WEBSITE: Broederschapsboekjes
Via de Huygens ING-website is na vijf jaar noeste arbeid de databank ‘Rooms-katholieke religieuze broederschappen in Nederland in de 19e eeuw’ te raadplegen op www.historici.nl/Onderzoek/Projecten/Broederschappen. Dit is een belangrijk internetinstrument voor wie onderzoek wil verrichten naar een van de meer dan 4400 broederschappen die ons land rijk was/is. Naast kerngegevens als naam, oprichting...
TENTOONSTELLING: Van Stadhuis naar Paleis
Het staat er weer knap bij, ons Paleis op de Dam. Boven de duiven, hotdogkar en levende standbeelden glimt het goud op het timpaan, en ook binnen zit alles weer strak in de verf. De afgelopen jaren werd de gevel opgeknapt; in 2009 was al de restauratie en verbouwing van het interieur opgeleverd. ...
FILM: Signalementen
De Korea-oorlog. Fire and Ice History, € 16,99 De Korea-oorlog, die woedde van 1950 tot 1953, wordt wel de vergeten oorlog genoemd. Dat klopt in elk geval voor ondergetekende, die er niet veel meer over wist dan dat het de eerste bloedige confrontatie was tussen het Westen en de communistische wereld. Hoe het precies zat...
FILM: Liefde, politiek, gekte en machtswellust
Laat de Fransen maar denken dat zij met de Franse Revolutie vooropliepen met het implementeren van Verlichtingsideeën als afschaffing van slavernij en censuur – de Denen waren toch echt eerder. Het duurde maar even, maar tussen 1770 en 1772 liep Denemarken in Europa voorop met de invoering van moderne beschavingsconcepten. De invloed van de...
BOEKEN: Een onvoltooide zoektocht
In november 1919, de maand waarin op dinsdag de 18de de sociaal-anarchistische leidsman Ferdinand Domela Nieuwenhuis op 73-jarige leeftijd tot verdriet van vele tienduizenden overleed, publiceerde de jonge Utrechtse boekhandelaar J. Bommeljé (mijn grootvader) als deel 17 van de ‘Christen-Socialistische vlugschriften’ de brochure Het nieuw-socialisme. Wat ons vereenigt en wat ons scheidt. Dit was...
BOEKEN: Duitsland en Europa
In een wereld waarin enerzijds globalisering en anderzijds regionalisering de toon aangeven, leek de rol van de nationale staat lange tijd steeds minder belangrijk te worden. Maar de praktijk leert dat de betekenis van de natiestaat alleen maar is toegenomen sinds de val van de Muur en de implosie van het Sovjetimperium. In tal van...
BOEKEN: De baron is geen burger
‘Geschiedenis is de geestelijke vorm, waarin een cultuur zich rekenschap geeft van haar verleden,’ luidt een beroemde definitie van Huizinga, die men zou kunnen aanvullen met: ‘en van het heden.’ Historische studies zijn immers vrijwel altijd een reflectie van de politieke en culturele preoccupaties van de samenleving waarbinnen de historicus leeft en werkt. Zo...
BOEKEN: De tragiek van het Nederlandse katholicisme
De gemiddelde student geschiedenis in Nederland kent in elk geval één incident uit de tijd van de verzuiling: de publicatie van ‘het mandement’ door de katholieke bisschoppen, in 1954. Het episcopaat wilde de erosie van de katholieke zuil tegengaan. De KVP werkte in een coalitie samen met de PvdA, wat de vraag deed rijzen...
BOEKEN: Signalementen
‘Weest wel met alle menschen.’ De ‘Kaapse brieven’ van Cornelius de Jong van Rodenburgh Carla van Baalen en Dick de Mildt (red.) 640 p. Verloren, € 39,00 In 1815 vertrok de oudste dochter van ex-zeekapitein Cornelius de Jong, Jeannette, met haar echtgenoot naar Zuid-Afrika. Tot 1828 schreef Cornelius haar trouw brieven. Die geven...
‘Voor ons kan niks, voor hen alles’
De Kamer debatteert over de vraag of asielzoekers makkelijker moeten kunnen werken. Na de Tweede Wereldoorlog was migratiebeleid vooral een zaak van onderhandelende ambtenaren en lobbyisten.
Hoe de SDAP afscheid nam van het marxisme
Eind jaren dertig, terwijl de dreiging van het nazisme steeds groter werd, herzag de Sociaal-Democratische Arbeiders Partij haar beginselen radicaal. De voorloper van de PvdA wist zich snel te moderniseren, onder zware externe druk. Een partij waar het goed mee gaat, zal nooit besluiten zich te vernieuwen. Ingrijpende veranderingsprocessen binnen politieke partijen worden altijd veroorzaakt...
Een opportunistisch saluut aan het nieuwe Amerika
De Amerikanen herinneren Johannes de Graaff, in 1776 gouverneur van Sint-Eustatius, als een held van hun onafhankelijkheidsstrijd. Hij erkende het gloednieuwe land door een schip onder Amerikaanse vlag met saluutschoten te begroeten. Daarmee bracht hij het eiland aan de rand van de afgrond. Abraham Ravené was verlamd door twijfel. De commandant van...