Museum: De Egyptenaren geloofden in toveren
Wat een pech! De peddel van de veerman is gebroken. Geen nood! De overledene die snel voor de rechter van de onderwereld wil verschijnen, tovert een aanhangmotor tevoorschijn. Zo arriveert hij toch rap bij Osiris, god van de onderwereld. Dit is een scène uit een filmpje op de tentoonstelling Egyptische Magie in het Rijksmuseum van...
Van Deursen hamert op het geloof
De gereformeerde historicus A.Th. van Deursen roept doorgaans twee reacties op: mateloze bewondering of minzame ironie. Die mateloze bewondering komt vooral van zijn geloofsgenoten, trots op het feit dat de ‘sfinx van Katwijk’ als historicus zo’n achting ten deel valt in het historische wereldje. Niettemin is het de vraag of dat wereldje Van Deursen wel...
Nederland was juist klaarwakker
Regelmatig wordt gesuggereerd dat Nederland vóór de Tweede Wereldoorlog was dichtgeplakt met oude kranten. Omdat ons land niet had deelgenomen aan de oorlog van 1914-1918 zou het de aansluiting bij de internationale ontwikkelingen hebben gemist. Het leidde een bijkans snurkend bestaan, waaruit het pas ontwaakte toen op de vroege ochtend van 10 mei 1940 de...
Advocaten verzetten zich uit natuurlijke plicht
Kort voor de bevrijding zette de verzetspers de aanval in op de advocatuur. Eerder al was de Hoge Raad mikpunt van kritiek geweest, omdat die na de Duitse inval was aangebleven. Maar ook omdat de Raad had berust in het ontslag van zijn Joodse president en de wetten van het bezettingsbestuur niet had willen toetsen....
Beerputten, poeptonnen en stinkende privaten
Het nieuwe boek van de Groningse hoogleraar architectuur- en stedenbouwgeschiedenis Auke van der Woud is lijvig en leesbaar, en staat boordevol weetjes, maar bovenal is het enigszins raadselachtig. Het meest verontrustende raadsel van Koninkrijk vol krotten is wellicht dat de gelauwerde auteur zelf niet heeft gemerkt dat zijn werk al te ambitieus begint, dan behendig...
Signalementen
De komst van Alexander. Alexander de Grote en zijn nalatenschap in Azië Henk Singor 252 p. Ambo, € 15,00 Het Perzische Rijk was het eerste wereldrijk in de geschiedenis. Het was een conglomeraat van eeuwenoude beschavingen en strekte zich uit van de Egeïsche Zee tot de Indus en van Sudan tot het Aralmeer. Dit immense...
De dood van Jo Mussert
De Duitse aanval op Nederland in mei 1940 heeft aan circa 2200 militairen het leven gekost. Eén van hen was luitenant-kolonel Jo Mussert, een broer van NSB-leider Anton Mussert. Hij verloor op 14 mei het leven toen twee Nederlandse officieren hem wilden arresteren, omdat ze dachten dat hij een verrader was. Jo Mussert werd...
Een Kathedraal van Staal
Via de reguliere media zal het wel tot de lezers van deze website zijn doorgedrongen dat Essen (en het Ruhrgebied) dit jaar Culturele Hoofdstad van Europa is. Het epicentrum van RUHR2010 is de Zeche Zollverein. Dit enorme mijncomplex is intussen opgenomen in het Unesco-erfgoed en verdient de eretitel Kathedraal van Staal. Het herbergt musea, bedrijfjes,...
Hitler zag de wereld als imker
Vorig jaar las ik toevallig een stuk over Adolf Hitler, waarin stond dat zijn vader imker was. Ik raakte geïntrigeerd en het raadsel Hitler liet mij niet meer los, totdat ik het gevoel had dat ik zijn denkpatroon meende te kennen. Het heeft geresulteerd in de hierna geformuleerde theorie. Kort gezegd denk ik dat de...
Samuel Sarphati (1813-1866). Schepper van een nieuwe stad
In de negentiende eeuw was Amsterdam een stad van vergane glorie. De grachtengordel was nog steeds prachtig, maar veel buurten waren vervuld van stank en vuil. De idealistische arts-ondernemer Samuel Sarphati stak al zijn energie in verbetering van de stad. Jacob van Niftrik, bijna veertig jaar ‘stadsingenieur’ van Amsterdam, wond er geen doekjes om. De...
Stelling: ‘De KB heeft foute kranten terecht online gezet’
Ruth Oldenziel: ‘Dat is zeker zo. Wij kennen in Nederland geen algemeen verbod op “foute” publicaties, zoals in Duitsland het geval is. Daar bestaat een index op “jeugdgevaarlijke media”. Dat is een erfenis van de geallieerde bezetter, die na de Tweede Wereldoorlog allerlei zaken in Duitsland verbood, waaronder nazimateriaal. Het Duitse verbod op het bezit...
Actueel pleidooi van Coornhert
Religieuze tolerantieActueel pleidooi van Coornhert Dirck Volckertszoon Coornhert (1522-1590) was in zijn tijd een belangrijk humanist en politicus. In deze essaybundel wordt Coornherts betekenis onderzocht. Jaap Gruppelaar laat in zijn bijdrage zien dat Coornhert op grond van politieke en religieuze argumenten voor principiële godsdienstvrijheid pleitte. Coornhert was een van de eersten die dit standpunt innamen....