COLUMN: Paradijs
In de jaren vijftig kwamen de beoefenaren van de sociale wetenschap tot de conclusie dat het tijdperk van politieke ideologieën definitief was afgelopen. Socialisme, communisme, fascisme en conservatisme hadden hun relevantie verloren. Werkgevers, werknemers en overheid hadden elkaar gevonden in het pragmatische compromis van de gemengde economie in combinatie met de moderne verzorgingsstaat. Daarmee...
Marie-Anne Lenormand
In de chaos van de Revolutie werd Mademoiselle Lenormand, nog altijd bekend van waarzegkaarten, gedwongen te werken in de straten van Parijs. Daar legde ze de kaarten voor haar klanten, in een bont gezelschap van straatverkopers, artiesten en charlatans. Maar haar bijzondere gaven zouden haar uiteindelijk brengen tot de kringen rond Napoleon en zijn echtgenote...
António Salazar: de sterke man van Portugal
In Portugal is de radicaal-rechtse partij Chega derde geworden in de verkiezingen. Tussen 1928-1968 was António de Oliveira Salazar de sterke man van Portugal. Wat verklaart zijn aanhoudende populariteit?
Een Oostenrijkse barones stond aan de wieg van de Nobelprijs voor de Vrede
De Oostenrijkse barones Bertha von Suttner wijdde haar leven aan de vredesbeweging. Opgegroeid in de beau monde van Europa gebruikte ze haar netwerk om fondsen te werven voor het pacifisme. Alfred Nobel en Andrew Carnegie worden haar geldschieters; zo staat Bertha aan de wieg van de Nobelprijs voor de vrede en het Vredespaleis. Wie denkt...
Verlangen naar wereldvrede
Het verlangen naar vrede is niet van deze tijd alleen. Een spoor van bonte plannen en ontwerpen slingert door de geschiedenis. Als een historische vredesbeweging verrichtten dromers, intellectuelen en activisten het voorwerk voor de vredesmissies in de brandhaarden van vandaag. Een kolonne zwaarbewapende soldaten baant zich een weg naar de hemel, aan het hoofd een...
IN BEELD: De Spaanse Armada versus Engeland
Van de gigantische Armada die een invasie van Engeland moet voorbereiden, is vijf maanden na het vertrek weinig over. Maar ook voor de Engelse zeelui die de Armada verslaan, eindigt de tocht in een drama. Doe het niet, zegt de hertog van Parma. De ervaren legerleider heeft weinig vertrouwen in het plan van...
LEZERSFORUM: Christendom bracht meer oorlog dan vrede
DE STELLING VAN DEZE MAAND: ‘Het christendom heeft meer oorlog dan vrede gebracht’ ‘Vanaf de kerstening van Europa zijn er oorlogen geweest: met de islam, tussen christenen onderling, met de indiaanse bevolking van Zuid-Amerika. ‘Als je alles bij elkaar optelt, wegen de periodes dat het christendom vrede bracht daar niet tegenop,’ schrijft A. van Dijk....
Martin Bossenbroek over de Koude Oorlog
‘Heimwee naar de tijd van de Koude Oorlog vind ik begrijpelijk, maar bedenkelijk. Het is ahistorisch geredeneerd,’ zegt Martin Bossenbroek (1953), universitair hoofddocent politieke geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. ‘Vergeleken met voortdurende terroristische dreigingen in het heden lijkt het een overzichtelijke periode. Je kunt zeggen: toen wist je dat de Russen uit het oosten konden...
ONDERZOEK: Verband tussen klimaatverandering en maatschappelijk crises
In deze rubriek is altijd aandacht besteed aan specialistisch historisch onderzoek dat nieuw licht wierp op bepaalde onderwerpen. Meestal was dat onderzoek heel detaillistisch, maar over het algemeen bood het wel een nieuwe kijk op een onderdeel van het verleden. In deze laatste aflevering geen boek dat zich concentreert op de vierkante millimeter, maar...
Zeeheld Nelson had vreemdelingenlegioen van Franse huurlingen
Een Europees leger? Nee, daar hebben de Britten nooit veel in gezien. Samenwerken met de Franse cheese-eating surrender monkeys? Met die veredelde stierenvechters van de Armada? Nu is echter gebleken dat de grote admiraal Horatio Nelson minder moeite had met internationale samenwerking op militair gebied. Eén op de tien soldaten op de Britse schepen...
Noorden van Mali kent geen effectief staatsgezag
De kans op succes in Mali is klein, voorspelde Mirjam de Bruijn al in 2013. Volgens de hoogleraar contemporaine geschiedenis en antropologie van West- en Centraal-Afrika in Leiden speelde een militaire interventie de jihadisten in Mali juist in de kaart. De Bruijn in 2013: ‘Mali’s grenzen zijn in de koloniale tijd getrokken door de Fransen,...
DE STELLING: ‘Klagen over het afluisteren door de NSA is zinloos’
Anton van Hooff ‘Klagen lijkt me zeker niet zinloos. Kerry heeft immers zijn verontschuldigingen aangeboden en toegezegd dat een aantal afluisterposten ontmanteld zal worden. Het is alleen de vraag of het daarbij blijft. Ik heb altijd een déjà vu bij dit soort zaken. Het doet mij denken aan het impertinente gedrag dat de Romeinen zich...