Veel doorgewinterde dorpelingen merken dat het dorp niet meer zo is als vroeger. Wim Daniëls bespreekt in zijn nieuwe boek Het Dorp het traditionele dorpsleven en de radicale veranderingen die het onderging vanaf de jaren zestig. Karakteristieke dorpsfiguren, zandweggetjes, dorpsdrama’s en de jaarlijkse kermis; het komt allemaal aan de orde in Daniëls’ relaas vol ‘o ja-momenten’ voor vroegere dorpsbewoners. Vanwaar dit boek? Ik ben nu eenmaal een dorpsjongen. Ik woon weliswaar niet meer in een dorp, maar ik kom oorspronkelijk uit Aarle-Rixtel. Ik ben er geboren in 1954 en kom er nog regelmatig. Ik zie dat Aarle-Rixtel, en dorpen in het algemeen, ingrijpend zijn veranderd sinds mijn jeugd. Die veranderingen wil ik een podium geven.

^{Wim Daniëls}

U bespreekt in uw boek met name de jaren zestig en zeventig, waarom dit tijdsbestek? Veel lezers kunnen zich de jaren zestig en zeventig nog goed heugen. Bovendien was dit een cruciale en hectische periode voor veel dorpen. Vóór de jaren zestig leefde het dorp redelijk statisch, het kabbelde rustig voort en er veranderde weinig. Maar vanaf de jaren zestig stonden dorpen plots onder extreme druk: ze gingen massaal fuseren. Wat is het grootste verschil tussen die dorpen van toen en de dorpen van nu? De zelfstandigheid is weg. Je vindt bijna geen enkel dorp meer dat volledig zelfstandig is. Dorpen zijn vaak gefuseerd of horen als wijk bij een stad. Dat maakt de afstand tussen de bewoners en het dorpsbestuur veel groter. Vroeger kon je met problemen of frustraties over de buurman naar het gemeentehuis gaan en de burgemeester persoonlijk aanspreken. Nu is dat ondenkbaar. Ook het kleurenpalet neemt af. Daarmee doel ik op de rijke diversiteit aan dorpsfiguren, de typische smid en de kruidenier. Door deze factoren verdwijnt de natuurlijke gemeenschapszin. Die wordt nu kunstmatig gefabriceerd door het organiseren van bonte avonden en quizjes. De organische gemeenschapszin maakt plaats voor een geforceerde variant. Wat is het belangrijkste verschil tussen een stad en een dorp? Een dorp is kleinschalig. Je bent voortdurend bij elkaar betrokken. Dat heeft positieve en negatieve kanten. De ons-kent-ons cultuur kan confronterend zijn;  je kunt minder gemakkelijk schuilen voor sociale controle. Mensen die vanuit de stad naar een dorp verhuizen schrikken hier soms van, wat ik ook beschrijf ik in mijn boek. Toch blijven veel stedelingen verhuizen, vaak vanwege een verlangen naar het nostalgische, rustige en romantische dorp. Wat mist u het meest aan uw geboortedorp? Het dorpsdialect. Ik praat het zo nu en dan met mijn vrouw of als ik terug ga naar mijn dorp. Ook mis ik de gemoedelijkheid. Als je in een stad een willekeurige voorbijganger begroet kijken ze je verbaasd aan. In een dorp is dat alles behalve vreemd. In dorpssupermarkten kon je op belofte de volgende dag betalen als jij je portemonnee was vergeten. In een stad hoef je dat niet te proberen. Als laatste mis ik de typische dorpsfiguren: de kleurrijke samenstelling van de smid, de kruidenier en de bakker. Wat mist u helemaal niet? De vrij grote invloed van de kerk. In een dorp was met name de invloed van de dorpspastoor groot.  Hij kon zich met veel zaken bemoeien, ook persoonlijke zaken. Deze hoogmoedigheid, arrogantie en dwingelandij van de kerk mis ik absoluut niet. Maar die is nu ook niet meer zoals vroeger. Hoe kunnen we de toekomst van het dorp beschermen? Het aantal inwoners in Nederland groeit snel en door ruimtegebrek raken dorpen in de verdrukking. We moeten de ruimte voor dorpen bewaken en zorgen dat er niet overal wegen worden gebouwd die de afstand tussen stad en dorp kleiner maken, want die afstand is belangrijk. Veel mensen willen dat Nederland een stad in het land Europa wordt, een samenleving waarin steden en dorpen volledig in verbinding staan. Maar dit is niet handig. Het dorp is de zuurstof van het land. We hebben deze plekken nodig om tot rust te komen, om zo nu en dan te ontsnappen van het stedelijke, snelle leven. Daarom moeten we voor de dorpen en het dorpsleven vechten en dorpen de ruimte geven om kleinschalig te blijven. Het dorp. Een geschiedenis Wim Daniëls 224 p. Thomas Rap € 19,99 Bestel het boek in onze webshop!