Home In beeld: Iers emigratie

In beeld: Iers emigratie

  • Gepubliceerd op: 21 februari 2011
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Annemarie Lavèn
  • 2 minuten leestijd

Ierland vreest een nieuwe exodus. Door de ernstige financiële problemen zoeken duizenden Ieren elders een beter bestaan, net als hun voorouders deden. Tussen 1840 en de jaren twintig van de twintigste eeuw emigreerden 5 miljoen Ieren om de ellende in hun land te ontvluchten.

De aardappel, ooit meegebracht uit Zuid-Amerika, is de pijler onder de negentiende-eeuwse Ierse samenleving. De knol is voedzaam, goed te bewaren en levert een rijke oogst op. De armen eten nauwelijks iets anders dan aardappels. Een misoogst is dan ook een groot gevaar. Regelmatig teisteren aardappelziektes en misoogsten het land, maar nooit is de situatie zo ernstig als in de jaren 1845-49.

In 1845 mislukt vrijwel de gehele oogst door de gevreesde aardappelziekte (phytophthora). De pseudo-schimmel tast de planten aan en doet de knollen rotten. Maar de echte ramp voltrekt zich pas echt als in 1846 de ziekte opnieuw toeslaat. Er zijn te weinig aardappels om de bevolking te voeden, maar ook te weinig om te planten voor het volgende jaar. In 1847 laat de ziekte zich weliswaar niet zien, maar grijpt in het daaropvolgende jaar nog heviger om zich heen.

Het resultaat is een hongersnood van gigantische omvang. Naar schatting een miljoen Ieren sterven door de honger of door ziektes. De overheid is niet in staat adequaat te reageren. In een poging de economie draaiend te houden wordt nog steeds graan geëxporteerd naar Engeland, terwijl de eigen bevolking de hongersdood sterft.

De regering zet korte tijd een effectief systeem van soepkeukens in, maar dat is niet voldoende. Werkverschaffingsprojecten moeten de arbeiders van werk voorzien, maar de lonen zijn te laag. Boeren kunnen niet langer de pacht betalen en worden zonder pardon door grondbezitters uit hun huizen gezet. In de jaren 1846-1854 komen meer dan een half miljoen arme drommels op straat te staan.

Al vanaf de jaren twintig van de negentiende eeuw is een constante uitstroom van migranten gaande naar Amerika, maar de aardappelcrisis resulteert in een ware exodus. In een paar jaar tijd emigreren meer dan een miljoen Ieren, vooral naar Engeland en Noord-Amerika. Platzak bereiken ze het beloofde land. Daar wacht een hard bestaan, maar alles is beter dan de honger.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer