Home Spanningen in Hatay

Spanningen in Hatay

  • Gepubliceerd op: 17 december 2012
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Jessica Maas
  • 2 minuten leestijd

De winkelier in de kustplaats Samandag is helder. Als hij moet kiezen, dan vecht hij voor Assad – voor Syrië. Niet voor Turkije, waar hij woont. En hij is geen uitzondering in de grensprovincie Hatay. Veel Arabische alevieten daar steunen het regime van Assad in Damascus. Zij zien de talloze vluchtelingen uit de Syrische burgeroorlog liever gaan dan komen. De spanningen lopen op in dit multiculturele deel van Turkije, waar Arabische alevieten, soennieten, christenen, Koerden en een handjevol Armeniërs en Joden samenleven.

Gezien de geschiedenis van Hatay is de verdeeldheid niet vreemd. Sinds 1920 viel het onder Frans mandaat. In september 1936 kondigde Frankrijk aan dat Syrië zelfstandig werd en dat Hatay, dat toen de Sancak van Alexandrette heette, bij Syrië zou horen. Hoewel de Turken in de provincie in de minderheid waren, kwam Ankara in verzet. President Mustafa Kemal Atatürk beschouwde Hatay als het historische thuisland van de Turken en zag bovendien het strategische belang van de havenstad Alexandretta, het huidige Iskenderun.

Het probleem-Hatay was geboren. Frankrijk bracht de zaak voor de Volkenbond, die in januari 1937 een delegatie naar Alexandretta stuurde.

In de Sancak van Alexandrette liepen de spanningen op tussen de Turkse aanhangers van Atatürk en de Arabieren. Ankara deed er intussen alles aan om de Turkse invloed in de regio te vergroten. Met succes. Na het rapport van de waarnemers ter plaatse besloot de Volkenbond dat Hatay een autonome status zou krijgen, hoewel Syrië het gebied internationaal zou vertegenwoordigen.

Een andere internationale commissie schreef de nieuwe grondwet voor Hatay, waarna de kiezers zich moesten registeren. Dat verliep verre van vreedzaam. Er was sprake van gewelddadige intimidatie, omkoperij en onderdrukking van alles wat ‘anti-Turks’ was.

Uiteindelijk behaalden de Turken een meerderheid in het nieuwe parlement, dat meteen op 2 december 1938 de onafhankelijke Republiek Hatay uitriep. Het kleine staatje was een kort leven beschoren. Een jaar later werd het de nieuwste provincie van Turkije. Dit tot grote schrik van Syrië, dat de Turkse annexatie nooit heeft erkend en op landkaarten Hatay nog vaak in Syrië plaatst.

In de periode van 1938 tot 1940 verliet ongeveer 80 procent van de christelijke bevolking de provincie – vaak onder druk van het Turkse leger. De Fransen, die Ankara te vriend wilden houden met het oog op de Italiaanse en Duitse dreiging, keken de andere kant op.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Moeder en kind in Noord-Hollandse dracht
Nieuws

Zeventiende-eeuwse jongen kreeg Staten-Generaal als peetouder

In 1668 kreeg een baby, de zoon van de graaf en gravin van Bentheim, een opmerkelijke voornaam. Het jongetje werd ‘Statius’ gedoopt, een afgeleide van het woord ‘Staten’. De Staten-Generaal van de Nederlandse Republiek waren namelijk peetouder van het kind. En zij hadden om die naam gevraagd.  Het was een opmerkelijke gang van zaken, want...

Lees meer
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt
Interview

‘Met Mark Rutte zocht ik naar de resten van Van Oldenbarnevelt’ 

Ronald van Raak ging op onderzoek onder het Binnenhof. Hij vertelt over zijn historische sensatie: ‘In mijn goede pak kroop ik door het stof.’ Kent u de historische sensatie, zoals door Johan Huizinga omschreven?  ‘Die heb ik zeker ervaren tijdens een koude januarinacht in 2019, het hagelde, toen ik met Mark Rutte afdaalde in de...

Lees meer
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Lída Baarová, Gustav Fröhlich en Joseph Goebbels
Artikel

Lída Baarová: de onmogelijke liefde van Joseph Goebbels 

Rijkspropagandaminister Joseph Goebbels raakt zo verliefd op de Tsjechische actrice Lída Baarová dat hij er met haar vandoor wil. Het komt er niet van, en Baarová betaalt een hoge prijs voor de affaire. ‘Geen van mijn films is zo dramatisch geweest als mijn leven.’  Haar moeder pusht Lída (1914-2000) en haar zus Zorka Janů al...

Lees meer
Allegorie Willem I
Allegorie Willem I
Beeldessay

Het regent koninklijke lintjes, een onderscheiding die Willem I invoerde

Koning Willem I doet zijn best het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden op te stoten in de vaart der volkeren. Toch verliest hij de helft van zijn land. Op 30 november 1813 landt Willem Frederik van Oranje na een ballingschap van 19 jaar op het strand van Scheveningen. Twee dagen later wordt hij uitgeroepen tot soeverein...

Lees meer