Burgemeesters in oorlogstijd
Burgemeesters in oorlogstijd van de historicus Peter Romijn is, ook in vredestijd, fascinerende literatuur. In 520 pagina’s (en na tien jaar onderzoek) worden tot in de kleinste details de dilemma’s beschreven waarvoor burgemeesters ten tijde van de Duitse bezetting gesteld werden. Moet een burgemeester, zoals de meeste deden, vanuit zijn specifieke verantwoordelijkheid zo lang mogelijk...
Gezien
TENTOONSTELLING Duitsland tussen Kever en Trabant door Antoine Verbij/ Berlijn Meer dan twintig jaar heeft een nationale commissie gesoebat over de vraag hoe een Duits Historisch Museum eruit zou moeten zien. Het initiatief kwam van de toenmalige bondskanselier Helmut Kohl, die niet kon bevroeden dat ‘Duits’ enkele jaren later iets heel anders zou betekenen dan...
Nauwelijks nog wervingskracht
Zaterdag 13 mei jongstleden was een zonovergoten dag. In Utrecht flaneerden mensen langs het standbeeld van Willibrord, de kerkvader van Nederland, op het Janskerkhof. In de Janskerk was van die zonnige sfeer echter weinig te merken. Daar waren meer dan honderd kerkhistorici verzameld, die zich bogen over twee recente handboeken over godsdienstgeschiedenis in Nederland: het...
Portugese joden
In de Tweede Wereldoorlog trachtten Portugese Joden door hun Portugese afkomst te benadrukken een plaats op Portugezen- en emigratielijsten te bemachtigen om zo deportatie te voorkomen. Dit stelt archiefmedewerkster Lydia Hagoort in Het Beth Haim in Ouderkerk aan de Amstel, een geschiedenis van Beth Haim, de begraafplaats van de Portugese Joden in Amsterdam. Door middel...
Artsen wisten geen raad met cholera
In het door cholera geteisterde Leiden van de negentiende eeuw wisten geneesheren zich geen raad met deze onbekende ziekte. Burgers en overheid verloren het vertrouwen in de dokters, hoewel die hun uiterste best deden. De artsen, geërgerd door de felle kritiek, weigerden nog langer niet-luisterende patiënten te helpen. Deze ontwrichte relatie tussen arts en patiënt...
Gezien
TENTOONSTELLING door Marieke Prins Sokken breien voor de Japanners ‘Kom maar niet met je verhalen, hier was het allemaal veel erger!’ kreeg een jonge vrouw uit Indië te horen, toen ze na de bevrijding in Nederland aankwam. Indisch oorlogsleed was tweederangs oorlogsleed. De nieuwe permanente tentoonstelling over Nederlands-Indië tussen 1940 en 1949 in het Verzetsmuseum...
De wereld schoot te hulp na de aardbeving van San Francisco
In Japan zijn 48 doden gevallen na een zware aardbeving. Toen San Francisco in 1906 werd getroffen door een aardbeving, was de hulpverlening snel ter plaatse.
Ideologie van het communisme niet failliet
Turkse islamisten gebruiken dezelfde methodes om hun aanhang te vergroten als communisten. Dat zei Eric van Ree tijdens een discussieavond in het oude CPN-bolwerk Felix Meritis. door Marchien Kuijken ‘Iedereen die nu moet kiezen of hij in 1933 als rijk persoon naar de Sovjet-Unie gaat of als jood naar Duitsland in 1943, kiest het eerste,’...
Geschiedenis in de media
Op 15 november werd het eerste exemplaar van het boek Een daad van vrije keuze van de historicus Pieter Drooglever gepresenteerd. Het lijvige werk behandelt de geschiedenis van westelijk Nieuw-Guinea, van de kolonisatie tot de voor Nederland en Indonesië beschamende ‘volksraadpleging’ van 1969. Voormalig minister van Buitenlandse Zaken Van Aartsen, die in 2000 opdracht gaf...
Belastingontduikers
Belastingcriminaliteit heeft tot dusverre te weinig aandacht gekregen in historische studies naar misdaad en straf. Deze conclusie trekt Hans van de Mortel in zijn proefschrift Criminaliteit, rechtspleging en straf in het Hollandse drostambt Heusden, 1615-1714. Het ontduiken van belasting was namelijk verreweg het meest voorkomende delict in de door hem onderzochte regio. Naast smokkel liep...
De Stelling
‘Geweld is in Frankrijk hét middel om maatschappelijke veranderingen af te dwingen’ Anton Van Hooff: ‘Is dat typisch voor Frankrijk? Ik denk aan de Spaanse Burgeroorlog, de recente geschiedenis van Duitsland. Kun je dan nog beweren dat de Franse geschiedenis zich onderscheidt in het gebruik van geweld als middel om maatschappelijke veranderingen te bewerkstelligen? Bovendien...
Irak en Duitsland na de oorlog
De Amerikaanse regering maakt te makkelijk de vergelijking tussen het huidige Irak en het Duitsland van na 1945. Dit betoogt Dick Schoonoord in ‘De bezetting van Irak en Duitsland in vergelijkend perspectief’, in het zestiende jaarboek van het NIOD. Het democratiseringssucces van toen zou de rechtvaardigende blauwdruk voor nu moeten zijn. Ondanks een aantal overeenkomsten...