De vooruitgang: Een keizer met slechte pers
Proefschriften, lezingen of artikelen kunnen ons beeld van het verleden ingrijpend veranderen. Olivier Hekster onderzocht de beeldvorming rond de Romeinse keizer Commodus, en concludeerde dat die minder leidde aan grootheidswaanzin dan altijd werd gedacht. Commodus staat bekend als een wrede, gekke keizer, die zo arrogant was zich te identificeren met de god-held Hercules. Bovendien hing...
Recent verschenen juni 2002
Slavernij ‘Ik koop tegenwoordig geen Ibo’s meer. Destijds waren we nog geen week op zee toen die Ibo’s vervielen in een verstarde melancholie. Ze waren met zweepslagen niet tot eten te brengen en begonnen bij bosjes dood te gaan. Ik begreep dat ze geloofden dat ze door te sterven terug zouden gaan naar hun eigen...
De Russische interventie in de Spaanse Burgeroorlog
De Spaanse Burgeroorlog is altijd met de nodige achterdocht bekeken. Terecht, blijkt nu. De recente opening van de Russische archieven werpt licht op de ware motieven van Stalin. `Spanje was niet meer dan een pion in zijn buitenlandse politiek.’ In 1936 breekt in Spanje een burgeroorlog uit, na een opstand van het leger onder leiding...
BOEKEN: Gouden Eeuw door Maarten Prak, Handel in Amsterdam ten tijde van de Opstand door Clé Lesger
Vaak en luid klinkt de klacht over het gebrek aan goed geschiedenisonderwijs. Vaak en luid klinkt de klacht over het gebrek aan belangstelling voor geschiedenis. Toch is tegenwoordig de directe en indirecte invloed van historisch onderzoek op maatschappelijk doen en laten in al zijn onmeetbaarheid groot. De geschiedschrijving bloeit in ieder geval in allerlei vormen,...
Het hoge woord: `Auschwitz gebruiken als mondstopper, is de dood van het vrije woord’
De herinnering aan de Tweede Wereldoorlog speelt nog steeds een onvermijdelijke rol bij ons oordeel over de Israëlische politiek. Toch worden opiniemakers minder snel voor antisemitiet uitgemaakt dan twintig jaar geleden, toen twee redacteuren van De Bazuin voor de rechter moesten verschijnen. Onlangs zei Eurocommissaris Frits Bolkestein dat hij woedend was over het antisemitisme tijdens...
Commentaar: De wraak van Blom
Het heeft een paar jaar geduurd, maar niet alleen het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, ook de rest van de Nederlandse historische gemeenschap kan weer met de borst vooruit over straat. Geschiedschrijvend Nederland kreeg de afgelopen jaren ongeveer alle vooroordelen die er over het vak bestaan voor de voeten geworpen, om te beginnen in 1996, toen...
Jongensclub
De Britse historicus en biograaf Lytton Strachey schreef in 1918 als openingszin van zijn beroemde en misschien wel beroemdste werk Eminent Victorians: ‘The history of the Victorian Age will never be written: we know too much about it.’ Het is waar: de geschiedschrijver staat tamelijk machteloos tegenover de tijd waarin hij leeft. Wanneer hij het...
Kamerplantjes
Het standpunt dat links en rechts veroudere begrippen zijn deel ik niet. Sterker nog: ik zie een steeds scherper onderscheid tussen links en rechts. Zo ben ik ervan overtuigd dat de kweekplant rechts is en de weegbree, het helmgras en andere wilde planten links. Deze overtuiging is geworteld in de geschiedenis. Eind negentiende eeuw was...
Recent verschenen mei 2002
Srebrenica Het boek van dit voorjaar is natuurlijk het Srebrenica-rapport van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD), dat elders in dit nummer wordt besproken. Voor wie na al die duizenden pagina’s nog puf heeft, is er De Balkan. Een geschiedenis (De Bezige Bij, 17,50 euro) door de jonge briljante Britse historicus Mark Mazower. Hij schreef...
Boeken top tien april 2002
1 DE GESCHIEDENIS VAN DE VOC door Femme S. GaastraWalburg Pers, EUR 19,95 2 DE GOUDEN EEUW. HET RAADSEL VAN DE REPUBLIEKdoor Maarten PrakSUN, EUR 22,503 DE KLEURRIJKE WERELD VAN DE VOC. NATIONAAL JUBILEUMBOEK VOC 1602-2002door Leo Akveld en Els M. Jacobs (red.Thoth, EUR 17,904 INGENIEURS VAN DE ZIELdoor Frank WestermanContact, EUR 18,955 HET VERBORGEN...
Tijdschrift: transparant
Onlangs werd bekend dat de Amerikaanse historicus James Kennedy is benoemd tot hoogleraar Nieuwste Geschiedenis aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Kennedy publiceerde recent een studie over het euthanasiedebat in Nederland en is daarover door zowat ieder medium ondervraagd. Heel aardig dan ook dat Transparant (1/2002) dat onderwerp in een vraaggesprek met de kersverse professor...
FOUNDING BROTHERS. THE REVOLUTIONARY GENERATION door Joseph J. Ellis.
Feiten mogen een goed verhaal niet in de weg staan. Geschiedschrijving is daarom de kunst van het weglaten. De Amerikaanse historicus Joseph J. Ellis verdedigt dit standpunt als geen ander. Hij vermoeit de lezer niet met eindeloze details of chronologische kroniekschrijverij, maar schildert liever met een paar pennenstreken een levendig beeld vol diepte en perspectief....