Het is de eerste in Zuid-Afrika geschreven en gecomponeerde opera in de geschiedenis. Dan lijkt het logisch dat Nelson Mandela, de Vader des Vaderlands, het middelpunt van het schouwspel zal worden. Maar voor echte dramatiek kozen de makers voor zijn omstreden ex-vrouw, Winnie Madikizela-Mandela.
In een vooraankondiging van de opera, die in april in première gaat, staat te lezen: ‘Ze gaf een stem aan een tijd. Ze gaf een stem aan een plaats. Ze gaf een stem aan een volk. Heb haar lief of haat haar, maar kom en luister naar haar!’
Tijdens de gevangenschap van haar echtgenoot op Robbeneiland groeide Winnie Mandela uit tot de ‘moeder van de natie’. Ze was een felle anti-apartheidsactivist, zat in het ondergrondse partijbestuur van het ANC en liep regelmatig voorop bij vrijheidsmarsen. Haar populariteit was immens.
In de jaren negentig liep haar imago echter schade op. Ze werd veroordeeld voor betrokkenheid bij de moord op de 14-jarige activist Stompie Seipei, die wegens vermeend verraad was omgebracht door haar lijfwacht. In 2003 kreeg ze nog eens vijf jaar gevangenisstraf voor fraude en diefstal.
In 1992 gingen Nelson en Winnie Mandela uit elkaar nadat was gebleken dat Winnie ontrouw was geweest. In 1996 volgde de officiële scheiding. De vrouw die tijdens 27 jaar gevangenschap loyaal haar liefde voor haar man betuigde, bleek niet langer de gedroomde echtgenoot van de inmiddels tot president gekozen Mandela.
Van Winnies heldenstatus bleef weinig over. Toch is er binnen het ANC nog altijd een grote groep die vierkant achter haar blijft staan en haar ondanks haar misstappen ziet als een van de belangrijkste aanvoerders in de strijd tegen de apartheid.
De producent van de opera, Warren Wilensky, is niet bang voor controverse. Hij wil ook geen gevoelige details weglaten. ‘De opera gaat niet over heldendom. Het gaat over het echte leven, over mens-zijn. Haar hoogte- en dieptepunten zijn te groot voor een standaard dramatisch verhaal. Ze is het perfecte karakter voor een opera.’
Overigens komt de figuur van Nelson Mandela niet in de opera voor, uit angst dat hij het verhaal te veel zou domineren. Wel is zijn naam nadrukkelijk aanwezig. Winnies roep om de man die haar groot maakte, is de rode draad in de opera: ‘Nelson, waar ben je?’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
