‘Zolang er mensen leven die de oorlog hebben meegemaakt, is 4 mei geen goede dag om Duitsers of collaborateurs te gedenken. Dat moeten de mensen die dat willen maar in eigen kring doen.’ Zo reageert Marlies Schmitz op de stelling van deze maand. Die luidde: ‘Het geeft geen pas op 4 mei Duitsers of collaborateurs te herdenken.’ Hier is 56 procent het mee eens, tegen 37 procent oneens.
‘Het is een gotspe op 4 mei misdadigers te herdenken,’ schrijft Jaap de Cooker. ‘Ik vind het ook ongepast slachtoffers van andere oorlogen op deze dag te herdenken.’ C. van den Emde Boas is het hiermee eens: ‘Mensen slepen er van alles bij. Zelfs de politionele acties en vredesmissies. Ik zie dat als ontkenning van wat de Duitsers en hun handlangers met de Joden hebben gedaan.’ Als zij ‘achterdochtig’ is, dan bespeurt ze ‘een subtiele ondertoon van antisemitisme’.
B.W.J. Niemeijer denkt dat het betrekken van de voormalige vijanden bij de 4 mei-herdenking ‘een slag in het gezicht van velen’ is. ‘Zolang er mensen zijn wie dit pijn doet, moet je het absoluut niet doen,’ vindt ook W.N. Grimme. ‘Daarna kunnen Duitsers wel worden herdacht, maar landverraders nooit.’
Verscheidene respondenten hebben er geen moeite mee als deze categorieën op een aparte dag worden herdacht. ‘De vierde mei is voor de slachtoffers en nabestaanden; voor Duitsers en anderen is een van de overige 364 dagen beschikbaar – en zijn ze ook welkom,’ reageert J.C. Snel. Dat vindt Evelien Allijn ook: ‘Niet iedere Duitser was slecht en niet iedere collaborateur besefte wat hij deed.’
K.H. Wisman stelt dat Duitsers ‘net zo goed slachtoffers’ waren, ‘misleid door hun elites en opgeofferd op de slagvelden’. Hij vindt wel dat ze op 4 mei genoemd mogen worden. ‘We hoeven ze niet als helden te eren,’ schrijft Marianne Wiegman, ‘maar we moeten ons realiseren dat oorlog verschillende slachtoffers maakt.’
Op Schiermonnikoog gebeurt het al, laat H.G. Vries weten. De 4 mei-herdenking vindt er jaarlijks plaats op een begraafplaats waar zowel geallieerde als Duitse gesneuvelden liggen. ‘En dan worden al die jongens herdacht, ook de Duitsers.’
EENS 56 %
ONEENS 37 %
GEEN MENING 7 %
Dit artikel is exclusief voor abonnees
