Home Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland – Piet de Rooy

Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland – Piet de Rooy

  • Gepubliceerd op: 1 juni 2018
  • Laatste update 13 okt 2022
  • Auteur:
    Mirjam Janssen
  • 1 minuut leestijd
Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland – Piet de Rooy

Steeds moet het onderwijs op de schop

Tot 1800 was het Nederlandse onderwijs een onsamenhangend allegaartje van scholen met elk een eigen aanpak. Maar in de loop van de negentiende eeuw veranderde dat. De overheid begon zich met het onderwijs te bemoeien en eisen te stellen. Ondertussen dachten pedagogen na over de manier waarop de jeugd het best kon worden opgevoed en onderwezen. Heel populair was het boek van schrijfster Ellen Key, De eeuw van het kind (1903). ‘De tijd zal komen, waarin het kind als heilig beschouwd zal worden,’ zo voorspelde zij. Hoe waar zouden haar woorden blijken. In deze periode kwam de reformpedagogiek op, die de belevingswereld van het kind centraal stelde. Kinderen moesten niet meer klakkeloos stampen, maar ‘leren leren’.

In zijn geschiedenis van het Nederlandse onderwijs laat Piet de Rooy zien hoe de reformpedagogiek in de twintigste eeuw een verbond aanging met twee andere opvattingen. Het onderwijs moest voor gelijkheid zorgen én excellentie bevorderen. Maar hoeveel beleid politici ook maakten en hoeveel theorieën de pedagogen ook bedachten, de resultaten waren altijd ongeveer hetzelfde. Toch bleef de vernieuwingsdrift onveranderd groot. Een ondoorzichtig geheel van sectorraden, belangenorganisaties, platforms en projectbureaus verhief vernieuwen tot een waarde op zich. Schrijver en onderwijzer Theo Thijssen verzette zich al in 1926 tegen de ‘pedagogiese kwakzalverij’ van de deskundologen. De leerkrachten waren het met hem eens, maar beleidsmakers hebben nooit willen luisteren.
 
Mirjam Janssen is historicus en journalist.
 
Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland
Piet de Rooy
352 p. Wereldbibliotheek, € 22,99

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 6 - 2018

Nieuwste berichten

New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
New Yorkse politie neemt vingerafdruk van Duitser in 1917 als deel van de Alien Enemies Act
Interview

Waarom Trump zich beroept op een 200 jaar oude wet om Venezolanen uit te zetten

De Verenigde Staten zetten honderden immigranten op het vliegtuig naar El Salvador, waar zij zonder proces in een gruwelijke gevangenis worden geïnterneerd. Trump gebruikt daarvoor de omstreden Alien Enemies Act, een wet uit 1798. Die was oorspronkelijk bedoeld om vijandelijke buitenlanders uit te zetten in tijden van oorlog, maar werd in de Eerste Wereldoorlog al...

Lees meer
De Nationale Dodenherdenking in 2014
De Nationale Dodenherdenking in 2014
Recensie

Herdenking van de Tweede Wereldoorlog is al tachtig jaar gevoelig

In 2001 opende Chris van der Heijden zijn ophefmakende boek Grijs verleden. Nederland en de Tweede Wereldoorlog met de even briljante als provocatieve zinnen: ‘Eerst was er de oorlog, daarna het verhaal van die oorlog. De oorlog was erg, maar het verhaal maakte de oorlog nog erger’. Deze zinnen schoten me te binnen, al lezend...

Lees meer
Prins Bernhard krijgt uitleg over de bewapening van de Northrop NF-5 op vliegbasis Gilze-Rijen
Prins Bernhard krijgt uitleg over de bewapening van de Northrop NF-5 op vliegbasis Gilze-Rijen
Onderzoek

Onderzoekscommissie wilde bewust niet weten hoe corrupt prins Bernhard daadwerkelijk was

De commissie die moest uitzoeken of prins Bernhard smeergeld aannam van Amerikaanse vliegtuigbouwbouwers, heeft haar werk niet goed gedaan. Dat concludeert historicus Philip Dröge in Historisch Nieuwsblad. Dröge baseert zich op het onlangs geopenbaarde archief van de toenmalige secretaris, Ad Geelhoed. De commissie had sterke aanwijzingen dat de prins nog corrupter was dan gedacht, maar...

Lees meer
Pius IX latere leeftijd
Pius IX latere leeftijd
Interview

Zieke paus Franciscus herinnert aan een paus die de macht verloor, maar zielen won

De wankele gezondheid van paus Franciscus is al wekenlang wereldnieuws. Waarom? Historicus Jeroen Koch vertelt hoe Franciscus’ verre voorganger paus Pius IX er in de negentiende eeuw in slaagde om van het Vaticaan een symbolisch en mythisch instituut te maken, in een tijd waarin de paus juist zijn wereldlijke macht verloor. Jeroen Koch, die samen...

Lees meer