Home Van Deursen schrijft geschiedenis VU

Van Deursen schrijft geschiedenis VU

  • Gepubliceerd op: 14 juli 2009
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Paula van Rooij
  • 2 minuten leestijd

Emeritus hoogleraar A.Th. Van Deursen schreef een geschiedenis van ‘zijn’ Vrije Universiteit in Amsterdam. De laatste decennia verwaterde het christelijke karakter van de VU, al is levensbeschouwing er nog steeds belangrijk.

‘Jubileumboeken moeten niet te dik zijn, anders worden ze niet gelezen.’ Emeritus hoogleraar Arie van Deursen (1931) heeft desondanks een lijvig jubileumboek geschreven over de geschiedenis van de Vrije Universiteit, in opdracht van de Historische Commissie van de VU. In meer dan 400 bladzijden vertelt Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005 over de VU als bijzondere, want christelijke universiteit. Het boek werd gepresenteerd op de Dies Natalis van de universiteit, donderdag 20 oktober jongstleden.

Negenentwintig jaar werkte Van Deursen aan de Vrije Universiteit, tot zijn emeritaat in 1996. De laatste vijfentwintig jaar was hij hoogleraar Nieuwe Tijd bij de opleiding geschiedenis. In die tijd verwaterde het christelijke karakter van de VU, al is levensbeschouwing er nog steeds belangrijk. Van Deursen: ‘Na mijn studie geschiedenis in Groningen kwam ik in 1967 terecht op de VU. In die tijd moesten werknemers de doelstellingen van de VU nog onderschrijven; dat betekende dat je gereformeerd moest zijn. De omschrijving is een aantal keer verruimd, en toen konden ook katholieken en andere christenen er terecht.’

Van Deursen vindt het lastig te zeggen wat de VU nog bijzonder maakt nu de christelijke grondslag praktisch is losgelaten. ‘Misschien heeft men een lichte voorkeur voor een levensbeschouwelijke achtergrond. En er zijn nog steeds veel christelijke studenten.’ Toen universiteitsblad Ad Valvas in 2002 een karikatuur afdrukte waarin de naam van Jezus spottend werd gebruikt, leidde dat dan ook tot veel commotie. Van Deursen noemt Ad Valvas in zijn boek een blad waarin ‘godslastering niet incidenteel is maar structureel’.

Vier jaar heeft de VU-coryfee aan het boek gewerkt. Hij raadpleegde jaarverslagen, almanakken, tijdschriftartikelen, archiefstukken en particuliere archieven, zoals die van politicus De Gaay Fortman. Jan Peter Balkenende, die hij ook noemt in zijn boek, kwam hij vier jaar geleden nog tegen in de gang. ‘We herkenden elkaar, maar hebben elkaar niet gesproken.’ Van Deursen vindt Balkenende ‘een echte VU-jongen’, maar hij herinnert zich niets van de student Balkenende, die hij als eerstejaars waarschijnlijk hoorcollege sociaal-economische geschiedenis heeft gegeven.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Beatrice de Graaf portret
Beatrice de Graaf portret
Column

Trump begrijpt niet echt wat oorlog is

Nadat de HSS Iowa duizenden kilometers had gevaren, duizenden tonnen munitie had afgeschoten, en misschien wel nucleaire kernkoppen had meegetorst, mocht het schip in 2012 eindelijk voorgoed aanmeren. Het ligt nu in de haven van Los Angeles, voor iedereen te bezoeken als museum. En dat kan ik u van harte aanraden. Een tochtje door dit...

Lees meer
Studenten demonstreren tegen Trumps aanval op Harvard en andere Amerikaanse universiteiten.
Studenten demonstreren tegen Trumps aanval op Harvard en andere Amerikaanse universiteiten.
Interview

Historici in Amerika voelen angst: ‘Slavernij, gender en klimaat zijn nu verboden woorden’

President Donald Trump richt zijn vizier op universiteiten die hij ‘te woke’ vindt. Wie niet stopt met zijn diversiteitsbeleid, verliest subsidie. Zijn de Verenigde Staten nog wel het beloofde land voor wetenschappers? ‘Ik denk absoluut na over een terugkeer naar Nederland.’ Ze had in april een beurs aan moeten vragen voor haar onderzoek, maar Andrea...

Lees meer
CERN voltooit de eeuwenoude zoektocht van alchemisten: lood verandert in goud
CERN voltooit de eeuwenoude zoektocht van alchemisten: lood verandert in goud
Artikel

CERN voltooit de eeuwenoude zoektocht van alchemisten: lood verandert in goud

Langs mystieke én langs praktische weg onderzocht alchemist Jan Baptista van Helmont de mens en de wereld. Hij droomde van magische zalven en spirituele zaden en liet scheikundigen een belangrijke erfenis na. Maar zijn ideeën brachten hemzelf in grote problemen. Naar verluidt had Jan Baptista van Helmont rare, ketterse dingen beweerd. Dat het zweet van...

Lees meer
Portret Jean-Marc van Tol
Portret Jean-Marc van Tol
Interview

Jean-Marc van Tol: ‘Laat Johan de Witt op zijn sokkel staan’ 

Jean-Marc van Tol laveert al jaren tussen wetenschap en literatuur. Hij werkt aan een romantrilogie over raadpensionaris Johan de Witt. Inmiddels zijn er twee delen verschenen, Musch en Buat. Daarnaast is hij coauteur van een nieuw historisch boek over zijn held: De wereld van De Witt. ‘Historici moeten zich op feiten baseren, maar ook hun...

Lees meer