Jolande Withuis
Bijstandsmoeders sneeuw laten ruimen – het lijkt nogal voor de hand liggend, gezien de overlast en gebroken ledematen die sneeuw en gladheid met name bejaarden en invaliden bezorgen. Het is een curieuze tegenstrijdigheid dat vrouwen wel binnenshuis de allersmerigste rommel mogen opruimen, maar dat het taboe is dat zij iets dergelijks buitenshuis zouden doen, ten...
De afstandelijke versus invoelende aanpak
Ze vertegenwoordigen twee uitersten in het literatuuronderzoek rond 1900: de degelijke neerlandicus Jan te Winkel en de bevlogen letterkundige W.G..C. Byvanck. De eerste had het dorre imago van de afstandelijke, neutrale wetenschapper die vooral graag classificeerde. Hij produceerde eindeloze reeksen lijstjes, bijvoorbeeld van ‘Nederlandsche Vischnamen’ of van ‘Tooneelstukken vertoond op de Amsterdamsche Schouwburg tusschen 1815...
Lezersforum: ‘Een goede biografie is een feest’
De lezers van Historisch Nieuwsblad zijn de hausse aan Nederlandse biografieën nog niet zat. Van de 182 mensen die deze maand hebben gereageerd is 74 procent het oneens met de stelling ‘In Nederland worden te veel biografieën geschreven’. Slechts 11 procent is het hiermee eens. ‘Een goede biografie is een feest om te lezen,’ vindt...
Film: Signalementen
Hollands Spoor door het verledenSource 1 Media, € 24,99 ‘Met inspanning van alle krachten zal het ons gelukken om van de Nederlandse Spoorwegen een bedrijf mooier, sneller en comfortabeler dan voorheen te maken.’ Horen we de directeur van de NS spijt betuigen over de haperende treinen in de afgelopen winter? Nee, het citaat komt uit...
Film: Schoongepoetste Windsors
Lastig, een stotterende koning, want het volk houdt van meeslepende retoriek. Een met zijn stem worstelende koning roept ongemakkelijke gevoelens op. Ziehier het probleem van koningszoon Albert, die nooit de ambitie had om de Engelse troon te bestijgen. Hij moest er in 1936 als George VI toch aan geloven, omdat zijn broer Edward (Edward VIII...
De overheid, dat zijn wij
Over de huidige gelijkstelling van democratie met het parlement zouden de oude Atheners verbijsterd zijn geweest. Zij waren veel directer bij het bestuur betrokken: op een gewone Atheense werkdag was één op de zes burgers in politieke functie. Toch kan het Atheense systeem wel degelijk worden beschouwd als voorloper van de moderne democratie. Welke moderne...
Schaduwvrouw met een voorliefde voor breien
De Franse geschiedenis kent tal van dramatische momenten, en de exodus van juni 1940 kan hiertoe zeker worden gerekend. De verrassend snelle Duitse opmars door Noord-Frankrijk joeg naar schatting 8 miljoen Fransen uit hun huizen, de straat op richting zuiden. Hele streken, steden en dorpen raakten ontvolkt. Eindeloze colonnes vluchtelingen ontwrichtten de infrastructuur. In het...
Revolutie onder de zustertjes
In 1967 ging een groep augustinessen uit Heemstede op bezoek in Lourdes. Voor de ingang van de Rozenkransbasiliek lieten ze zich op de foto zetten: allemaal in donker habijt met een hoekige witte kap en een kruisje op de borst. Een jaar later ging er weer een groep van dezelfde congregatie. Ook nu lieten de...
Een intellectuele geweldenaar
Een biografie als antwoord op een autobiografie, zo kan deze monumentale studie van Margit van der Steen over Hilda Verwey-Jonker (1908-2004) worden gekenschetst. De auteur kiest de ‘raadsels’ in het eigen boek van haar hoofdpersoon, Er moet een vrouw in, als vertrekpunt. Het is Verwey-Jonker dus niet gelukt het ‘uitgebreide gewroet in haar verleden’ door...
Vervlochten in een dodelijke omhelzing
Dit is een belangrijk boek, echt belangrijk. Omdat het veel materiaal uit moeilijk toegankelijke Oost-Europese bronnen in een coherent historisch verhaal verwerkt. En ook omdat de ingetogen stijl het weinig opbeurende onderwerp met bijna hallucinerende scherpte in beeld brengt. Maar Bloedlanden van Timothy Snyder, de veelvuldig bekroonde hoogleraar geschiedenis aan Yale University, is vooral een...
We deden kwaad, maar vooral ook veel goed in Indië
Mag je schrijven over historisch pijnlijke onderwerpen zonder de grote morele kwesties expliciet aan de orde te stellen? In het geval van de Tweede Wereldoorlog ligt het antwoord besloten in de vraag. Zowel Loe de Jong als zijn eigentijdse erfgenaam Chris van der Heijden schreef zijn oorlogsgeschiedenis met een pen gedoopt in morele gevoeligheid, en...
De Stelling: ‘De Eerste Kamer moet worden afgeschaft’
Anton van Hooff:‘Ja, de Eerste Kamer is een overbodig instituut. Het is de taak van de Raad van State om toezicht te houden op de kwaliteit van de wetgeving. Probleem is alleen dat dit laatste instituut tegelijkertijd onze hoogste bestuursrechter is, wat strijdig is met de scheiding der machten. Die taken moeten dus worden gescheiden....