De sluipmoordenaar van de Eerste Wereldoorlog
Begin 1918 kregen de eerste soldaten uit de Eerste Wereldoorlog koorts en een onschuldige keelpijn, een halfjaar later was de ‘Spaanse griep’ veranderd in een dodelijke pandemie. Een op de drie aardbewoners werd ziek. Hoe kon het virus zo om zich heen grijpen? Bij het oorlogsgeweld voegde zich in 1918 nog een vijand: een onvoorspelbare...
Einde van de Eerste Wereldoorlog: het laatste Duitse offensief
De Duitsers stuurden aan het einde van de Eerste Wereldoorlog aan op een ‘Entscheidungsschlacht’, een veldslag die de oorlog zou beslissen. Tijdens een grootscheeps offensief maaiden ze de Britse troepen omver – toch faalden ze. Eind 1917 besefte de Duitse legerleiding dat zij nog één kans zou krijgen om de Grote Oorlog in haar voordeel...
Amerika en de Eerste Wereldoorlog: Washington werd de strijd in gezogen
President Wilson wilde niet dat Amerika tijdens de Eerste Wereldoorlog betrokken zou raken bij de strijd. Maar de Duitse agressie – ook in Amerika zelf – maakte zijn neutraliteitspolitiek onhoudbaar. In 1917 gingen de VS meevechten. Voor de meeste Amerikanen kwam het als een grote verrassing dat in augustus 1914 een grote oorlog uitbrak in...
Schaarste in Nederland tijdens WO1
De eerste jaren van de Grote Oorlog leed de Nederlandse economie nog weinig onder de strijd. Maar in 1917 werd de schaarste aan veel producten, vooral voedsel, voelbaar. De bevolking had het zwaar. Alleen de ‘hoge heren’ ontsnapten aan de ellende. De Eerste Wereldoorlog had grote invloed op de politiek, de economie en op het...
Eerste Wereldoorlog Nederland: zo bleven we neutraal
Er vielen Engelse bommen op Zeeuwse steden en Duitse duikboten brachten Nederlandse schepen tot zinken. Toch wist Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog neutraal te blijven. ‘Geen twist zoekt Nederland met de volkerenHet wil Vrede, niet den strijdMaar als het moet, zal het zich werenVoor vrijheid en neutraliteit’ Deze woorden klonken in 1915 honderden malen door...
Voorpublicatie: Zo zag de waarheid er op donderdag uit
Na het einde van de Eerste Wereldoorlog en het vertrek van keizer Wilhelm II ontstond in Duitsland een machtsvacuüm. Het gevolg was dat veel groepen met elkaar in aanvaring kwamen. Iedereen ging elkaar te lijf: van communisten, sociaal-democraten, monarchisten en militaristen tot antidemocraten. Zo’n 3000 mensen kwamen daarbij om. Vooral in Berlijn en München was...
Ewoud Kieft over Oorlogsenthousiasme
Het oorlogsenthousiasme van 1914 was opwelling noch randverschijnsel. Integendeel, het had diepe wortels. Dat betoogt Ewoud Kieft in Oorlogsenthousiasme. Europa 1900-1918. Hoe was het mogelijk dat intellectuelen in heel Europa warmliepen voor de Eerste Wereldoorlog? ‘Nagenoeg de hele culturele elite hield er vergelijkbare denkbeelden op na als, bijvoorbeeld, Mussolini. Dat geeft nogal te denken.’ In...
Het begin van de Eerste Wereldoorlog
Oekraïne en Rusland leggen in hoog tempo loopgraven aan, taferelen die doen denken aan de Eerste Wereldoorlog. Hoe begon de oorlog die miljoenen mensen het leven kostte?
Zeepfabriek: Britse propaganda in de Eerste Wereldoorlog
In 1917 zochten de Engelsen een manier om de haat tegen Duitsland aan te wakkeren. Daarom suggereerden ze dat hun vijand lijken van soldaten tot zeep verwerkte in een zeepfabriek. Die propaganda in de Eerste Wereldoorlog bleek zeer effectief. De Eerste Wereldoorlog was de eerste oorlog die niet alleen met het zwaard, maar ook met...
Stroom boeken over 1914-1918
Tot ver in de jaren negentig verschenen er in Nederland weinig boeken over de Eerste Wereldoorlog. Ons land was buiten deze oorlog gebleven en daarom schreven historici er zelden over. Ook werden er weinig buitenlandse boeken over vertaald. Het was vóór alles de traumatische Tweede Wereldoorlog die hier de aandacht opeiste. Dat de belangstelling voor...
De moord op Franz Ferdinand
Kroonprins van Oostenrijk-Hongarije Franz Ferdinand was verzot op de jacht en maakte overal ruzie. Tegelijkertijd deed hij zijn uiterste best de vrede in Europa te handhaven. Na de fatale aanslag op zijn leven grepen haviken hun kans om de Eerste Wereldoorlog te ontketenen. Op 28 juni 1914 schoot Gavrilo Princip in Sarajevo twee keer op...
‘Gifgas werd symbool van moderne barbarij’
Nederlandse inlichtingendiensten beschuldigen Rusland van de inzet van chemische wapens in de oorlog met Oekraïne. Volgens militair historicus Wim Klinkert zijn chemische wapens als gifgas niet erger dan gewone wapens, maar roepen ze wel meer afschuw op. Klinkert: ‘Moderne chemische wapens werden voor het eerst ingezet in de Eerste Wereldoorlog. De Duitsers, die vooropliepen op...