Lees artikelen uit ons archief over de negentiende eeuw, met verhalen over Buffalo Bill, de Boerenoorlog en de kroning van Napoleon.
Negentiende eeuw
- 31 artikelen



Willem I wilde ook een kanaal door Midden-Amerika
Donald Trump wil dat het Panamakanaal weer in Amerikaanse handen komt om de economie een boost te geven. Koning Willem I wilde ooit een vergelijkbaar kanaal.


Viollet-le-Duc nam de Nôtre-Dame onder handen
Voor het eerst sinds de verwoestende brand in 2019 is de Nôtre-Dame weer van binnen te zien. In de negentiende eeuw werd de kathedraal gerestaureerd door Eugène Viollet-le-Duc.


Alles veranderde in de negentiende eeuw
Vanaf 1795 brak Nederland met het oude politieke bestel: het werd een eenheidsstaat met een nationale identiteit.


Nederlandse steden veranderden volkomen
Nederland was in de negentiende eeuw beslist geen poel met stilstaand water, zo laat Auke van der Woud zien in zijn nieuwste boek.


De luddieten verzetten zich tegen technologie
Begin negentiende eeuw sloegen textielarbeiders de machines die hun banen bedreigden kort en klein.


Nederland heeft weinig helden op sokkels
In Nederland staan minder en kleinere standbeelden van nationale helden dan in veel andere landen. Waarom is dat? ‘Ik heb liever dat men zich afvraagt waarom er nog géén standbeeld voor mij is opgericht, dan dat men zich afvraagt waarom er wél een standbeeld voor mij is opgericht,’ zou de Romeinse consul Cato de Oudere...


Opeens brak in heel Europa de revolutie uit
In de jaren 1848-1849 was Europa in de ban van vele revoluties. Van Palermo tot Parijs en van Wenen tot Boedapest pikten de burgers het niet meer en wankelden de tronen. In een monumentaal boek schetst Christopher Clark de ontwikkelingen op het hele continent. Ook die in Nederland, dat door snelle hervormingen een revolutie wist te voorkomen.


Het felle debat over crematie
Het kabinet wil het mogelijk maken om je lichaam na overlijden te laten oplossen in een warme vloeistof. In de negentiende eeuw was crematie onderwerp van verhitte politieke debatten.


Napoleon wakkerde Nederlands nationalisme aan
Op vrijdag 27 oktober gaf hoogleraar literatuur- en cultuurgeschiedenis Lotte Jensen tijdens de collegedag over de Bataafs-Franse Tijd een lezing over de nalatenschap van Napoleon in Nederland. Zijn invloed is groot en veelzijdig geweest. ‘Toen het jonge Koninkrijk der Nederlanden zichzelf moest uitvinden, greep het terug op literatuur en stijlen die in de Bataafs-Franse Tijd...


Arme Amsterdammers werden eerder ziek
Uit onderzoek blijkt dat Nederlanders met een laag inkomen bij een kankerdiagnose minder overlevingskans hebben dan mensen met een hoog inkomen. In de negentiende eeuw hadden welvarende Amsterdammers al minder last van ziekten dan hun armere stadsgenoten.


Marktverkopers hadden voor elk wat wils
De markt staat onder druk omdat kraamhouders aan steeds meer regelgeving moeten voldoen. De jaren rond 1900 waren juist een tijd van hoop en optimisme voor marktverkopers. Dankzij nieuwe technieken kwamen er steeds meer producten op de markt, die steeds meer mensen konden betalen.


Vergeet het Congres van Wenen
Beatrice de Graaf ergert zich in haar column aan de manier waarop het Congres van Wenen wordt gebruikt in discussies over Rusland.