Geschiedenis levert geen bewijs voor dramatische klimaattheorieën
De droogte in de Amerikaanse cowboytijd was veel schadelijker dan die in de twintigste eeuw. Welvaart kan de gevolgen van dramatische klimaatveranderingen opvangen, leert de geschiedenis. Economische groei is dan ook de beste manier om ons te wapenen tegen het broeikaseffect. De nieuwbakken Amerikaanse president, Bush jr., heeft zijn visitekaartje op milieugebied afgegeven: `Kyoto’, het...
RADICAL ENLIGHTENMENT. PHILOSOPHY AND THE MAKING OF MODERNITY 1650-1750
Radical Enlightenment, het laatste boek van Jonathan Israel, behandelt het intellectuele debat in de periode die voorafging aan de hoogtijdagen van de Verlichting, het tijdvak van 1650 tot 1750. Het geeft een mooi beeld van de turbulentie van die periode, waarin traditionele waarden steeds minder houdbaar bleken, maar niet duidelijk was welke ervoor in de...
De driftbuien van Mooie Barend
Zondag 29 april 2001 overleed Barend Biesheuvel, oud-premier en voormalig leider van de Anti-revolutionaire Partij. Een driftige, koppige man wiens glorieuze politieke carrière dramatisch ten einde kwam. In de zomer van 1971 trad de 51-jarige Biesheuvel aan als premier van het kabinet ARP, KVP, CHU, VVD en het pasopgerichte DS’70. Nog geen twee jaar later...
‘HEELEN EN HALVEN’. ORTHODOX-PROTESTANTSE VOORMANNEN EN HET ‘POLITIEK’ ANTIPAPISME IN DE PERIODE 1872-1925
Eigenlijk is het heel simpel. In de negentiende eeuw had je in Nederland twee soorten mensen. De overgrote meerderheid van de bevolking was protestants, hervormd meestal. Een aanzienlijke minderheid was katholiek. In de voorgaande eeuwen hadden die protestanten de roomsen aardig onder de duim weten te houden, maar sinds er nieuwe staatsrechtelijke principes in zwang...
Computerpionier en uitgever Wammes Witkop over twintig jaar personal computers
Twintig jaar geleden introduceerde IBM de eerste personal computer, die gebruikmaakte van het besturingssysteem MS-DOS. In de begindagen knutselden vooral hobbyisten aan hun homecomputer. Tegenwoordig is de pc niet meer uit huis weg te denken. Pionier en uitgever van bekende computerbladen Wammes Witkop maakte de revolutie van dichtbij mee. Eigenlijk wilde hij herpetoloog worden, onderzoeker...
GEORGE PUCHINGER: JONGE JAREN 1921-1945
De gereformeerde historicus George Puchinger (1921-1999) is vooral bekend als auteur van de driedelige studie Colijn en het einde van de coalitie 1918-1939. Dat bijna drieduizend pagina’s tellend werk lezen is geen onverdeeld genoegen. Daarvoor zijn twee redenen aan te voeren: het werk is een veredelde bronnenuitgave, en daarom vooral geschikt als naslagwerk. Bovendien is...
VERTELCULTUUR IN WATERLAND. DE VOLKSVERHALEN UIT DE COLLECTIE BAKKER
In de schatkamers van het Amsterdamse Meertens Instituut berusten zo’n kleine 32.000 volksverhalen. De meeste van deze verhalen zijn opgetekend rond 1900, op initiatief van G.J. Boekenoogen (1868-1930). Boekenoogen was een van die jonge onderzoekers die geïnteresseerd was in volkscultuur. Die vatte hij op als de traditionele cultuur van de boeren op het platteland. Het...
BESCHAAFDE BURGERS. BURGERLIJKHEID IN DE VROEG-MODERNE TIJD
Deze bundel geeft billenkoek aan historici uit de laatste twee eeuwen. Ze hebben een verkeerde voorstelling gegeven van de vroegere burger. Ook hebben ze geen gericht onderzoek gedaan. Weg dus met de ‘aloude stereotype voorstellingen’! Die moeten plaats maken ‘voor een kritische verkenning van zowel de maatschappelijke status als van hun sociale en culturele identiteiten’....
Reacties van de Oost-Berlijnse bevolking op de bouw van de Muur
Metselaars en grensbewakers krijgen scheldwoorden naar hun hoofd. Soldaten springen op het laatste moment over de versperring. In 1961 bouwde de DDR de muur die Oost-Berlijn hermetisch afsloot. Decennia later weten we pas hoe de bevolking reageerde. In de vroege ochtend van 13 augustus 1961 bouwden de Oost-Duitse autoriteiten een muur die de stad Berlijn...
Australië, Amerika en Groot-Brittannië en de Indonesische dekolonisatie
Nieuwe inzichten in de Nederlands-Indonesische oorlog komen niet uit Indonesië of Nederland. In de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Australië verschijnen nieuwe studies met verrassend materiaal over het Indonesië-beleid van deze landen. Hun betrokkenheid was niet altijd even heroïsch als wordt gedacht. De dekolonisatie van Indonesië brengt in Nederland nog steeds met mathematische regelmaat boeken, documentaires...
Bommeljé: Onbeschaamd
Sinds ik de nieuwste BMGN onder ogen heb gekregen, word ik beziggehouden door een probleem. U zult zeggen: dat is meer dan de Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden in lange tijd bij iemand teweeg heeft gebracht. Maar ik doe niet mee aan het gesneer op deze uitgave van het Koninklijk Nederlands Historisch...
Mulder: De laatste
Dit wordt niet mijn beste column, want het is mijn laatste, en ik heb geen idee hoe je goede slotcolumns schrijft. Nu ik ben benoemd tot adjunct-hoofdredacteur van opinieweekblad HP/De Tijd, moet ik stoppen met schrijven; zelfs die kleine vijfhonderd woorden tien keer per jaar op deze plek zijn te veel gevraagd. Hopelijk denkt de...