Radio 3 deed verslag van muziekfestival Lowlands en kondigde dat aan met een televisiespotje waarin we een enthousiast dansende en springende lilliputter zagen. De relatie zal hebben gelegen in dat low, iets anders kan ik er niet van maken. Maar waar het me om gaat: Dit kan pas de laatste jaren. Decennialang heette dit exploiteren van een handicap en geen reclamemaker had het aangedurfd. Is dit een uiting van verharding of van individualisering, waarbij menigeen vindt dat hij gezien mag worden zoals hij is? In ieder geval ergerde ik me niet en tien jaar geleden zou ik me wel geërgerd hebben.
In 1972 kwam circusdirecteur Toni Boltini met een curieus plan. In Rhenen bezat hij een negen hectare groot terrein en daarop wilde hij een dwergendorp bouwen. Met eigen dwergenhuisjes, dwergenwinkeltjes, dwergenwerkplaatsjes, een dwergenrestaurantje, een dwergengemeentehuisje met daarin een zelfgekozen dwergengemeenteraadje. Het dorpje moest een toeristische atractie worden.
Het entreegeld ging naar de dwergen zelf, ongetwijfeld onder aftrek van enige door Boltini gemaakte kosten maar daarover sprak de directeur niet. Hij had het over dwergen die de aandacht graag op zich vestigen, over de broodwinning die hij hen verschafte en over privacy. Boltini: ‘Een gedeelte mag afgesloten worden, een deel moet natuurlijk open zijn. Moeten ze zelf uitmaken. Maar denk niet dat ze uitgelachen zullen worden. Er komen geïnteresseerde bezoekers die een praatje maken, die niets slechts in de zin hebben. Dat weet ik zeker.’
De innovatieve ondernemer kreeg geen warm onthaal. De burgemeester van Rhenen vond dat ‘het bekijken van mensen, omdat die afwijken van een bepaalde norm, volslagen uit de tijd is, ook indien ze dat zelf uit economische of andere redenen willen.’ En Dagboekanier schreef in Het Parool: ‘Indien een medemens uit gebrek aan inzicht zich wil compromitteren, dan moeten wij hem dat, indien wij dat kunnen, beletten, maar zeker geen kijkspel maken van zijn misvatting.’ Bij de actiegroep die werd opgericht sloten zich lilliputters aan die zich ‘in hun menselijke waardigheid’ voelden ‘aangetast.’
Het is er niet van gekomen en dat was jammer voor Boltini want het zou een rendabel pretpark zijn geworden. Sterker, ik denk dat een startende manager met Mini-world, mits aangevuld met achtbanen en een waterspeelplaats, nog steeds goud in handen heeft. Als hij die lilliputters nog kan vinden, hun aantal loopt onder invloed van de medische wetenschap snel terug. De exploitant zou nog wel onder handen worden genomen, maar menig columnist zou zich afvragen waar we ons mee bemoeien. Die lilliputters worden toch niet gedwongen?
Zelf denk ik daar inmiddels ook zo over. Ik zwenk ook maar mee met de tijdgeest.
Ik ga alleen niet kijken. Maar misschien is ook dat een kwestie van tijd.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
