Franse boeken – Gewond in het hoofd
Het lijden van frontsoldaten uit de Eerste Wereldoorlog lijkt de laatste jaren aan een tweede leven begonnen te zijn, gelet op de verschenen romans, autobiografieën en historische werken. In 1999 schreef Marc Dugain de roman La chambre des officiers, vertaald als De officierskamer. Twee jaar geleden verscheen Heldenangst, een nieuwe vertaling van het uit 1930...
Signalementen
Verleden in verf. De Nederlandse geschiedenis in veertig schilderijen Hans den Hartog Jager en Pieter Steinz 271 p. Athenaeum-Polak & Van Gennep, € 29,95 Het eerste schilderij in dit mooie boek is Het hunebed van Tynaarlo door Willem Roelofs uit 1870. Het laatste is The Neighbour door Marlene Dumas uit 2005. The Neighbour is een...
Van het ‘kokende’ naar het ‘onderkoelde’ land
De allereerste zin in het boek 80’s dilemma van de jonge Amsterdamse historicus Jouke Tur-pijn luidt: ‘Mensen hebben een versterkte behoefte aan geschiedenis als zij ervaren dat hun samenleving aan grote veranderingen onderhevig is.’ Als mens (en als lezer) staat men zo ogenblikkelijk voor een raadsel: welke mensen worden hier bedoeld? Romeinse mensen? Middeleeuwse mensen?...
Voetbal, vis en volle kerken
In 1994 publiceerde A.Th. van Deursen een boek over Graft. Hij noemde het Dorp in de polder. Zijn nieuwste boek gaat over Katwijk, waar hij de laatste jaren van zijn leven woonde. Toen het begin oktober, anderhalve maand voor zijn overlijden op 21 november, op het gemeentehuis van Katwijk werd gepresenteerd, zat de auteur al...
Kille vechtmachines versus dienstweigeraars
Iedere schrijver die zich waagt aan een overzichtswerk over de Eerste Wereldoorlog ziet zich geconfronteerd met een aantal incidenten en veldslagen die in ieder geval aan bod moeten komen, maar al eindeloos vaak zijn beschreven: het pang-pang in Sarajevo van juni 1914 leidt naar het pats-boem-knal van Marne, Aisne, Ieper, Loos, Verdun en Somme, die...
Soldaat van de wetenschappelijke revolutie
Hoe keek de vroegmoderne mens naar de wereld? Waarschijnlijk als iemand die geloofde dat alles voor hem geschapen was.
De Griekse kolonels en het Westen
Op 21 april 1967 grijpt een klein groepje legerofficieren de macht in Griekenland. Ze verklaren dat ze hun geliefde vaderland niet alleen van het communisme, maar ook van ‘decadente westerse invloeden’ willen bevrijden. Tegelijkertijd is het ‘kolonelsregime’ volledig afhankelijk van westerse militaire en financiële steun. 19 september 1970, een uur of één in de ochtend....
Jolande Withuis
Oktober mag dan een zonnige herfstmaand zijn geweest, met zomerse temperaturen, wat de kwaliteit van de geschiedschrijving betreft was het een sombere periode met zwaar weer. Zonder meteen het herfsttij der beschaving uit te roepen, hoop ik toch dat onderstaande twee gebeurtenissen aanleiding geven tot professionele overpeinzing. Op 22 oktober kreeg Jaap Scholten de Libris...
Maarten van Rossem
Historici zijn, afgezien van enkele zonderlinge uitzonderingen, rustige en verstandige mensen, die hun zekerheden koesteren. Juist daarom zijn zij historici geworden. Het verleden is voltooid, er is geen kans dat het plotseling op onaangename wijze verandert. Het is weliswaar poly-interpretabel, maar het is uitgesloten dat Hitler alsnog de Tweede Wereldoorlog wint. Het verleden is kneedbaar,...
Onze jongens in het Saarland
In 1935 namen Nederlandse mariniers deel aan een van de eerste internationale vredesmissies. De bevolking van het Saarland, dat onder toezicht van de Volkenbond stond, mocht zich voor of tegen hereniging met Duitsland uitspreken. Spionnen, sneeuwstormen en nazipropaganda konden de Nederlanders er niet van weerhouden hun taak met succes te volbrengen. Volgens het Verdrag van...
Daar komen de Turken
In augustus 1683 staan de Turken voor de poorten van Wenen. Al twee eeuwen zijn islamitische Ottomanen steeds verder Europa binnengedrongen. Maar omdat de Poolse koning met zijn gevreesde huzaren de Habsburgers te hulp schiet, verliezen de Turken deze krachtmeting met christelijk Europa. Het vormt een keerpunt in de machtsbalans tussen Oost en West. Wenen,...
De Stelling: ‘Er valt niets te vieren aan 400 jaar Turks-Nederlandse betrekkingen’
Anton van Hooff:‘Ik denk dat je, vanwege de zeer wisselende aard van de betrekkingen, beter van een herdenking kunt spreken. Het Ottomaanse Rijk vormde lang een serieuze bedreiging voor West-Europa. Maar in de achttiende eeuw zie je ook in ons land een grote fascinatie ontstaan voor alles wat Ottomaans is. En vanaf de negentiende eeuw...