‘Hoewel er een hoop nieuwe initiatieven zijn op historisch gebied, loopt de gemiddelde Nederlander niet warm voor geschiedenis,’ schrijft Jaap van Deelen. Net als 54 procent van de 135 forumdeelnemers is hij het oneens met de stelling van deze maand, die luidt: ‘Het historisch bewustzijn in Nederland is de afgelopen 20 jaar gegroeid.’
Een minderheid van 30 procent onderschrijft de stelling. ‘Er zijn over geschiedenis veel goed leesbare boeken geschreven en televisieprogramma’s gemaakt,’ schrijft A. Tanis. ‘Het publiek lijkt dat op te pakken.’ Volgens A. Braun hebben nieuwe media zoals internet informatie over het verleden toegankelijker gemaakt. Jan van Eck wijst op het verschijnen van diverse geschiedeniscanons.
‘Schijn bedriegt,’ vindt F.J. de Zee echter. ‘Geschiedenis wordt al wel meer dan 20 jaar geleden in hapklare brokken gepresenteerd, maar dat wil niet zeggen dat het historisch bewustzijn is gegroeid.’ Volgens E.T.M. Naaijkens blijft de groeiende belangstelling voor geschiedenis ‘beperkt tot een kleine groep’.
W.G.T. de Moor ziet het historisch bewustzijn zelfs krimpen. ‘En met het besluit het Nationaal Historisch Museum te schrappen zal het tij voorlopig wel niet worden gekeerd.’ Ook Hans Croiset ziet het somber in: ‘Het NHM gaat niet door, het Theaterinstituut staat op verdwijnen. “Emergo” zit er niet meer in, laten we de zee maar weer opzoeken.’
Volgens P. Troost is niet het historisch bewustzijn, maar ‘het opportunistische nationalisme’ gegroeid. Als Nederlanders zich meer bewust waren van het verleden, dan zouden zij volgens F. Zoomers ‘herkennen dat de hypes van nu al eerder zijn vertoond en niet in dezelfde valkuilen stappen’. M. Dingjan schrijft: ‘Hoewel de geschiedenis vaak in politieke discussies wordt gebruikt, laten deze zien dat er weinig bewustzijn van de geschiedenis is. Hetzelfde geldt voor veel bloggers, reaguurders en ingezonden-brievenschrijvers.’
Daarentegen vindt B.W.J. Niemeijer dat het historisch bewustzijn wel degelijk is toegenomen, omdat ‘we als volk wat minder schijnheilig en politiek correct zijn geworden’. Daarom is hij het met de stelling eens. Ook Jelle Visser schrijft dat Nederlanders ‘meer waardevrij’ met het verleden omgaan dan 20 jaar geleden. ‘Taboes van voorheen worden nu frank en vrij behandeld. Alles kan worden benoemd en besproken. Dat heeft ertoe bijgedragen dat veel meer mensen zich ervan bewust zijn dat hedendaagse verschijnselen hun wortels hebben in het verleden. En dat is historisch bewustzijn.’
‘HET HISTORISCH BEWUSTZIJN IN NEDERLAND IS DE AFGELOPEN 20 JAAR GEGROEID’
Oneens: 54 procent
Eens: 30 procent
Geen mening: 16 procent
Dit artikel is exclusief voor abonnees
