Oorlogspost
Op de vlucht voor de Duitsers kwam de Joodse familie Weening terecht in het Zuid-Franse kuuroord Aulus-les-Bains. In 1942 trokken ze de Pyreneeën over. De stapel post van huis die ze toen achterlieten, dook zeventig jaar later weer op. Het was het begin van een zoektocht naar het lot van de Weenings. ‘Van huis,...
Piet van Staveren (1925- )
Als Indonesië zich losmaakt van Nederland, weigert communist Piet van Staveren te vechten tegen de inwoners. Hij deserteert en wordt Pitojo Koesoemo Widjojo. Waarom Piet van Staveren nu juist de nacht van 13 op 14 juni 1947 uitkiest om over te lopen is niet duidelijk. Een opwelling is het in elk geval niet. Dat bewijst...
Fatale liefde voor bevolkingsregisters
Voor de Jodenvervolging maakten de nazi’s dankbaar gebruik van het uitstekende Nederlandse bevolkingsregister. Geestelijk vader Jacob Lentz zou zich ook tijdens de oorlog monomaan wijden aan de administratie, overtuigd dat hij het juiste deed. Er is ‘geen politieman, geen V-Mann, zelfs geen provocateur geweest’, schreef Loe de Jong in Het koninkrijk der Nederlanden in de...
LEZERSFORUM: ‘Het geeft geen pas op 4 mei Duitse collaborateurs te herdenken’
‘Zolang er mensen leven die de oorlog hebben meegemaakt, is 4 mei geen goede dag om Duitsers of collaborateurs te gedenken. Dat moeten de mensen die dat willen maar in eigen kring doen.’ Zo reageert Marlies Schmitz op de stelling van deze maand. Die luidde: ‘Het geeft geen pas op 4 mei Duitsers of...
De poes van Anne Frank en goedkope ‘konijnenbouten’
‘Ik heb een primeur waar Amerikanen dol op zullen zijn,’ zegt journalist Paul Arnoldussen: ‘Ik heb achterhaald waar de poes van Anne Frank is gebleven.’ Anne moest haar pikzwarte Moortje achterlaten toen ze naar het Achterhuis vertrok, en tijdens de onderduik was dat haar ‘zachte en zwakke punt’, schreef ze in...
Eigen armen eerst
In de geschiedschrijving is er heel lang van uitgegaan dat er zich in de zestiende eeuw op het terrein van de armenzorg grote veranderingen hebben voltrokken. De religieus geïnspireerde liefdadigheid van de late Middeleeuwen zou geleidelijk plaats hebben gemaakt voor een meer rationele, op seculiere motieven gefundeerde armenzorg, die kenmerkend was voor de vroegmoderne...
Notre Dame is historisch, maar nep
Frankrijk wil voor het eerst geld vragen voor een bezoek aan de Notre Dame. De kathedraal stamt uit de Middeleeuwen, maar wat is er nog origineel aan de Notre Dame?
Fel debat over monument voor slachtoffers stalinisme
‘Het belangrijkste aan een monument is de discussie vooraf,’ zegt de beheerder van het Stasi-archief. Hij doelt op het twintig jaar durende debat dat voorafging aan de onthulling in 2005 van de Berlijnse gedenkplaats voor de Europese Joden die in de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord. Dat monument kwam er en de discussie verstomde. In de...
‘Voorkom Irak-scenario in Korea’
De Korea-oorlog, die sinds de wapenstilstand van 1953 voor onbepaalde tijd is opgeschort, dreigt weer op te vlammen. Opnieuw komt de dreiging uit het noorden. Maar daar houden de overeenkomsten met het conflict van 1950-1953 op, zegt de Leidse hoogleraar Koreaanse studies Remco Breuker. ‘Noord-Korea stond er in 1950 veel beter voor. Nu is het...
STELLING: ‘De overheid moet een keynesiaans beleid gaan voeren’
Anton van Hooff: ‘Mijn antwoord is een driewerf ja! Wat aanvankelijk slechts een tijdelijke inzinking leek, blijkt nu een diepe recessie te zijn. De Europese norm voor het begrotingstekort van maximaal 3 procent is in deze context een rigide heilige koe, te vergelijken met de Gouden Standaard van Colijn. In de huidige...
COLUMN: Annejet van der Zijl
Sinds een paar jaar dwaal ik rond in de tweede helft van de negentiende eeuw, op zoek naar een man met zo ongeveer de bekendste naam en het minst bekende leven uit de Nederlandse geschiedenis, te weten Gerard Heineken, stichter van de gelijknamige brouwerij en grootvader van Freddy Heineken. Een fijn...
COLUMN: Martin Sommer
Een maand of wat geleden wijdde Arnon Grunberg een ‘Voetnoot’ aan mij. Dat was natuurlijk een hele eer. Voor wie het niet weet: Arnon Grunberg schrijft dagelijks in 120 woorden een beschouwing op de voorpagina van de Volkskrant. Over de ‘Voetnoot’ lopen de meningen uiteen. Ikzelf ben liefhebber. Grunberg geeft cachet aan een krant die...