Tentoonstelling: Welkom in Beter-je-leven-huizen
Gevangenisdorp Veenhuizen was tot 1981 hermetisch afgesloten van de buitenwereld. Nu is het er open en landelijk. ‘Weids’ staat in een folder, maar dat is het woord niet. Veenhuizen heeft iets bescheidens en praktisch. Bomen en struiken staan lekker logisch rechtoe rechtaan, langs wegen en vaarten, alles in hoeken van negentig graden. De opvallend hoge,...
‘Nederland deed het zo slecht nog niet’
Avondschot is het derde omvangrijke boek van J.J.P. (Joop) de Jong over de Nederlandse koloniale aanwezigheid in de Oost. Als voormalig hoofd van het Bureau Indonesië en Azië-deskundige bij het ministerie van Buitenlandse Zaken schreef hij eerder zijn dissertatie Diplomatie of strijd. Het Nederlands beleid tegenover de Indonesische Revolutie 1945-1947 (1988) en het overzichtswerk De...
Gereformeerde stalinisten
Godsdienst leidt dikwijls tot ruzie en kerkscheuring. Neem de gereformeerde kerken vrijgemaakt, een nog altijd bestaand en redelijk bloeiend kerkgenootschap dat rond de 130.000 zielen telt. Dat kerkgenootschap ontstond door een al langer bestaand verschil over de zogenoemde ‘veronderstelde wedergeboorte’: hadden alle gedoopte kinderen deel aan het verbond met God of alleen die kinderen die...
Een onopvallend provinciestadje
Wie in de oude stad van Jeruzalem besluit om eens een dagje te besteden aan het bezichtigen van architectuur uit de tijd van de Mammelukken (1250-1517), kan op verraste reacties van de lokale bewoners rekenen. Hij staat in de verkeerde straten stil voor veronachtzaamde gebouwen. Toeristen kennen hun plaats. Ze volgen gebaande wegen en de...
Persmuskieten in de tropen
Precies tien jaar na het eerste deel van zijn magnum opus heeft pershistoricus Gerard Termorshuizen nu het afsluitende tweede deel gepubliceerd. Daarmee is de geschiedenis van de Nederlands-Indische pers tussen 1744 en 1942 compleet en zeer nauwgezet in kaart gebracht. Het wachten is nu nog op het staartje dat de postkoloniale Nederlandstalige pers tussen 1942...
Eerherstel voor puriteinen
De cynische commentator H.L. Mencken heeft het Amerikaanse puritanisme eens omschreven als ‘the haunting fear that someone, somewhere, may be happy’. Dat aforisme is het klassieke voorbeeld geworden van de manier waarop vanaf de negentiende eeuw algemeen is afgerekend met de puriteinse voorouders als zwartgallige, autoritaire en vooral hypocriete onderdrukkers van alle vrijheden en geneugten....
Signalementen
De lange twintigste eeuw. Van 1870 tot hedenPieter Caljé en Jaap den Hollander732 p. Spectrum, € 29,99Dit is de elfde, geheel herziene druk van een boek dat oorspronkelijk verscheen onder de titel De nieuwste geschiedenis. Het is een handboek over de veranderende positie van Europa in de wereld. Het begint bij de Frans-Duitse oorlog van...
Een onbenutte kans
Onlangs werd ik attent gemaakt op een publicatie getiteld [i]Het Saramacca-project[/i], met als ondertitel: [i]Een plan van joodse kolonisatie in Suriname[/i]. De publicatie is een proefschrift van A. Heldring, die op dit onderwerp promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Het proefschrift ( 250 bladzijden) is in 2010 als handelseditie verschenen bij Uitgeverij Verloren te Hilversum (ISBN...
Lezersforum: ‘Hapklare geschiedenis is niet genoeg’
‘Hoewel er een hoop nieuwe initiatieven zijn op historisch gebied, loopt de gemiddelde Nederlander niet warm voor geschiedenis,’ schrijft Jaap van Deelen. Net als 54 procent van de 135 forumdeelnemers is hij het oneens met de stelling van deze maand, die luidt: ‘Het historisch bewustzijn in Nederland is de afgelopen 20 jaar gegroeid.’ Een minderheid...
Malbroekse hufters
Een beeldende beschrijving van volks en vrijpostig gedrag staat in een brief uit juni 1761 van de Amsterdamse arts en kunstliefhebber Jacob Ploos van Amstel (1735-1784) aan zijn Friese vriend Julius Matthijs van Beyma. Jacob kwam terug in Amsterdam na een dagreis op een benauwde schuit vanuit Harlingen. Tijdens de reis werd hij omringd...
Amerongen… sur Loire
Deze week Kasteel Amerongen bezocht. Absolute aanrader! Het hele landgoed en het naastgelegen dorp ademen een historische sfeer uit, waar je normaal een paar honderd kilometer voor moet reizen. Mijn laatste bezoek aan Amerongen dateerde al weer van zo’n 10 jaar geleden en in mijn herinnering was het een kleine zus van Paleis...
Signalementen
Vuil van de reis. Op dictatour door Europa Frank van Hoorn 175 p. L.J. Veen, € 17,95 Journalist Frank van Hoorn trekt door Europa, op zoek naar het verband tussen dictaturen en toerisme. Hij bezoekt Italië, Joegoslavië, Spanje, Albanië, Duitsland en tot slot het Wit-Rusland van Aleksander Loekasjenko, ‘de laatste dictator van Europa’. Van Hoorn...