COLUMN: Annejet van der Zijl
Eigenlijk had ik mijn column deze keer willen wijden aan de toekomst van ons vak, en met name aan de ongekende mogelijkheden die de digitale revolutie ons biedt. Maar eerst wil ik het toch nog even, meer als persoonlijk betoog, hebben over de nadelen van diezelfde revolutie. En vreemd als het mag klinken in...
SIGNALEMENTEN: Boeken
De moordenaars van Jan de Witt. De zwartste bladzijde van de Gouden Eeuw Ronald Prud’homme van Reine 230 p. De Arbeiderspers, € 21,95 Dit was het aardigste boek dat verscheen in de afgelopen Boekenweek, met het thema ‘Gouden tijden, zwarte bladzijden’. Ronald Prud’homme van Reine kennen we als biograaf van alle belangrijke...
BOEKEN: Allemaal (on)schuldig
Het is een vraag die al bijna honderd jaar talloze pennen in beroering heeft gebracht, en waarover reeds oceanen inkt zijn vergoten: hoe was het toch mogelijk dat de moord op een impopulaire troonopvolger van een gammel rijk, in een stoffige en vergeten uithoek van Europa, leidde tot een oorlog die het continent vierenhalf...
Afscheid van de koloniën
Afgelopen jaar vierde Algerije de vijftigste verjaardag van de onafhankelijkheid van Frankrijk. Ter gelegenheid van het jubileum zijn stapels boeken verschenen over het onderwerp. Opvallend genoeg schijnt de historische discussie zich vooral buiten Algerije af te spelen, in de eerste plaats in Frankrijk en daarnaast ook in academische kringen in Engeland en Noord-Amerika. Dat zegt...
BOEKEN: Echte entrepreneurs
Ondernemers – hier opgevat als eigenaren en directeuren van hun eigen bedrijf – zijn zo goed als uitgestorven na de managerial revolution van vlak na de Tweede Wereldoorlog. Ze zijn vervangen door ingehuurde functionarissen die niet op eigen risico opereren. Die verandering heeft vreemde effecten gehad op het bedrijfsleven. Vóór...
BOEKEN VAN DE MAAND: De natie staat is dood. Leve de natiestaat
‘Vierentwintig jaar geleden ben ik geboren in een land dat af is.’ Zo opent de ene historicus zijn boek. Zijn collega en leeftijdgenoot doet nauwelijks voor hem onder met zijn bondige omschrijving van het Nederland van zijn jeugdjaren. Hij begint met: ‘Ik ben een kind van Pim Fortuyn.’ Dat zijn nog eens andere zinnen...
BOEKEN: Drukte om de sprekende slang
Op dinsdag 20 april 1926 lunchte Johan Huizinga aan Columbia University in New York met twee hoogleraren wijsbegeerte, John J. Coss en Frederick J.E. Woodbridge. In zijn dagboek schreef de Nederlandse historicus: ‘Coss veel pleizier in het geval van de sprekende slang.’ Dit kan maar op één ding slaan: de Synode van Assen die...
SIGNALEMENTEN FILM
Stonden de communisten in Indonesië in het najaar van 1965 op het punt om de macht te grijpen? Zeker is dat generaal Soeharto als reactie op de al dan niet bestaande communistische dreiging op 1 oktober 1965 een staatsgreep pleegde. Naar schatting minimaal een half miljoen communisten werden vermoord. ...
FILM: Geen spijt van een radicaal verleden
Achteraf was het een strovuurtje, maar in het voorjaar van 2008 leek het er even op dat het Barack Obama het presidentschap kon kosten. De Republikeinen, wanhopig door de achterstand in de peilingen van hun presidentskandidaat John McCain, beschuldigden Obama ervan dat hij een ‘terroristenvriend’ was. Een explosieve bewering in een land dat nog...
WEBSITE: Volkstelling en manumissie-aktes
Er staan 255.000 scans uit het Surinaams archief op de website van het Nationaal Archief (www.gahetna.nl/actueel/nieuws/2013/): Doop-, Trouw- en Begraafboeken 1662-1838; Notariële Archieven 1828-1845 (waarin bijvoorbeeld de akten betreffende de vrijlating van slaven) en de Eerste Algemene Volkstelling uit 1921. In de scans zoeken is echter mijl op zeven, want een centrale doorzoekbare index...
TENTOONSTELLING: Gevelstenen en chocoladeletters
Een kaart van Afrika, een wand met tekeningen uit een negentiende-eeuws dagboek, en een vitrine met pijpen en andere tabaksgerelateerde zaken. Direct bij binnenkomst geeft het Amsterdamse Geelvinck-huis het karakter prijs van de lopende tentoonstelling Swart op de gracht, over Amsterdam en de slavenhandel: los zand. Er is geen lijn in te ontdekken. ...
IN BEELD: Conquista
In het kielzog van de Portugezen, die kapitalen vergaarden met de handel in luxegoederen uit Azië, verlegden de Spanjaarden hun grenzen in westelijke richting. Enkele decennia na Columbus’ onopzettelijke ontdekking van Amerika stroomden goud en zilver naar Spanje. Conquistadores als Cortés en Pizarro baanden de weg naar het fortuin, maar de kosten van hun meedogenloze...