BOEKEN: ‘Als ik morgen niet op transport ga…’ & ‘Het hele leven is hier een wereld op zichzelf’
Wie over de Duitse vervolgings- en vernietigingsmachinerie in Nederland schrijft, moet zich verhouden tot Ondergang van Presser. Want al schreef Loe de Jong sober en inventariserend over de kampen, en is er de indringende reportage In Depot van journalist en kampingezetene Philip Mechanicus over Westerbork, Presser zette de standaard. In zijn boek, dus ook in...
BOEKEN: ‘De zondvloed’ – Adam Tooze
We zijn in dit herdenkingsjaar overspoeld door een zondvloed van literatuur over de Eerste Wereldoorlog. Veel van die boeken herkauwen bekende kost, andere werpen licht op tot nog toe veronachtzaamde details, en enkele wagen zich aan een nieuwe interpretatie. Wat dat laatste betreft gaat het vaak om de vraag waarom de oorlog in 1914 uitbrak,...
BOEKEN: ‘Keizers van het Colosseum’ – Anton van Hooff
Titus was slechts kort Romeins keizer, van 79 tot 81, maar in die twee jaar maakte hij met vaste hand een einde aan de kwalijke praktijken van allerlei verklikkers (delatores) en hun achtermannen. Dat vertelt Antoon van Hooff ons in zijn boek over Titus, diens vader Vespasianus en broer Domitianus. Van Hooff citeert vervolgens de...
BOEKEN: ‘Eigen meester, niemands knecht’ – Cees Fasseur
Uit de biografie van Pieter Sjoerds Gerbrandy van Cees Fasseur rijst het beeld op van een mannetje (1,61 meter) dat door zijn drammerige karakter veel weerstand opriep. Niets wees er aanvankelijk op dat deze koppige Fries met zijn martiale snor ooit ministerpresident zou worden. De bijbelvaste Gerbrandy, lid van de Antirevolutionaire Partij (ARP) studeerde rechten,...
BOEKEN: Nach dem Ersten Weltkrieg & Moralische Ordnungen des Nationalsozialismus
De grote les van de Eerste Wereldoorlog was dat de staat regulerend kon optreden in economie en samenleving. Tegelijkertijd ontstond na 1918 de massademocratie. De grote vraag was hoe de nieuwe macht van de staat kon worden gebruikt om de vruchten van het kapitalisme eerlijker te verdelen en zo de massademocratie een stevig fundament te...
SIGNALEMENTEN: Coming Home
Zhang Yimou is met afstand de beroemdste Chinese regisseur. Na zijn internationale doorbraak in 1987 met het geweldige historische drama Het rode korenveld bewees hij in de decennia erna dat hij alle genres beheerst. Van intiem drama tot zwaardvechtfilm: Zhang Yimou maakt het allemaal. En passant ontwierp hij in 2008 de openings- en afsluitingsceremonie...
FILM: Mr. Turner
Heeft de operateur zich in de bioscoop vergist en kijken we naar een Nederlands polderdrama? In de openingsscène van Mr. Turner lopen twee oer-Hollandse vrouwen in klederdracht door een oer-Hollands polderlandschap met een molen. De vrouwen kletsen, grinniken en roddelen. Ze worden gadegeslagen door een man met een schetsboek. Zo introduceert regisseur Mike Leigh (Secrets...
TENTOONSTELLING: Haags Historisch Museum. Elizabeth Stuart en Amalia van Solms
De kosten van het koningshuis veroorzaakten afgelopen najaar ophef in de Tweede Kamer. Er was kritiek op het plan om voor 48 miljoen euro de paleizen te verbouwen. Kort daarvoor kocht Willem-Alexander al een peperdure auto en een speedboot, en liet hij rond zijn vakantiehuis in Griekenland een hek plaatsen voor twee keer het bedrag...
LEZERSFORUM: ‘De val van de Berlijnse Muur is de grootste gebeurtenis van de afgelopen 25 jaar’
‘DE VAL VAN DE BERLIJNSE MUUR IS DE GROOTSTE GEBEURTENIS VAN DE AFGELOPEN 25 JAAR’ ‘Door de val werd de orde van voor WOII in Europa grotendeels hersteld’ Volgens velen betekende de val van de Muur het einde van de Koude Oorlog. ‘De val van de Muur heeft gezorgd voor het einde van het communistische systeem in...
1848: Het begin van een modern Nederland
1848 was wereldwijd een veelbewogen jaar. Europa stond in het teken van diverse revoluties, onder andere in Parijs, Rome, Pruisen, Wenen en Hongarije. De Nederlandse koning Willem II nam met grote zorg kennis van de ontwikkelingen op het wereldtoneel. Hij probeerde te voorkomen dat in Nederland een revolutie uitbrak, door in te stemmen met de invoering van een...
Dienstbelasting als ‘gelijkmaker’ in de antieke democratie
Is de snel de toenemende ongelijkheid een bedreiging voor de moderne democratie? De laatste tijd groeit de ongerustheid dat het bij de ‘verworpenen der aarde’ tot een explosie van opgekropte haat zou kunnen komen: dan zou Marx toch gelijk krijgen. Ook wordt wel betoogd dat de stuitend rijken het politieke bestel naar hun hand zullen...
Helden of moedige mensen?
Steeds vaker worden verzetshelden van hun voetstuk gehaald. Is dat terecht? NIOD-onderzoekers Jaap Cohen en Hinke Piersma vinden van niet. Zij schreven Moedige mensen. Helden in oorlogstijd om een tegenwicht te bieden aan de hedendaagse neiging de rol van het verzet te minimaliseren. Het boek werd onlangs gepresenteerd tijdens een debat in het Verzetsmuseum. ‘Ik...