P.H. Ritter jr
Toen de biografie in de jaren zeventig nog een braakliggend terrein was in Nederland, en zelfs onze grootste zonen het zonder levensbeschrijving moesten doen, was Jan van Herpen al in de weer met de vrijwel vergeten P.H. Ritter jr (1882-1962). Ritter was nogal rechts, de Groot Nederlandse gedachte sprak hem buitengewoon aan. Hij schreef proza...
‘DE ONDRAGELIJKE STOUTHEID DER WEGLOPERS’. MARRONAGE EN KOLONIAAL BELEID IN SURINAME 1667-1768
De eerste afbeelding in dit boek, van een in gedachten verzonken wegloper, geeft het dilemma van de Surinaamse marron beter weer dan de vele pagina’s tekst die erop volgen. Eenzaam en verlaten lijkt hij zijn opties te overwegen. Zal hij teruggaan naar de zekerheid van het plantagebestaan, met als nadelen de harde veldarbeid, de strenge...
DE GEMASKERDE EEUW
De Nederlandse negentiende eeuw is een gemaskerde vrouw. Gemaskerd werd zij door haar twintigste-eeuwse erfgenamen. Die kenschetsten haar als burgerlijk, streng en star en diskwalificeerden haar als een periode van literair verval. Marita Mathijsen hoorde dit verhaal keer op keer, tijdens de lessen Nederlands op de middelbare school en gedurende haar studie. Ze was het...
Mijn verhaal: ‘De Japanner legde zijn rijst in de wc en trok door’
Na de Japanse aanval op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbour, 7 december 1941, begon de Tweede Wereldoorlog ook voor de bevolking van het toenmalige Nederlands-Indië. Connie Suverkropp (70) maakte als tienjarig meisje de binnenkomst mee van de Japanse stoottroepen op Java. ‘Mijn vader wist dat er iets zou gebeuren. Daarom had hij achter in de...
SOEKARNO. FOUNDING FATHER OF INDONESIA, 1901-1945
Ik heb nieuwsgierig uitgezien naar de langverwachte Soekarno-biografie van Bob Hering. Degenen die in dit blad de amusante rubriek `Mensen’ plegen te lezen, waarin een rivaliteit is geschapen tussen ons, beiden Soekarno-biografen, zal begrijpen waarom. Aanvankelijk zouden Hering en ik op voorstel van Bob samen een Soekarno-biografie schrijven, in de verwachting dat we als respectievelijk...
GEZICHT OP DELFT. EEN BIOGRAFIE VAN JOHANNES VERMEER
Een biografie schrijven van een man over wie zo weinig bekend is als Johannes Vermeer is een prestatie op zich. Het is Anthony Bailey (die eerder over Rembrandt schreef) gelukt, en het is nog een leesbaar boek geworden ook. In Gezicht op Delft (de Nederlandse vertaling van A View of Delft uit 2001) beschrijft hij...
KOPGELD. NEDERLANDSE PREMIEJAGERS OP ZOEK NAAR JODEN, 1943
In het bezettingsjaar 1943 schuimde een groep van ruim vijftig Nederlanders in Duitse politiedienst stad en land af op zoek naar joden die zich het vege lijf trachtten te redden door onder te duiken. Geen van hen deed veel moeite zich als politieman te gedragen. Wie in handen viel van deze zogeheten Kolonne Henneicke was...
Alias Paulus. De grondlegger van het chrisendom als geheim agent van Rome
Dit is nu al de derde keer dit jaar dat deze ongodist moet getuigen van zijn geloof in Jezus. Op Goede Vrijdag mocht ik mij bij B & W verbazen over de bizarre theorie van Bob Smalhout: Jezus is van het kruis afgehaald en Hij is met Maria Magdalena naar India gevlucht, waar zij nog...
JACQUES GANS. BIOGRAFIE
Waarom zou iemand in godsnaam een biografie van Jacques Gans willen schrijven? Je vraagt het je onwillekeurig af, lezend in het boek van Willem Maas. Die is inderdaad zo gek geweest zich te verdiepen in het bizarre leven van de schrijver, journalist, avonturier, communist en notoire uitvreter Gans (1907-1972). Meer dan dat zelfs. Blijkens de...
DE EEUW VAN SCHNITZLER. DE OPKOMST VAN DE BURGERIJ IN EUROPA
Het is zoals met detectives: de liefhebber van dit genre heeft een aantal favoriete auteurs waarvan hij weet wat je er ongeveer van kunt verwachten. De sfeer, de toonzetting, de personages zijn bekend, en als hij een nieuw boek koopt, hoopt hij die weer terug te vinden. Het bekende bevredigt. In elk geval tot op...
Commentaar: Kamp Vught
In het nieuwe opvangkamp voor alleenstaande minderjarige asielzoekers (ama’s), dat het ministerie van Justitie als experiment heeft laten opzetten, werd op 8 november jongstleden een persconferentie gehouden. Ik besloot erheen te gaan, omdat ik het gevoel had getuige te zullen worden van een historische gebeurtenis. Ik kwam bij een oude kazerne, omheind met prikkeldraad....
Sukkeligheid
Het universum is algauw te klein wanneer men zijn hoofd erin steekt, noteerde de Engelse C.K. Chesterton ooit. Wij historici weten wel beter: zodra men het hoofd alleen al uit het raam steekt, blijkt de werkelijkheid duizelingwekkend en overweldigend. Neem nu het door het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) net gepubliceerde nieuwe `personenregister’ bij het...