Stelling: ‘De KB heeft foute kranten terecht online gezet’
Ruth Oldenziel: ‘Dat is zeker zo. Wij kennen in Nederland geen algemeen verbod op “foute” publicaties, zoals in Duitsland het geval is. Daar bestaat een index op “jeugdgevaarlijke media”. Dat is een erfenis van de geallieerde bezetter, die na de Tweede Wereldoorlog allerlei zaken in Duitsland verbood, waaronder nazimateriaal. Het Duitse verbod op het bezit...
Actueel pleidooi van Coornhert
Religieuze tolerantieActueel pleidooi van Coornhert Dirck Volckertszoon Coornhert (1522-1590) was in zijn tijd een belangrijk humanist en politicus. In deze essaybundel wordt Coornherts betekenis onderzocht. Jaap Gruppelaar laat in zijn bijdrage zien dat Coornhert op grond van politieke en religieuze argumenten voor principiële godsdienstvrijheid pleitte. Coornhert was een van de eersten die dit standpunt innamen....
Website: Achter de rode bolletjes zitten de crises
Nederland is een politiek instabiel land. Sinds de Tweede Wereldoorlog kende ons land zevenentwintig kabinetten. Slechts zeven daarvan bleken in staat een volledige termijn uit te zitten. Hevige verkiezingsstrijd, mislukte formatiepogingen en van tijd tot tijd een politieke crisis zijn ons land dan ook niet vreemd. Op de website Verkiezingstijden kan de bezoeker ‘de hoogte-...
The making of a number
Op maandag 2 februari 2009 stuurde ik het volgende mailtje naar de Volkskrant: [i]“Geachte redactie, In de krant van vandaag, op pag. 2, staat een foto van de herdenking van de slachtoffers van de Watersnoodramp 1953. In de tekst bij die foto vermeldt u dat “de overstroming van zuidwest Nederland 1835 mensen” het...
Film: Signalementen
DVD Otto Frank, Father of AnneLiving Colour Entertainment, € 14,99 Weer Anne Frank? Toch is Otto Frank, Father of Anne een interessante documentaire. Filmmaker David de Jongh richt het vizier niet op Anne, maar op haar vader, de enige overlevende van de acht onderduikers in het Achterhuis.De film, dit voorjaar door de VPRO uitgezonden, laat...
Film: Melodramatische kitsch in de Goelag
Hoe verfilm je de Stalin-terreur? De willekeur? De afgedwongen bekentenissen? De ontberingen in de Goelagkampen? Jan Jaap Kuiper slaagde daar twee jaar geleden goed in met Pjotr. Brieven uit de Goelag. De documentaire is gebaseerd op de brieven van een Goelaggevangene aan zijn vrouw en dochters. De gevangene heette Pjotr Aleksejev. Hij was onderdirecteur van...
Maarten van Rossem
Wetenschappelijk onderzoek heeft overtuigend aangetoond dat de historische betekenis van onverwachte, sensationele gebeurtenissen schromelijk wordt overschat. Dat ligt eigenlijk nogal voor de hand. Wij hebben immers altijd de neiging het hier en nu van immense betekenis te vinden, en de eigen tijd te beschouwen als ‘crisistijd’ of ‘overgangstijd’. Een aansprekend voorbeeld van deze neiging was...
Jeugdzonde
Ergens in 1941 – ik was toen 8 jaar – werd in het Olympisch Stadion in Amsterdam een sportmanifestatie georganiseerd. Voorzover ik mij herinner door de NSB of een daaraan gelieerde organisatie. Voor ons een verboden activiteit die bovendien op zondag plaatsvond. Dat was helemaal verboden! De enige toegestane externe activiteiten op zondag waren kerkgang...
Jolande Withuis
Het is niet mijn stamcafé, maar in 2006 dronk ik thee in het Amsterdamse Amstelhotel in gezelschap van mijn NIOD-collega Hinke Piersma en prins Karel Hugo de Bourbon Parma. De thee was heerlijk, de bijgeleverde bonbons en petitsfours meer dan verrukkelijk, en de ex-gemaal van prinses Irene, die in het hotel over een aparte zithoek...
Museum: De magie van Alexander de Grote
Een kaarsrechte neus, grote ogen en haren als leeuwenmanen. Alexander de Grote staat op banieren bij de ingang van De Onsterfelijke Alexander de Grote in de Hermitage in Amsterdam. ‘Mythe’ is het thema van het eerste deel van de expositie. Hier zijn zeventiende- en achttiende-eeuwse schilderijen en houten panelen te zien die Alexanders grootheid tonen....
‘Nederlanders vinden dat alles moet mogen’
‘Het Wilhelmus is een ontzettend klagerig lied,’ zegt Herman Pleij, emeritus hoogleraar historische Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. De meeste volksliederen staan bol van nationalistische trots, maar het Wilhelmus gaat vooral over alle tegenslagen die Willem van Oranje rond 1570 tegenkomt in zijn conflict met Filips II. ‘Alles zit tegen, ook al heeft...
Langzaam werd het diepe leed zichtbaar
De titel van dit boek onder redactie van Jolande Withuis en Annet Mooij doet misschien vermoeden dat het gaat over verschillen tussen herinneringsculturen en de ‘nationale trauma’s’ die de Tweede Wereldoorlog teweeg heeft gebracht. Het raakt daar ook regelmatig aan, maar eigenlijk gaat het over geestelijk verwonde mensen. De trauma’s die de revue passeren zijn...