Strijdblad van de verloren generatie
‘Rond 1985 was de Nederlandse geschiedschrijving nogal kleurloos,’ zegt Rob Hartmans, auteur van het jubileumboek Niet gehinderd door schroomvalligheid, over twintig jaar Historisch Nieuwsblad. In 1985 werd Palaver opgericht, waaruit zes jaar later Historisch Nieuwsblad voortkwam. De auteurs van Palaver schopten tegen het academisch establishment, dat ze veel te gesloten vonden. ‘Palaver was het verenigingsblaadje...
Media maakten van Brunswijk held
Dat de eerste klap een daalder waard is, is op tal van terreinen waarneembaar. In de communicatiewetenschap heet dit framing. Een frame is een (meestal niet expliciet geformuleerd) interpretatiekader dat vertelt welke waarden er bij een bepaalde kwestie in het geding zijn. Het gaat om sleutelwoorden of beelden die een hele reeks betekenissen oproepen. Hiermee...
Oorlogsheld uit straatbeeld verwijderd
Vrijwel elke Italiaanse stad heeft een plein, boulevard of metrostation dat de naam draagt van Luigi Cadorna, de opperbevelhebber van het Italiaanse leger in de Eerste Wereldoorlog. Maar steeds meer burgers betogen dat de Generalissimo uit het straatbeeld moet worden geschrapt. In Udine, de stad van waaruit Cadorna zijn offensief tegen de Oostenrijkse Alpenlegers leidde,...
Russen vieren einde Mongools juk
Zoals elk jaar is op 17 september in Rusland de Slag op het Snippenveld in 1380 herdacht. Alle Russische kinderen leren dat de slag het einde inluidde van het ‘Tataars-Mongoolse juk’: de 250 jaar durende overheersing van Rusland door de horden van Dzjengiz Khan en zijn nazaten. De Mongolen wisselden wreedheid af met een sluwe...
VOC-pakhuis herbouwd
Het staat er weer, het stenen pakhuis dat de Hollanders in 1639 in het West-Japanse stadje Hirado hadden gebouwd en na voltooiing op bevel van de Japanners meteen weer afbraken. Het opschrift ‘Anno Christi 1640’ op de gevel was de steen des aanstoots. Het gereconstrueerde VOC-pakhuis is op 17 september jongstleden geopend. Met het ‘Hollands...
Neurenberg leerschool voor internationale strafzaken
Tijdens het proces in Neurenberg tegen de hoge Duitse nazi Hermann Göring wist de verdachte een show op te voeren die hem alleen maar populairder maakte bij zijn aanhangers.
Stelling september: ‘De koning(in) moet deel blijven uitmaken van de regering’
Anton van Hooff: ‘Als overtuigd republikein zie ik liever niet dat de monarchie wordt aangepast. Laat het maar goed duidelijk worden hoe onzinnig het is om iemand tot staatshoofd uit te roepen, enkel omdat zijn achternaam Van Oranje-Nassau is. Net als in ieder familiebedrijf duikt er op een gegeven moment een blunderaar op die de...
De splitsing van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden
Tot 1585 waren de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden één in hun opstand tegen Filips II. Maar toen Antwerpen werd heroverd door de Habsburgers werd dat anders. Tijdens het Twaalfjarig Bestand bleek dat noorderlingen en zuiderlingen na 25 jaar gescheiden te zijn in andere werelden leefden, die vaak heftig botsten. Het is meer dan vier...
Tegen Rome, voor Oranje
In 1853 raasde een storm van antipaapse volkswoede over Nederland: de Aprilbeweging. Protestanten beschouwden de rooms-katholieke emancipatie als een bedreiging voor de nationale identiteit. Alleen God en de koning konden het land nog redden. Utrecht gonsde in de nazomer van 1853 van de geruchten. Half september werd koning Willem III verwacht voor een driedaags...
Koehandel rond het kiesrecht
Algemeen kiesrecht is in Nederland zo’n vanzelfsprekende verworvenheid dat men zich kan afvragen waarom het na 1848 zo lang duurde voordat Nederland algemeen kiesrecht kreeg. Maar eind negentiende eeuw was er bij liberalen noch confessionelen behoefte aan kiesrecht voor iedereen. Dat dat er toch kwam was minder een kwestie van idealen dan van een politieke...
Jolande Withuis
Mijn vader heeft mij opgevoed met een aantal stevige leuzen. ‘De enige goede Duitser is een dode Duitser’ was er een, en in hetzelfde genre: ‘Hebt u vandaag al uw Duitser gedood?’ (oorspronkelijk, als ik het goed heb, van Sovjetschrijver Ilja Ehrenburg). Dat het proletariaat geen vaderland kent (Marx), en dat politieke macht uit de...
Transsylvaanse adel, een Oostenrijks conservatief, een generaal in Nederlands-Indië
Sinds in 2007 de Libris Geschiedenis Prijs (die toen nog Grote Geschiedenis Prijs heette) is ingesteld, zijn er tot nog toe slechts twee boeken genomineerd die een niet-Nederlands onderwerp behandelden. In dat eerste jaar stond H.L. Wesselings Frankrijk in oorlog op de shortlist, en vorig jaar was dat David van Reybroucks Congo. Hoewel dat laatste...