Home Bommeljé: Onbeschaamd

Bommeljé: Onbeschaamd

  • Gepubliceerd op: 9 mei 2001
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Bastiaan Bommeljé
  • 3 minuten leestijd

Sinds ik de nieuwste BMGN onder ogen heb gekregen, word ik beziggehouden door een probleem. U zult zeggen: dat is meer dan de Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden in lange tijd bij iemand teweeg heeft gebracht. Maar ik doe niet mee aan het gesneer op deze uitgave van het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap. Goed, ik geef toe dat een fusie met het Tijdschrift voor Geschiedenis wellicht één redelijk geschiedkundig blad zou opleveren in plaats van twee waterige, maar daar gaat het niet om. De kwestie die door mijn hoofd speelt is interessanter: zijn Nederlandse historici ijdel, dan wel onbeschaamd, of beide?

        Het valt niet mee om een antwoord op deze vraag te vinden. Wij leven immers in een onintellectuele tijd, en we genieten ervan. Ik verwijt dit niet de jeugd. Het kan mij niets schelen dat onder studenten De Telegraaf de meest gelezen krant is en Goede Tijden, Slechte Tijden het populairste televisieprogramma. Of dat een doctorandus nu evenveel tijd besteedt aan lezen als iemand met een mulo-opleiding een halve eeuw geleden. En ook niet dat NRC Handelsblad de minste lezers onder de vijfentwintig jaar heeft van alle landelijke dagbladen. Verval ligt veeleer aan elites dan aan jongeren.
        Ik bedoel, vaag herinner ik me dat er ooit een soort mores van academisch gedrag bestonden. Zo diende zelfpromotie met matigheid bedreven te worden. Maar de wereld is veranderd, en derhalve knipper ik niet met mijn ogen als de uitgever van historicus Gerard Aalders ten behoeve van zijn publiciteit geheime afspraken maakt met het NOS Journaal en Nova, onder buitensluiting van andere journalisten (bij zijn boek Roof liep het mis en kregen de twee programma’s slaande ruzie). Ik strijk met de hand over mijn hart als ik zie hoe gretig père et fils Von der Dunk willen meeliften met de publicitaire winderigheid rond Máxima. Ik trek zelfs geen wenkbrauw op als Isaac Lipschits zijn boekje over de naoorlogse opvang van joden De kleine sjoa noemt, mede – zoals hij zelf zei – `om aandacht te krijgen’. Ik juich het toe dat deze emeritus hoogleraar thans zoveel actiever is dan tijdens zijn loopbaan en zich opwerpt als moreel geweten van Nederland (ondanks de beschuldigingen van andersoortig gedrag jegens studentes die hij ooit moest trotseren).
        Neen, een tweede standaard is belangrijker. Die luidde: gij zult geen boeken van uw naasten recenseren. Ooit was de collega proximus als het ware onbespreekbaar. Blijkbaar geldt dit niet meer onder Nederlandse geschiedschrijvers. In het nieuwste nummer van BMGN steekt de Leidse hoogleraar moderne geschiedenis Nicolette Mout onbekommerd de loftrompet over een boek van haar Leidse collega middeleeuwse geschiedenis Wim Blockmans, en bespreekt de Amsterdamse hoogleraar nieuwste geschiedenis Piet de Rooy al even onbekommerd het onderzoeksproject van zijn naaste collega Hans Blom. Dit moet iets zeggen, maar wat?
        Toen ik mijn geestelijke nood aan een andere geschiedvorser voorlegde, begon hij te lachen. IJdel? Onbeschaamd? Beide? Ga toch weg! Wij historici zijn een schamel groepje dat er niets meer toe doet. Soms vrees ik dat hij gelijk heeft.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer