oudere...

Lees meer
Barricade bij de universiteit van Wenen, 1848. Litho door F. Werner.
Barricade bij de universiteit van Wenen, 1848. Litho door F. Werner.
Recensie

Opeens brak in heel Europa de revolutie uit

In de jaren 1848-1849 was Europa in de ban van vele revoluties. Van Palermo tot Parijs en van Wenen tot Boedapest pikten de burgers het niet meer en wankelden de tronen. In een monumentaal boek schetst Christopher Clark de ontwikkelingen op het hele continent. Ook die in Nederland, dat door snelle hervormingen een revolutie wist te voorkomen.

Lees meer
Crematies, lijkverbrandingen. Crematorium
Crematies, lijkverbrandingen. Crematorium
Artikel

Over het recht om gecremeerd te worden is honderd jaar gesteggeld

Het kabinet wil het mogelijk maken om je lichaam na overlijden te laten oplossen in een warme vloeistof. In de negentiende eeuw was crematie onderwerp van verhitte politieke debatten.

Lees meer