Tirade. euro 17,50. E-mail: verkoop@vanoorschot.nl
Het tijdschrift Tirade is het geesteskind van de roemruchte uitgever Geert van Oorschot. Alle pretenties ten spijt – Tirade zou na de oprichting in 1957 een van de belangrijkste, zo niet hét belangrijkste tijdschrift van letterkundig Nederland moeten worden – werd het niet wat Van Oorschot ervan verwachtte. Toen in 1974 nummer 200 van de persen rolde, schreef hij een inleiding, waarin hij aangaf waarover zoal moest worden geschreven. Nu, ruim 25 jaar later, heeft de huidige redactie het uitstekende plan opgevat om diverse auteurs te vragen over Van Oorschots onderwerpen te schrijven. Er staan enkele opmerkelijke bijdragen in.
De historicus en romanschrijver Nico Dros gaat in Tirade (2003-400) onder het neutrale kopje ‘over schrijverschap en politiek’ tekeer tegen de islam. Hij keert zich tegen ‘de bruinhemden van Allah’, die vanuit moskeeën hun ‘reli-fascistische haatzaaierij’ preken tegen vrouwen, homo’s en joden. En hij verwijt de Nederlandse autoriteiten lafheid. Terecht keert Dros zich tegen de vergelijking tussen moslims en christenen. Protestanten en rooms-katholieken vonden via eigen scholen, sportverenigingen en culturele clubs moeiteloos hun plaats in de Nederlandse samenleving. Maar zij maken dan ook eeuwenlang deel uit van de Nederlandse samenleving en delen de waarden daarvan. Terwijl de islam uit een andere cultuur stamt – een cultuur die bovendien gespeend is van elke democratie.
Heel andere onvrede vertolkt schrijver Atte Jongstra. Hij spuwt zijn gal over de bewierookte Multatuli-biografie van Dik van der Meulen. Volgens Jongstra past Van der Meulen in de rij van boekhouders en andere droogkloten die Multatuli keurig hebben geboekstaafd en vervolgens in een graf hebben gemieterd. ‘Essayisten zijn dun gezaaid in de Multatuli-literatuur,’ concludeert hij treurig.
Journaliste Elsbeth Etty maakt in haar bijdrage duidelijk dat Henriëtte Roland Holst als dichteres terecht is vergeten. De kracht van Roland Holst was dat ze haar gedichten op de juiste momenten (bijvoorbeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog) liet horen, waardoor ze politiek gezag verwierf. Maar juist haar politieke gedichten zijn nu niet meer te pruimen: ‘Waardering voor haar werk is mijns inziens alleen mogelijk tegen de achtergrond van haar levensverhaal en de historische periode waarin zich dat afspeelde.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
