Over het recht om gecremeerd te worden is honderd jaar gesteggeld
Moest cremeren wettelijk gelijkstaan aan begraven? Ja, vonden de liberalen. Nee, meenden de christelijke partijen. Een eeuw lang kwamen ze er niet uit. Vier maanden voor het begin van de Eerste Wereldoorlog, op 1 april 1914, werd het lijk van de 95-jarige Schiedammer arts Christiaan Joannes Vaillant verbrand in het gloednieuwe crematorium op de begraafplaats...
Napoleon wakkerde Nederlands nationalisme aan
Op vrijdag 27 oktober gaf hoogleraar literatuur- en cultuurgeschiedenis Lotte Jensen tijdens de collegedag over de Bataafs-Franse Tijd een lezing over de nalatenschap van Napoleon in Nederland. Zijn invloed is groot en veelzijdig geweest. ‘Toen het jonge Koninkrijk der Nederlanden zichzelf moest uitvinden, greep het terug op literatuur en stijlen die in de Bataafs-Franse Tijd...
Arme Amsterdammers werden eerder ziek
Uit onderzoek blijkt dat Nederlanders met een laag inkomen bij een kankerdiagnose minder overlevingskans hebben dan mensen met een hoog inkomen. In de negentiende eeuw hadden welvarende Amsterdammers al minder last van ziekten dan hun armere stadsgenoten.
Marktverkopers hadden voor elk wat wils
De markt staat onder druk omdat kraamhouders aan steeds meer regelgeving moeten voldoen. De jaren rond 1900 waren juist een tijd van hoop en optimisme voor marktverkopers. Dankzij nieuwe technieken kwamen er steeds meer producten op de markt, die steeds meer mensen konden betalen.
Vergeet het Congres van Wenen
Beatrice de Graaf ergert zich in haar column aan de manier waarop het Congres van Wenen wordt gebruikt in discussies over Rusland.
Vegetariër in de negentiende eeuw: een menu zonder dierenleed
Steeds meer gemeentes verbieden vleesreclames in bushokjes. In de loop van de negentiende eeuw kregen politici, activisten en schrijvers oog voor dieren als ‘broeders’ van de mensheid.
Zeeuwen op de pampa
Rond 1890 vertrokken duizenden Nederlandse landarbeiders naar Argentinië. Ze verwachtten een mooie toekomst, maar kwamen bedrogen uit.
Servische Rijk verdween na de Slag op het Merelveld
De spanningen tussen Kosovo en Servië lopen op. Servische nationalisten vertellen graag het verhaal over de Slag op het Merelveld in 1389 en hun terugkeer naar het heilige land: Kosovo.
Een smaadzaak uit 1735 gaf Amerikaanse redacties veel vrijheid
Donald Trump klaagt de Wall Street Journal aan, en eiste in 2022 ook al minstens 475 miljoen dollar schadevergoeding van CNN. Volgens de voormalig president probeerde de nieuwszender zijn kansen bij de verkiezingen in 2024 te verkleinen door hem vals te beschuldigen, weg te zetten als ‘Russische lakei’ en te vergelijken met Adolf Hitler. Machtswellusteling...
‘Ik voelde me in de negentiende eeuw’
In elk nummer vraagt Alies Pegtel een historicus naar zijn of haar historische sensatie. Naar het moment waarop, zoals Johan Huizinga het formuleerde, heden en verleden lijken samen te vallen. Een gevoel dat vaak onverwacht wordt opgewekt door een document, voorwerp, geluid, geur, locatie of inzicht. Deze maand Suzanna Jansen. ‘Als ik door Amsterdam fiets,...
Feitenvrij vissen
Liep de visstand rond 1900 terug? En zo ja, kwam dat dan door het zogeheten kuilvissen? Vissers en wetenschappers konden het er niet over eens worden.
Japanse nationalisten vonden dat hun land terug moest naar vroeger
In hoog tempo nam Japan in de tweede helft van de negentiende eeuw alles wat westers was over. Het kreeg wolkenkrabbers, boulevards, lichtreclames, taxi’s, trams en treinen. Maar het vond geen politieke aansluiting bij het Westen. Nationalisten zagen daarin hun gelijk bevestigd: Japan moest terug naar vroeger. Geen land in de moderne geschiedenis maakte in...