Home Heksenvervolging en spiritualisme

Heksenvervolging en spiritualisme

  • Gepubliceerd op: 14 juli 2009
  • Laatste update 07 feb 2022
  • Auteur:
    EOR
  • 1 minuut leestijd

De oorzaak van het einde van toverijprocessen in de zestiende-eeuwse Republiek is niet terug te voeren op de Reformatie, zoals de gereformeerde theoloog Voetius beweerde, maar op de invloed van het spiritualisme. Dit betoogt historicus Hans de Waardt in het Tijdschrift voor Geschiedenis (3/2005).

Het Hof van Holland en de Hoge Raad besloten in 1594 de waterproef, waarbij werd gekeken of een vrouw bleef drijven en dus een toveres was, niet langer geldig te verklaren. Een aantal Leidse hoogleraren had een negatief advies gegeven over de betrouwbaarheid van de proef.

Dit advies kwam volledig overeen met de De praestigiis damonum, het pleidooi van Johan Wier, een van de belangrijkste tegenstanders van de heksenvervolging. De Waardt stelt dat Wier in grote mate beïnvloed was door het spiritualisme, een zeer individualistische vorm van het christendom.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

De president van de Hoge Raad en de rector van de Universiteit van Leiden, Johannes Heurnius, waren mogelijk lid van de spiritualistische sekte het Huis der Liefde.

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer