Recent verschenen maart 2003
2002 ‘Historici hoor je wel eens spreken over “de korte twintigste eeuw”. Die zou pas in 1914 zijn begonnen, en met de val van de Muur in 1989 alweer zijn tijd hebben gehad. De negentiende zou juist weer heel lang hebben geduurd: van de Franse revolutie tot aan het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Voor...
Last van de oorlog
‘Eerst was er de oorlog, daarna het verhaal van die oorlog. De oorlog was erg, maar het verhaal maakte de oorlog nog erger.’ Met deze woorden begon de historicus Chris van der Heijden zijn boek Grijs verleden (2001), waarmee hij een geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Nederland wilde schrijven die niet was gekleurd door...
EEN VREEMDELING OP DE WEGEN. HET LEVEN VAN LODEWIJK VAN DEYSSEL VANAF 1890
De tachtigste verjaardag van Lodewijk van Deyssel (1864-1952), gevierd met een receptie in het Haarlemse Hotel Lion d’Or, werd door niet meer dan achtentwintig genodigden bezocht. Dat geringe aantal kan worden verklaard uit de deplorabele toestand waarin Nederland zich in september 1944 bevond. Er was geen officieel cadeau; in plaats daarvan schonk Godfried Bomans de...
DE GROENE VAN 1877. GESCHIEDENIS VAN EEN DWARS WEEKBLAD
Een boek schrijven over een weekblad is monnikenwerk. Om te kunnen vaststellen of een blad altijd ‘dwars’ is geweest, moet je eigenlijk alle andere periodieken ook bestuderen. Dat dit onbegonnen werk is ligt voor de hand. Rob Hartmans heeft er al vier jaar aan besteed om de 125 jaar te bestuderen dat De Groene Amsterdammer...
Van Gasteren
Pamela Hemelrijk, redactrice en columniste van het Algemeen Dagblad, is geschorst door haar patroon en wordt voorgedragen voor ontslag. Aanleiding is een rode bessenvlaai, die ze meenam naar een bijeenkomst van de journalistenclub Nieuwspoort en die bestemd was voor Max de Bok, bestuurslid van die sociëteit. Niet voor bij de koffie maar voor op zijn...
Für immer Hitler
Een onaangenaam gevolg van de gebrekkige historische kennis van de gemiddelde politicus, journalist en televisiekijker is het pretentieuze, maar misleidende gebruik van historische analogieën om het heden te duiden. De meest gebruikte historische analogie betreft ongetwijfeld de opkomst van Adolf Hitler en nazi-Duitsland. Elke ambitieuze derderangs dictator is direct een ‘nieuwe Hitler’ die de wereldvrede...
Beledigde familieleden zijn een gevaar voor het koninklijk huis
De beschuldigingen van prinses Margarita de Bourbon de Parme kunnen koningin Beatrix en haar familie in grote problemen brengen. Tijdens de Franse Revolutie wakkerde een beledigde achterneef de haat tegen de koning en koningin aan. Zij eindigden onder de guillotine. Lodewijk XVI werd in 1793, tijdens de Franse Revolutie, onttroond en onthoofd. Een van de...
Tijdschrift: JAARBOEK VAN HET NIOD
Los nummer € 19,95. Telefoon: 0575-51 05 22 Sinds enkele jaren probeert het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie uit de schaduw van de Tweede Wereldoorlog te treden. Werd het instituut onder Loe de Jong volkomen in beslag genomen door veldslagen en vervolgingen, onder Hans Blom wil het zich ontwikkelen tot een centrum voor de geschiedenis van...
ONDERNEMINGEN EN HUN AANDEELHOUDERS SINDS DE VOC. CORPORATE GOVERNANCE 1602-2002
De aandeelhouders van de in 1602 opgerichte Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) kregen letterlijk ‘waar’ voor hun geld. De dividenduitkering in 1611 vond, bij gebrek aan liquide middelen, grotendeels plaats in peper en foelie. Ze waren woedend. Ook het feit dat de bewindvoerders van de VOC geen verantwoording over hun beleid aflegden of mededelingen over de...
Vier eeuwen immigratie in Nederland
Textielarbeiders werden met open armen binnengehaald, maar Duitse lutheranen mochten hun klokken niet luiden en joden werden zelfs stelselmatig gediscrimineerd. Miljoenen immigranten vestigden zich de afgelopen eeuwen in Nederland. Tot spanningen met de lokale bevolking leidde dat zelden. Rond 1590 vluchtte de protestantse lakenbereider Frans Franszoon Hals met zijn vrouw Adriana en zoontje Frans uit...
De Vooruitgang: ‘Perschef Daniels sprong creatief met de feiten over Truman om’
Proefschriften, lezingen of artikelen kunnen ons beeld van het verleden ingrijpend veranderen. Hans Veldman promoveerde onlangs op een studie naar journalist Jonathan Daniels, die het beeld van de Amerikaanse presidenten Franklin D. Roosevelt en Harry S. Truman voor een groot deel bepaalde. ‘Truman werd in de jaren vijftig, zestig en zeventig gezien als een van...
Lifestyle & trends: Griekse goden hadden geen tandpastalach
De hotspots van achttiende-eeuws Parijs. Lekker weg in de jaren dertig. Haute couture in de Middeleeuwen. Trends zijn van alle tijden. Culinaire avonturen, mode, wonen en uitgaan door de eeuwen heen. Een Limburgs kaasje, een verstopt riool en een bloemkool in staat van ontbinding. Afgemeten aan hetgeen je ruikt in een volle tram, staat de...