De vooruitgang: `De meeste arbeiders kozen voor aanpassing’
Proefschriften, lezingen of artikelen kunnen ons beeld van het verleden ingrijpend veranderen. In zijn inaugurele rede laat Lex Heerma van Voss zien dat arbeiders bewuste keuzes maakten om hun positie in de samenleving te handhaven. `Kapitalisme leidt vanzelf tot socialisme’ – dat was lang het uitgangspunt van veel sociaal-historici. Maar de revolutie bleef uit, zelfs...
DE VATENMAN BERNHARD VAN LEER (1883-1958)
325 p. Contact, euro 26,90 In enkele jaren tijd is de zogenaamde ‘zakenroman’ in Japan uitgegroeid tot een volwaardig genre. In dit soort romans wordt op dramatische of romantische wijze verhaald over de wederwaardigheden in de fabriek of op kantoor. In Nederlandse romans wordt zelden gewerkt. Des te verheugender is het dat er nu wel...
EUROPA BUITENGAATS. KOLONIALE EN POSTKOLONIALE LITERATUREN IN EUROPESE TALEN
2 delen, 524 + 452 p. Bert Bakker, euro 31,50 Het is slecht gesteld met het postkolonialisme in Nederland. Waar in Engels- en Franstalige gebieden stevig wordt gedebatteerd over de zin en onzin van dit begrip en de daarbij horende ideeën, zijn dergelijke discussies in Nederland zo goed als afwezig. Dat is vreemd, omdat Nederland...
BINNENSKAMERS. TERUGKEER EN OPVANG NA DE TWEEDE WERELDOORLOG
Bert Bakker, euro 31,00 Eind vorig jaar verscheen de veelgeprezen eindvisie van de Stichting Onderzoek Terugkeer en Opvang (SOTO), die in opdracht van het kabinet het lot van oorlogsgetroffenen na 1945 had bestudeerd (zie Historisch Nieuwsblad 2001/9-10). Martin Bossenbroeks De Meelstreep blonk uit in de scherpte waarmee de vele persoonlijke terugkeerervaringen waren afgezet tegen de...
FAMILIEZIEK. EEN ROMAN IN TAFERELEN
160 p. Augustus, euro 18,50 `Het thema: terugkeer en opvang na de oorlog – nou, daar kon ik wel over meepraten,’ aldus Adriaan van Dis op 9 mei 2001 bij de opening van de tentoonstelling van de Stichting Onderzoek Terugkeer en Opvang (SOTO) over dat onderwerp in het Verzetsmuseum Amsterdam. Kort na aankomst in Nederland...
PELICAN BAY
413 p. Augustus, euro 24,95 Onze koloniale geschiedenis in `de West’, en dus ook de slavernij, komt een beetje uit de schaduw van `Oost-Indië’. Aan de Nederlandse letterkunde ging de slavernij vrijwel voorbij, vroege uitzonderingen als Albert Helman en Theun de Vries en het recente succes van Cynthia McLeod daargelaten. Maar nu is er dan...
HET HOF VAN WILLEM VAN ORANJE
400 p. Wereldbibliotheek, euro 29,90 Nederland kan in zijn historie niet bogen op een imposante hofcultuur zoals veel andere landen in Europa. Maar al is de Hollandse hofcultuur dan nog zo karig geweest, hij blijkt toch nog wel de moeite waard om er onderzoek naar te doen. Zo is er onlangs een bewerkt proefschrift verschenen...
Commentaar: Normen en waarden
Je kunt er de klok niet helemaal op gelijk zetten, maar zo elke tien jaar barst de discussie over het ‘verval’ van onze normen en waarden weer los. Deze folklore lijkt onschuldig, maar dit keer zit er een addertje onder het gras. Het ‘verval’ lijkt niet langer het gevolg van onze eigen onachtzaamheid, maar van...
Bedelen om potloden
Feiten zijn heilig, maar opinies zijn gratis. Geen wonder dat er veel meer opinies dan feiten zijn. Elke dag opnieuw waden wij er kniediep doorheen en tetteren ze ons uit duizend kelen tegemoet. Feiten zijn nauwelijks en vogue in deze rumoerige tijd, want ze zijn niet alleen heilig, maar ook schuw en schichtig. Bovendien zijn...
Vrij en niet bang
Twintig jaar geleden nodigde Wouter Gortzak van Het Parool me uit in zijn bescheiden hoofdredactioneel vertrek. Hij wilde ‘iets voor kinderen’ in zijn krant. Ik was destijds redacteur van prachtbladen als Okki en Taptoe en daar erg gelukkig. Dus zei ik onbevangen dat ik wel wilde komen, maar alleen als ik een jongerenpagina per dag...
Archieven op internet
Archieven hebben het internet ontdekt en proberen de burger in toenemende mate ter wille te zijn. Maar zijn de bronnen nu daadwerkelijk op het scherm te raadplegen? Drie keer klikken op de site van het Utrechts Archief, en de bezoeker heeft een notariële akte uit 1698 op het scherm. Maar voor de stukken uit het...
Het hoge woord: De Nederlandsche Bank was beter af aan de leiband van de Bundesbank
Al een eeuw lang volgt Nederland de politiek van een monetaire grootmacht, vaak Duitsland. En over het algemeen is dat niet zo slecht geweest. Maar met de invoering van de euro hebben wij onze financiële vrijheid ingeleverd. Afgezien van wat gezeur van esthetici die de oude guldenbiljetten mooier vonden, ging de invoering van de euro...