Florence Nightingale (1820-1910)
Florence Nightingale, pionierend verpleegster tijdens de Krimoorlog, werd door de toenmalige media tot heilige verheven. Nog steeds is the lady with the lamp voor velen het zinnebeeld van vrouwelijke zorgzaamheid. Maar de echte Nightingale is veel belangwekkender dan die zoetelijke mythe. In februari 1855 sloeg in Engeland een collectieve verliefdheid toe. Op een 34-jarige vrouw...
De baanbrekende werken van Hugo de Groot
De gelovige en geleerde Hugo de Groot wilde de Republiek en de universele rechtvaardigheid dienen. Maar in conflict met Maurits moest hij zijn land verlaten, om er nooit meer terug te keren. Grotius’ werken over het internationaal recht waren echter baanbrekend en cruciaal. Hugo de Groot was achttien toen zijn eerste tragedie, Adamus Exul, het...
Afrikaanse soldaten in het Koninklijk Nederlands-Indisch leger
Het Nederlandse leger zou buitenlanders in dienst moeten kunnen nemen, vindt het Instituut Clingendael. De gedachte is niet nieuw. Vanwege het soldatentekort van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) zijn in de negentiende eeuw drieduizend Afrikaanse rekruten naar Nederlandse-Indië verscheept. Het soldatentekort in het Nederlandse leger is van alle tijden. Eeuwenlang ronselde de Republiek huursoldaten uit...
Het Duitse vraagstuk bestaat niet meer
Het essay ligt Timothy Garton Ash, publicist op het terrein van de contemporaine Europese geschiedenis, beter dan de reportage. In zijn laatste bundel getuigt de historicus-journalist van zijn grote vertrouwen in de Duitse democratie. Timothy Garton Ash is een van de betere auteurs die zich met de contemporaine geschiedenis bezighouden. Naast ‘academische’ studies over onder...
De ondergang van de Spaanse Armada
Sommige boeken van bekende Nederlandse en buitenlandse historici zijn ten onrechte in vergetelheid geraakt. De vijfde aflevering in een serie over klassiekers die zich onderscheiden door levendigheid en leesbaarheid: Garrett Mattingly’s The Defeat of the Spanish Armada. De overwinning op de Spaanse Armada (1588) behoort zonder twijfel tot de belangrijkste lieux de mémoire uit de...
Nieuwe veldslag op de Mookerhei
Toneelgroep Bertje uit Mook wil de slag op de Mookerheide van 1574 met een groots ‘Lentefeest’ herdenken. Het gemeentebestuur van Mook acht dit ‘ongepast’, vanwege de duizenden soldaten die sneuvelden in naam van Oranje. Het is een ambitieus plan van toneelgroep Bertje uit het Noord-Limburgse Mook. De vereniging wil een jaarlijks terugkerend ‘Lentefeest’ organiseren op...
De Gaulle medeschuldig aan slachtpartij harki’s
Het bloedbad dat Algerijnse nationalisten in 1962 na de dekolonisatieoorlog aanrichtten onder de harki’s, Algerijnse hulptroepen in Franse dienst, is mede te wijten is aan het racisme van president Charles de Gaulle. President Charles de Gaulle was tegen het opnemen van een groot aantal moslims in Frankrijk. Dat was een van de oorzaken van de...
Kort nieuws
NeerlandisatieTussen 1815 en 1830 was de huidige Benelux verenigd. Om de eenheid te bevorderen werd het Nederlands de officiële landstaal. Janneke Weijermars beschrijft de rol van professor Johannes Matthias Schrant in het proces van neerlandisatie in het artikel ‘Neerlandistiek als bindmiddel van de natie. Hoogleraar Schrant in Gent 1817-1830’ in het tijdschrift Negentiende Eeuw. Schrants...
‘Een bevel moet worden uitgevoerd’
Hoe verweven moeten krijgsmacht en burgermaatschappij zijn? Over die vraag debatteerden Nederlandse militair deskundigen in de negentiende eeuw. Terwijl de legerleiding beducht was voor de bemoeienis van burgers bij de landsverdediging, was zij op diezelfde burgers aangewezen om een effectieve legermacht te kunnen opbouwen. In Burgerzin en soldatengeest beschrijft Ben Schoenmaker het debat op basis...
Politiearchief onthult geheimen genocide Guatemala
In Guatemala worden verloren gewaande archieven van de beruchte Policía Nacional voor het eerst openbaar gemaakt. Tachtig miljoen documenten kunnen een beter inzicht bieden in de dood van zo’n 200.000 Guatemalteken tussen 1962 en 1996. Kakkerlakken, ratten en vleermuizen bewaakten de laatste jaren de formidabele stapel papier in Guatemala-Stad, eerst door de eigenaar verstopt voor...
Wilhelmina overwoog vlucht naar Canada
Nederlandse schepen lagen aan het begin van de Tweede Wereldoorlog in Engeland klaar om koningin Wilhelmina en haar regering in geval van een Duitse invasie te evacueren naar Canada. De regering, die kort tevoren uit Nederland was gevlucht, had geen vertrouwen in de Britse defensie. Dat blijkt uit Amerikaanse archiefstukken. Nadat koningin Wilhelmina in mei...
Oorlog en vrede centraal in Week van de Geschiedenis
De Week van de Geschiedenis 2009 staat in het teken van oorlog en vrede. Van 17 tot en met 25 oktober kunnen geschiedenisliefhebbers in heel Nederland tentoonstellingen, lezingen en evenementen bezoeken. Hoogtepunt is de Nacht van de Geschiedenis op 24 oktober in Amsterdam. Tijdens de Week van de Geschiedenis 2009 organiseren meer dan 500 musea,...