Historisch Nieuwsblad 6 - 2018
Ook in ons juninummer: het werk van Rembrandt werd lange tijd matig gewaardeerd. Het was te donker, te realistisch, te weinig verheffend. Maar in de negentiende eeuw werd hij herontdekt en schopte Rembrandt het tot nieuwe, nationale held.
Waar moet het naartoe met Europa? Sinds de Brexit geven de voor- en tegenstanders van integratie radicaal andere antwoorden. In het Interbellum droomden niet zozeer links-liberalen, maar rechts-conservatieven van een verenigd, verheven continent, toont Guido van Hengel aan.
Weinigen zullen hem op hun netvlies hebben staan: de Slag bij Vlaardingen. Maar duizend jaar geleden leverden boeren en soldaten een strijd die de weg vrijmaakte voor de ontwikkeling van het graafschap Holland.
En verder in nummer 6: de eerste katholieke premier, Charles Ruijs de Beerenbrouck, joeg protestant Nederland de stuipen op het lijf; de bolsjewieken kozen in juli 1918 voor een radicale oplossing; zo reageerde Nederland in de jaren tachtig op de nieuwe ziekte aids en Frederik Thorbecke – vader van – zette zijn kaarten op de carrière van zoon Johan Rudolf.
De brute moord op tsaar Nicolaas II en zijn gezin
Midden in de Russische Burgeroorlog zaten de bolsjewieken met een lastig probleem: wat moesten ze aan met de ex-tsaar en zijn gezin? Op 17 juli 1918 kozen ze voor een radicale oplossing. ‘Als ik sterf of als je me in de steek laat, verlies je je zoon en je kroon.’ Deze woorden van Grigori Raspoetin...
Sylvana Simons over haar historische held Anton de Kom
Sylvana Simons is oprichter en lijsttrekker van BIJ1. Zij bewondert de Surinamer Anton de Kom, antikoloniaal geschiedschrijver, mensenrechtenactivist en verzetsstrijder, om zijn strijdlust en vermogen om ver vooruit te kijken. Hoe maakte u kennis met Anton de Kom? ‘Mijn ouders hadden het thuis geregeld over Anton de Kom (1898-1945). Ik wist dat hij de...
Film: My Generation
Nostalgische documentaire over ‘swinging Londen’ People try to put us down (talkin’ ’bout my generation). Wie deze regels niet kent, heeft de jaren zestig niet meegemaakt. Ze komen uit het nummer ‘My Generation’, waarmee The Who in 1965 de oudere generatie de stuipen op het lijf joeg. Het nummer bezingt de jonge generatie, die...
The Marshall Plan – Benn Steil
Marshallplan vooral van psychologisch belang Het is goed dat we ons af en toe herinneren dat de Verenigde Staten tussen 1948 en 1952 ruim 13 miljard dollar in de Europese economie pompten. Naar hedendaagse valuta en bevolkingsomvang omgerekend is dat 800 miljard dollar. Het motief was echter niet zozeer humanitair en ook niet economisch. De...
Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland – Piet de Rooy
Steeds moet het onderwijs op de schop Tot 1800 was het Nederlandse onderwijs een onsamenhangend allegaartje van scholen met elk een eigen aanpak. Maar in de loop van de negentiende eeuw veranderde dat. De overheid begon zich met het onderwijs te bemoeien en eisen te stellen. Ondertussen dachten pedagogen na over de manier waarop...
De jaren zestig – Geert Buelens
Een genuanceerd portret van de sixties Ben je vóór of tegen de jaren zestig? Uiteraard is het een krankzinnige vraag – hoe kun je voor- of tegenstander zijn van een bepaalde periode? Toch sluimert die onder menig maatschappelijk debat. Velen zien ‘de jaren zestig’ nog altijd als een hoopvol decennium vol nobele idealen, waarin...
Rijk dankzij het bruine goud
Eeuwenlang stookte Nederland turf, een makkelijk te winnen brandstof. Deze goedkope energiebron gaf ons land volgens Annegreet van Bergen een belangrijke voorsprong op de buurlanden. De krantenkoppen logen er niet om: ‘Gasproductie naar nul,’ ‘Gaskraan Groningen uiterlijk in 2030 dicht’. Wat nog maar kortgeleden ondenkbaar werd geacht, lijkt nu onafwendbaar. Vanwege bodemverzakkingen en aardbevingen in...
Voorpublicatie: De jeugd van Johan Rudolf Thorbecke – Remieg Aerts
De grote liberale politicus Johan Rudolf Thorbecke was als jongen al opvallend intelligent. Zijn vader Frederik besloot zijn kaarten te zetten op de carrière van deze zoon. ‘Gij kunt de eerste geleerde van de familie worden.’ Na een bestaan als tabaksfabrikant slaagde Frederik Thorbecke er niet in een nieuwe bron van inkomsten te vinden....
Nederland wilde paniek en stigmatisering rond aids voorkomen
Het aidsfonds luidt de noodklok over het aantal hiv-besmettingen bij jonge mannen. Toen de ziekte zich begin jaren tachtig snel verspreidde, bracht een besmetting veel schrik en schaamte met zich mee. Ondanks de paniek probeerde Nederland de rust te bewaren.
Charles Ruijs de Beerenbrouck (1873-1936)
In 1918 beleefden de Nederlandse katholieken hun moment van glorie. Voor het eerst mochten ze de premier leveren: Charles Ruijs de Beerenbrouck. Voor de protestanten was het een nachtmerrie. Abraham Kuyper kon het maar moeilijk accepteren. ‘Boven de nok van dit Kabinet waait de pauselijke wimpel,’ schreef de bejaarde antirevolutionaire voorman in september 1918. Kuyper...
Een Europese droom
Waar moet het naartoe met Europa? In het Interbellum droomden niet zozeer links-liberalen, maar rechts-conservatieven van een verenigd, verheven continent. Europese integratie begon in de jaren vijftig met de Gemeenschap van Kolen en Staal; daarna verschoof de aandacht naar de interne vrije markt, en tegenwoordig associëren we de EU met monetaire crises en de ‘Brussel-bubbel’....
Rembrandt werd pas in de negentiende eeuw een nationale held
In het Rijksmuseum is de restauratie van 'De Nachtwacht' begonnen. Lange tijd werd het werk van Rembrandt matig gewaardeerd, maar in de negentiende eeuw werd hij herontdekt.
Nationale identiteit: veel trots, weinig kennis
Menig politicus heeft de mond vol van de Nederlandse identiteit. Maar wat houdt die eigenlijk in? Historisch Nieuwsblad besloot het de Nederlanders zelf te vragen in een enquête. We vroegen de deelnemers wat zij verstaan onder de Nederlandse identiteit én we polsten hun kennis van de Nederlandse geschiedenis. Dat de Nederlandse identiteit bestaat, lijdt geen...
De bloedige Slag bij Vlaardingen in 1018
Duizend jaar geleden leverden boeren en soldaten een strijd die de weg vrijmaakte voor de ontwikkeling van het graafschap Holland.
Uw maandelijkse portie geschiedenis
Maandelijks de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad met korting!