De vooruitgang
Proefschriften, lezingen en studies kunnen ons beeld van het verleden ingrijpend veranderen. In Twee eeuwen varen en vechten 1550-1750. Het admiralengeslacht Evertsen geeft Doeke Roos een Zeeuws weerwoord op de ‘hollandocentrische benadering’ van de maritieme geschiedenis. De Zeeuwen zijn in de maritieme geschiedschrijving van de Republiek nogal eens in een kwaad daglicht gesteld, meent Doeke...
Kluns
In 1961 werd ik lid van de NJN, de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie. Niet dat ik nou zo dol was op die natuur – ook toen moest je er iets te drinken bij hebben, al was dat Exota -, maar de club bood afleiding in een hoogst saaie periode. In die jaren was de NJN...
Lifestyle & trends
Wie zou hem hebben uitgevonden? Een bakker die per ongeluk een klodder deeg in een pan olie liet vallen? Een lekkerbekkende middeleeuwer die aan het experimenteren ging met beslag, oliepan, krenten, sucade en appeltjes? We hebben geen flauw idee. Het oudste recept voor oliebollen B toentertijd nog oliekoecken geheten B stamt uit 1667, maar het...
De kleine geschiedenis quiz
Hoe staat het met uw historische kennis? Elk jaar organiseert dit blad samen met de Volkskrant en Andere Tijden de Grote Geschiedenis Quiz. Bereid u voor op deze quiz en oefen mee. In 1845 werd Ierland, sinds 1801 met Engeland in de Union verbonden, getroffen door een catastrofe van ongehoorde ecologische dimensies. Een schimmelziekte, de...
Het hoge woord
Een sterke staat is een voorwaarde voor vruchtbaar overleg tussen werkgevers, werknemers en overheid. En hoewel juist links verzot is op dit poldermodel, is het rechts dat ervan profiteert. Het is net een duikelaartje: op het moment dat je het het minst verwacht, is het poldermodel weer helemaal terug van weg geweest. Gedurende de ‘paarse’ euforie...
Het imperialisme van de Verenigde Staten
Hoedt u! De Amerikanen hebben zich bekeerd tot het imperialisme! Dit is de algemene teneur in de recente golf van publicaties over de Verenigde Staten. Toch wortelt Bush’ internationale dadendrang in een oude Amerikaanse traditie. De vraag is bij elke nieuwe regering opnieuw: hoe gaat zij haar enorme macht gebruiken? Het antwoord blijkt vaak een...
De Geschiedenis top-20 van 2003
Wie deden ertoe als geschiedenisman of -vrouw in 2003? Wie was niet van de televisie weg te branden? Wie schreef het meest spraakmakende boek? Een top-20 samengesteld door de redactie van Historisch Nieuwsblad in samenspraak met deskundigen en journalisten. 20 Ruth Oldenziel (-) Amerika-deskundige van NOVA. Pikte dit felbegeerde baantje in van Maarten van Rossem...
Berlijn als decor voor totalitaire grootheidswaan
Veertien jaar na de val van de Muur nadert de herbouw van het Berlijnse centrum zijn voltooiing. Maar een handvol wolkenkrabbers kan de sporen van twee totalitaire regimes niet zomaar uitwissen. Adolf Hitler mijmerde over brede assen en triomfbogen, de DDR-leiders wilden reusachtige pleinen en flats voor de volksmassa. In Berlijn ligt de megalomane architectuur...
Dat je van roken kanker kunt krijgen, werd voor het eerst aangetoond in 1964
Op 11 januari 1964 verscheen in de Verenigde Staten Smoking and Health, het eerste gezaghebbende rapport waarin een relatie werd gelegd tussen longkanker en roken. Tiemen Helperi Kimm van het Nederlandse tabaksbedrijf Niemeyer: ‘Wij werden daarna benaderd door verpleegsters die wilden dat wij het dieet van een zekere heer Moerman zouden propageren.’ Over alles was...
De weerbaarheid van de Nederlandse boer
De uitspraak in de Greenpeace-rechtszaak over de stikstofaanpak heeft grote gevolgen voor boeren. Het einde van het Nederlandse platteland leek in het verleden vaker nabij.
Stille getuigen
De geschiedenis laat haar sporen na. Monumenten, voorwerpen en graven herinneren aan bijna vergeten personen. Hun verhaal wordt hier verteld. Deze keer het graf van Eltjo Siemens (1898-1929) in het Oost-Groningse dorp Finsterwolde. Een grote groep stakende landarbeiders verzamelde zich op de avond van dinsdag 28 mei 1929 voor hotel De Unie in Finsterwolde. Ze...
De stem van Doris Day
De ouder wordende historicus zit met een eigenaardig probleem. Hij herinnert zich een halve eeuw geschiedenis, maar wat hij zich herinnert, komt slechts zeer gedeeltelijk overeen met wat de academische geschiedschrijving van die halve eeuw heeft gemaakt. Aan de geschiedenis in de handboeken ontbreken twee aspecten die in de geleefde geschiedenis een zeer prominente rol...