COLUMN: Martin Sommer
Zou het aan mij liggen, of klopt het dat je steeds vaker leest over moedwillig vergeten of weggestopte geschiedenissen? In het Volkskrant Magazine vertelde hiphopper Andrew Makkinga over zijn favoriete spullen. Daaraan vooraf ging een soort geloofsbelijdenis over hiphop. Wat is hiphop? Dat is de status-quo niet accepteren. ‘Niet wat onze geschiedenis betreft –...
BOEKEN: Engeland won de oorlog, de zwarten verloren de vrede
Het was de eerste keer dat het Britse imperium verslagen werd, althans de eerste keer in de negentiende eeuw. Bij Bronkhorstspruit en even later bij Majuba moest de British army in 1880 haar meerdere erkennen in een stelletje Boeren. Het zou de Engelsen nog een keer overkomen in 1899. In de zogenoemde Black Week...
BOEKEN: Een soldaat per inwoner van Nederland
133.000 man telde het Staatse Leger in 1713 bij het einde van de Spaanse Successieoorlog: 76.000 eigen soldaten en 57.000 subsidietroepen. Dat betekende dat elke veertien inwoners van de Nederlandse Republiek (met 1,9 miljoen inwoners) één soldaat moesten onderhouden. Dat viel financieel natuurlijk nooit vol te houden en al snel werd het leger dan...
BOEKEN: Het verleden heeft zijn eigen waarden
In 1995 werd de gerenommeerde VU-hoogleraar en kenner van de zeventiende eeuw A.Th. van Deursen medewerker van Historisch Nieuwsblad, toen nog een rebels blad van jonge historici die stevig tegen het establishment van hun vakgebied aan schopten. Van Deursen, die een jaar later met emeritaat zou gaan, schreef een aantal recensies die wegens hun...
Zoeken naar Terra Incognita
Op 1 augustus 1722 vertrok Jacob Roggeveen met drie schepen vanuit Texel op zoek naar Zuidland. Eeuwenlang was in Europa gespeculeerd over een continent ten zuiden van de evenaar. Het noordelijk halfrond bestond uit Noord-Amerika, Europa en het noordelijk deel van Azië, dus móést dat zuidelijk halfrond een vergelijkbare landmassa hebben om de aarde in...
BOEKEN: Signalementen
Het land van herkomst. Perspectieven op verbondenheid met Marokko, 1960-2010Nadia Bouras300 p. Verloren, Є 30,00 De reputatie van Marokkanen houdt niet over in Nederland. Sinds de opkomst van Pim Fortuyn en de moord op Theo van Gogh proberen we ze krampachtig te laten inburgeren. Maar hoe kijken Marokkanen eigenlijk tegen Nederland aan? En tegen hun...
BOEKEN: Dreunende bommen en afwezige vaders
In de nazomer van 52 v.Chr. botsten de Romeinse legioenen van Caesar bij Alésia (tegenwoordig Alice-Sainte-Reine, Côte d’Or) op Gallische stammen onder aanvoering van Vercingetorix. Deze confrontatie eindigde na weken van uitputtende gevechten in een Romeinse triomf. De overgave van Vercingetorix betekende het einde van de klassieke Gallische beschavingen. Over...
FILM: Signalementen
Zero Dark Thirty Kathryn Bigelow Vanaf 24 januari in de bioscoop Schetst de thriller Zero Dark Thirty een accuraat portret van de opsporing en standrechtelijke executie van Osama bin Laden in de Pakistaanse stad Abbottabad twee jaar geleden? In de Verenigde Staten woedt een debat over het waarheidsgehalte van de...
FILM: Een politieke straatvechter
In Steven Spielberg wonen twee zielen. De ene laat hem spektakelfilms als Jaws en een stripverfilming over Kuifje maken, de andere treedt op als geschiedenisleraar, met als hoogtepunt Schindler’s List. Omdat de twee zielen niet te verenigen zijn, wisselen ze elkaar af. De afgelopen twee jaar speelde Spielberg vals, want hij maakte twee historische...
WEBSITE: Prins Bernhards crash
Elke eerste werkdag van het jaar is het naar buitenlands voorbeeld ‘Openbaarheidsdag’ bij het Nationaal Archief (www.nationaalarchief.nl, zoek op openbaarheidsdag). De overheidsarchieven die worden overgebracht naar het NA zijn voor circa 95 procent direct openbaar. De Archiefwet schrijft voor dat de andere 5 procent na een bepaalde periode voor het publiek beschikbaar moeten...
TENTOONSTELLING: De verwarrende Gouden Eeuw
Deze winter valt de Gouden Eeuw niet te omzeilen. Gelijktijdig met de televisieserie van de NTR heeft het Amsterdam Museum (sinds 2011 is het woord ‘historisch’ uit de naam geschrapt) een tentoonstelling over de Gouden Eeuw. Het museum is gehuisvest in het voormalige Burgerweeshuis, waar sinds de zestiende eeuw wezen werden opgevangen. Om de verschillende...
Anti-communistische contrapropaganda
Zoek voor de grap eens op het trefwoord ‘Interdoc’ in het krantenarchief. Resultaat: nul artikelen over dit Europese spionagenetwerk uit de Koude Oorlog. Deze maand verscheen het eerste boek ooit over het geheime netwerk Interdoc, dat van 1963 tot 1986 probeerde de publieke opinie te vormen en manipuleren. In Interdoc, een geheim netwerk in de...