Signalementen – boeken
Carthago. Opkomst en ondergang van een stad Richard Miles 523 p. De Bezige Bij € 39,90‘Overigens ben ik van mening dat Carthago moet worden verwoest.’ Deze herhaalde oproep van senator Cato de Oude werd in 146 v.Chr. ingewilligd. Onder aanvoering van Scipio maakte het Romeinse leger Carthago letterlijk met de grond gelijk. De Britse classicus...
Onwrikbaar geloof in de rede
De uitspraak ‘Geld maakt niet gelukkig’ wordt vooral gebezigd door mensen die in ieder geval over voldoende inkomen beschikken om het leven te leiden dat ze willen leiden. Wat vanzelfsprekend is, laat zich gemakkelijk relativeren. Iets dergelijks geldt voor de waarden die worden geassocieerd met de Verlichting, zoals vrijheid van gedachte én meningsuiting, democratie, tolerantie,...
Een tsunami aan grote en kleine weetjes
William McGuire (‘Bill’) Bryson is wat je noemt een succesvol schrijver. Van zijn taalboeken en zijn reisboeken, zoals The Lost Continent, Notes from a Small Island en Down Under, zijn miljoenen exemplaren verkocht, terwijl zijn A Walk in the Woods wordt verfilmd door Robert Redford. Dit alles werd in 2003 nog overtroffen door de wereldwijde...
Jolande Withuis
In Nederland valt de ontdekking van het oorlogstrauma rond 1970. Al werd die late gezondheidsschade toen nog geen ‘oorlogstrauma’ genoemd, maar ‘postconcentratiekampsyndroom’. Rond 1970 merkten artsen dat nog veel patiënten nachtmerries hadden over de oorlog of paniekaanvallen kregen wanneer ze Duits hoorden praten. Of ze durfden de wc-deur niet dicht te doen, omdat ze zich...
Maarten van Rossem
Op vrijdag 6 augustus 2010 overleed de Engelse historicus Tony Judt aan de gevolgen van een spierziekte, die leidt tot volledige verlamming. Judt werd in 1948 in Londen geboren in een milieu van Joodse immigranten uit Rusland en Litouwen. In de reeks van autobiografische stukken – verschenen in de New York Review of Books –...
Thorbecke: Romantisch liberaal
Johan Rudolf Thorbecke heeft een haast onuitroeibaar saai imago. Maar zijn verdiensten worden algemeen erkend. Door zijn grondwetswijziging werd Nederland in 1848 een liberaal-constitutionele monarchie met een strikte scheiding tussen Kerk en Staat. Een moderne rechtsstaat moest het iedereen mogelijk maken zich te ontwikkelen. Zijn inspiratie haalde Thorbecke uit Duitse idealistische filosofie. Willem Frederik en...
De Stelling: ‘De publieke omroep heeft geen functie meer’
Anton van Hooff:‘De publieke omroep is in potentie een groot goed en moet daarom blijven. Ik hecht groot belang aan de historische, essentiële taak van de publieke omroep: educatie en culturele vorming van het publiek door middel van kwalitatief goede programma’s. Het belang van een werkelijk publieke omroep wordt onmiddellijk duidelijk zodra je het eenzijdige...
‘We vinden kinderen steeds kwetsbaarder’
Zwangere vrouwen in Venray krijgen van de gemeente een vragenlijst om na te gaan of ze als toekomstige moeders deugen. Voor de recente Tweede Kamerverkiezingen pleitten veel partijen voor verplichte opvoedingsondersteuning bij falend ouderschap. Nelleke Bakker, historisch pedagoog aan de Rijksuniversiteit Groningen, ziet een groeiende tendens om in te grijpen in probleemgezinnen. ‘Onvrijwillig ingrijpen in...
China vergeet Tweede Opiumoorlog
In de Chinese media wordt momenteel verdacht weinig gescholden op Europa. En dat terwijl er juist zo’n mooie aanleiding is: 150 jaar geleden eindigde de Tweede Opiumoorlog. Tot vorig jaar was het heel anders. Er ontstond een rel toen er achttiende-eeuwse beeldjes uit de collectie van Yves Saint Laurent werden geveild, die China als gestolen...
Ook Frankrijk worstelt met geschiedenismuseum
De ene locatie is te sterk verbonden met het Franse koningshuis, de andere roept te veel associaties op met Napoleon. Net als Nederland wil Frankrijk een museum bouwen voor de vaderlandse geschiedenis, en net als hier is het geen sinecure een geschikte plek te vinden. In één opzicht is de zoektocht in Frankrijk aanzienlijk eenvoudiger:...
Onzichtbare Nederlanders
Emigratie is de Nederlanders verre van vreemd: al vanaf de Gouden Eeuw kozen velen van hen het ruime sop in de hoop op een beter leven overzee. Het Tijdschrift voor Sociale en Economische Geschiedenis besteedt er een themanummer aan. Vijf essays over Nederlandse emigratie overzee werpen licht op dit verschijnsel gedurende de negentiende en twintigste...
Nederlanden dankten rijkdom aan hun ligging
‘Ik ben een ontzettende materialist,’ spot Wim Blockmans met zichzelf. In zijn nieuwste boek Metropolen aan de Noordzee legt Blockmans sterk de nadruk op de geografie van de Lage Landen. Juist daardoor maakte het gebied volgens hem in de late Middeleeuwen een indrukwekkende economische groei door. ‘De positie ten opzichte van de grote rivieren en...