ONDERZOEK: Verrader of verzoener?
Als het gaat om de geschiedenis van de vroegmoderne tijd (1500-1880), is de afgelopen decennia veel aandacht besteed aan de wisselwerking tussen oorlogvoering, staatsvorming en maatschappelijke ontwikkelingen. Vooral in de Engelstalige wereld speelde het begrip ‘militaire revolutie’ een belangrijke rol. Er werd verwoed gedebatteerd over de vraag in welke mate de ingrijpende militaire veranderingen...
Camus blijft een wereldhit
George Bush junior, geen groot lezer, verslond de roman L’Étranger, zoals de dochters van Barack Obama dat ook deden. Op het Taksim-plein in Istanbul las op 24 juni 2013 een betoogster het essay Le Mythe de Sisyphe voor, uit protest tegen de autoritaire premier Erdogan. In Japan is La Peste sinds de kernramp van Fukushima...
STELLING: ‘Loten is beter dan kiezen’
Anton van Hooff ‘Ik zou niet zover willen gaan als de Belgische auteur David van Reybrouck, die de parlementaire verkiezingen wil vervangen door lotingen omdat dat democratischer zou zijn. Maar ik ben wel voor experimenten, zodat het democratische systeem zich kan vernieuwen. Loting is voor mij dus geen alternatief voor, maar...
COLUMN: Martin Sommer
Het afgelopen jaar was een goed jaar voor de autobiografie. Ik meen dat er van Gijp intussen meer dan 200.000 exemplaren zijn verkocht. Dan heb je de voetballer Andy van der Meijde. Die deed zijn naam eer aan want hij was er niet vies van. Ook 100.000 stuks. En laatstelijk heeft ook Jan Boskamp...
COLIMN: Maarten van Rossem
Op 24 oktober 2013 ben ik 70 geworden. Het zal geen verbazing wekken dat de eerste anderhalf jaar van mijn leven de meest risicovolle waren. Het scheelde tot tweemaal toe geen haar, of ik had de oorlog niet overleefd. In september 1944 werd de buurt waar ik woonde in Wageningen...
COLUMN: Annejet van der Zijl
Met bibliotheken en archieven heb ik altijd een beetje een dubbele verhouding gehad. Aan de ene kant zijn ze een soort intellectuele snoepwinkel: bibliotheken als bron van allerlei prachtige verhalen, archieven als goudvelden waar je materiaal vindt om zelf iets moois te maken. Maar ondertussen kon ik het nooit echt goed vinden met de...
BOEKEN: Signalementen
Geschiedenis onder de guillotine. Twee eeuwen geschiedschrijving van de Franse Revolutie Bart Verheijen 152 p. Vantilt, € 17,89 Verheijen won met het manuscript de Prix de Paris, een prestigieuze prijs ter stimulering van wetenschappelijk onderzoek over Frankrijk. Hij onderzoekt hoe de afgelopen twee eeuwen liberalen, republikeinen, marxisten en revisionisten met elkaar...
BOEKEN: Onaangepast, maar beminnelijk
Een groter contrast dan tussen Willem Bilderdijk (1856-1831) en zijn biografen Rick Honings (1984) en Peter van Zonneveld (1948) is nauwelijks voor te stellen – in wijze van uitdrukken althans. Waar de dichter groots en meeslepend, hartstochtelijk en fel oordelend schreef, hanteren Honings en Van Zonneveld een zakelijke, onderkoelde stijl. ...
BOEKEN: Verdeelde bloedverwanten
Op 30 november 1813 zette de zoon van de laatste stadhouder, prins Willem Frederik van Oranje-Nassau, voet op Nederlandse bodem, op uitnodiging van Gijsbert Karel van Hogendorp. Een week later werd hij in Amsterdam uitgeroepen tot soeverein vorst, onder de naam Willem I. De vooraanstaande Gijsbert Karel van Hogendorp was...
De Wannseeconferentie: pact met de duivel
De Faust-legende is een verleidelijke metafoor voor de Duitse geschiedenis. Goethe maakte van dit oude verhaal een literair meesterwerk, maar toch sloot het Duitse volk een pact met de duivel. Het resulteerde in oorlog, massale volksverhuizingen, de moord op miljoenen krijgsgevangenen, grootschalige genocide en niet te vergeten euthanasie op weerloze slachtoffers. Over...
BOEKEN: Mao’s ware aard
Het belang van dit deprimerende meesterwerk kan nauwelijks worden overschat. De tragiek van de bevrijding (The Tragedy of Liberation) is het tiende boek over de moderne geschiedenis van China van historicus Frank Dikötter – geboren in Nederland, opgegroeid in Zwitserland, gepromoveerd in Engeland aan de School of Oriental and African Studies van de University of...
BOEKEN: De cartograaf als zakenman
Wat te doen als je een enorme atlas in je collectie hebt die te kwetsbaar is om open te slaan? De afdeling Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam zat wat in de maag met een van de pronkstukken, de unieke Atlas der Neederlanden. Uniek in de letterlijke zin van het woord, want van deze...